Als het aan een groep artsen ligt, moet het mogelijk worden om bij een ov-fiets van NS ook een fietshelm te huren. Het dragen van een helm kan volgens hen veel leed voorkomen. “Bij de groep forensen valt nog veel winst te behalen”, stelt Marcel Ariës, een van de oprichters van denktank Artsen voor Veilig Fietsen. Woensdag is de derde editie van de Dag van de Fietshelm.
NS biedt meer dan 20.000 fietsen aan, op bijna driehonderd locaties in Nederland. “Er rijden elke dag zoveel mensen rond op zo’n fiets, maar als je een helm erbij wil, kan dat niet”, zegt Ariës, die als neuroloog en intensivist werkzaam is in Maastricht UMC+.
Dat is volgens hem wel “opvallend”, ook omdat het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat een plan heeft om het gebruik van fietshelmen te stimuleren. Dat plan richt zich voornamelijk op ouderen, ouders met kinderen en forensen. Ariës: “Voor die laatste groep kan de NS een belangrijke rol spelen.”
Buitenlandse studies
De specialisten van onder meer Maastricht UMC+, het Erasmus MC, Amsterdam MC en Ziekenhuis Gelderse Vallei willen Nederland aan de fietshelm krijgen. Uit voornamelijk buitenlandse studies komt naar voren dat het dragen van een fietshelm de kans op ernstig hersenletsel met 60 procent vermindert.
De afgelopen jaren zien de medici een lichte stijging van het aantal helmen in het verkeer, maar dat aantal moet verder omhoog, zegt Ariës. “In Denemarken is het ook gelukt om mensen vrijwillig een helm te laten dragen. Dat scheelt veel ernstig letsel bij een verkeersongeluk.”
Betaalbaarheid
Om het dragen van een helm te stimuleren, is het volgens hem belangrijk dat ze voor iedereen betaalbaar, “leuk” en “niet te zwaar” zijn. Hij schat in dat op dit moment tussen de 4 en 6 procent van de mensen een fietshelm draagt. Zodra meer dan een kwart van de mensen er een opzet, is er sprake van een kantelpunt. “Dan verandert het straatbeeld en zie je dat het spectaculair toeneemt.”
De NS laat weten dat er inderdaad geen helmen worden aangeboden bij de ov-fietsen. “Dat is nu ook niet aan de orde”, zegt een woordvoerster. “Maar het staat mensen vrij om zelf een helm mee te nemen.”
Dag van de Fietshelm
Het pleidooi van de artsen staat in het kader van de Dag van de Fietshelm. Op deze dag pleiten organisaties zoals VeiligheidNL, ANWB, Veilig Verkeer Nederland en de Hersenstichting voor het belang van het dragen van een fietshelm. Het afgelopen jaar werden 76.400 fietsers behandeld op de Spoedeisende Hulp als gevolg van een verkeersongeval. In 70 procent van alle gevallen was er sprake van een eenzijdig ongeval en in bijna twee derde van alle fietsongevallen ontstond ernstig letsel. Ook was er in één op de zes gevallen sprake van hersenletsel, waar dit bij 55-plussers één op de vijf gevallen betrof.
“Hoewel er in 2023 ten opzichte van 2022 sprake is van een daling in letsel als gevolg van verkeersongevallen op de fiets blijven de ernst en omvang van het probleem onmiskenbaar. Zo laat de trend over de afgelopen 10 jaar een sterke stijging van 27 procent zien”, vertelt Martijntje Bakker, directeur en bestuurder bij kenniscentrum VeiligheidNL.
Om het dragen van een helm te promoten worden er een aantal acties georganiseerd. Zo start de ANWB haar fietshelmcampagne, kunnen medewerkers van Medisch Centrum Leeuwarden en Ziekenhuis Gelderse Vallei korting krijgen op een fietshelm en kunnen bezoekers van het Friese Surhuisterveen ‘helmgrijpen’ en een quiz doen.
