Ontwerp-Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte biedt meer ruimte aan de regio
Er komt veel meer bewegingsvrijheid voor regio’s op het gebied van ruimtelijke ordening. Minister Melanie Schultz van Haegen (Infrastructuur en Milieu) wil dit doen het terugbrengen van nationale ruimtelijke belangen en door te schrappen in regels en procedures. Zij ontvouwt haar plannen in de ontwerp-Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte die zij naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.
De voorgestelde wijziging van het ruimtelijk beleid komt voort uit verschillende ontwikkelingen. De belangrijkste is dat de regionale verschillen in Nederland toenemen. Dat maakt maatwerk noodzakelijk. ‘Beslisruimte zo dicht mogelijk bij de burger, dat wordt het uitgangspunt. Het Rijk moet zo weinig mogelijk op de stoel van provincies en gemeenten willen zitten. Mensen weten zelf het best hoe ze moeten inspelen op de eigen situatie’, aldus Schultz. Zo kunnen de regionale verschillen in groei en krimp gericht worden aangepakt.
Ingewikkelde regelgeving en meerdere bestuurslagen die verantwoordelijk zijn voor de besluitvorming maken het Nederlandse ruimtelijke ordeningsbeleid weinig slagvaardig. Daarom schrapt Schultz in de rijksbemoeienis. Zo ziet zij af van landsdekkende verstedelijkingsafspraken en locatiebeleid (bijvoorbeeld nationale landschappen, rijksbufferzones en snelwegpanorama’s). Het omgevingsrecht wordt vereenvoudigd, waardoor de doorlooptijd van procedures gehalveerd kan worden. Bovendien scheelt het jaarlijks 650 miljoen euro aan administratieve lasten.
Door provincies en gemeenten de ruimte te geven, kan het rijk zich richten op het behartigen van ruimtelijke belangen die van nationale en internationale betekenis zijn, aldus de minister. De ontwikkeling van de stedelijke regio’s rond mainports, brainport en greenports gaat gepaard met economische ontwikkeling, energiebehoefte, vraag naar woningen en meer mobiliteit. Projecten als de Zuidas, de ontwikkeling van Schiphol, Rotterdam-Zuid, brainport Eindhoven en de schaalsprong Almere zijn cruciaal voor de nationale economie. Netwerken voor energie en buisleidingen zijn van nationaal belang. Ook het waarborgen van de waterveiligheid, van unieke natuurlijke en cultuurhistorische waarden, gezondheid en veiligheid is een taak van het Rijk. Uitgangspunten is zorgvuldig ruimtegebruik. Daartoe introduceert Schultz een voorkeursvolgorde (‘ladder’) voor duurzame verstedelijking. Infrastructuur en ruimte worden veel meer in samenhang aangepakt. Het Rijk zet zo in op een concurrerend, bereikbaar, leefbaar en veilig Nederland.
Verder moet het infrastructuurnetwerk robuuster en meer samenhangend worden. Het extra beschikbare geld wordt voor een belangrijk deel besteed aan projecten die bijdragen aan een betere bereikbaarheid van de gebieden met de grootste economische verdiencapaciteit voor Nederland. Tot en met 2020 zijn de keuzes voor infrastructurele projecten al gemaakt. Voor de jaren 2021-2028 is financiële ruimte voor nieuwe investeringen van 19,4 miljard euro. Schultz gebruikt hiervan 7,3 miljard voor nieuwe investeringen, zodat ook haar opvolgers voldoende financiële ruimte overhouden. Een paar voorbeelden van nieuwe investeringen: ring Utrecht fase 2 (A12), A7, A8 en A10 ten noorden van Amsterdam, A1 Oost, nieuwe westelijke oeververbinding in Rotterdam, Rijnlandroute bij Leiden, en de A27 en A58 in Brabant worden aangepakt.
In de Randstad wordt 2×4 rijstroken de standaard; daarbuiten moeten op termijn alle hoofdverbindingen 2×3 worden. In deze kabinetsperiode wordt 800 kilometer aan extra rijstroken aangelegd. Ook worden vaarwegen versterkt en komt er hoogfrequent spoor met om de 5 tot 6 minuten een trein op de drukste treinverbindingen tussen de grote steden in de Randstad, Brabant en Gelderland.
