Bus Rapid Transit

Elektrische snelbus met ‘spoorkwaliteit’ vanaf 2030 op het traject Breda-Gorinchem-Utrecht

Brabantliner. Foto: Archief OVPro
Brabantliner. Foto: Archief OVPro

De Bus Rapid Transit (BRT) op het traject Breda-Utrecht laat al even op zich wachten, maar vanaf 2030 is het eindelijk zo ver. De nieuwe intercity bussen gaan de bestaande Interliners vervangen. Het rapport ‘Hink-stap-sprong Bus Rapid Transit’ blikt vooruit op de toekomstige busverbinding met ‘spoorkwaliteit’.

“De grote kracht en potentie van de OV-as Breda-Gorinchem-Utrecht ligt niet in het verbinden van twee stadscentra, maar in het bedienen van de héle zone”, stelt het rapport. Die hele zone is heel belangrijk in de dagelijkse verplaatsingen van mensen voor bijvoorbeeld werk, school, studie, bezoek of sport. Het plan is om in 2030 op deze lijnenbundel de reistijd tussen Breda en Utrecht maximaal een uur te laten bedragen.

“Dat doen we door frequenties te verhogen, stop- en wachttijden te verkorten, hubs langs de A27 aan te leggen, een vlotte doorstroming te waarborgen en reizigers zo veel mogelijke rechtstreekse verbindingen aan te bieden.”

Vanaf 2030 rijdt een volwaardige Bus Rapid Transit, een bus met railkwailiteit tussen Breda en Utrecht. “Dat doen we met het slimmer benutten van weginfrastructuur, hogere maximum snelheden voor de voertuigen, nul uitstoot en wellicht zelfs bussen die rijden als een treintje of als zelfrijdende BRT voertuigen.”

Bus Rapid Transit

De term Bus Rapid Transit is overgewaaid uit het buitenland. De BRT is volop in ontwikkeling om antwoord te geven op groeiende verkeersopstoppingen en de grotere capaciteitsvraag van het openbaar vervoer. Het kennisinstituut voor Mobiliteitsonderzoek (KiM) hanteert de volgende definitie van BRT: “BRT is een bussysteem waarbij met hogere frequentie en snelheid wordt gereden, dat betrouwbare reistijden combineert met hoge vervoercapaciteit, comfort biedt en goed herkenbaar is als hoogwaardig vervoerproduct.” Volgens het KiM kan de BRT kan de betrouwbaarheid van de reistijd per spoor benaderen.

De BRT is sneller dan de Interliners die momenteel rijden op het traject Breda – Utrecht omdat ze frequenter rijden en daardoor korte wachttijden hebben. Daarnaast worden meer haltes direct langs de A27 gecreëerd waardoor de bus niet regelmatig voor langere tijd de snelweg af moet richting een halte.

De BRT is betrouwbaarder door een vlotte doorstroming op de A27 door effectieve infrastructuur: de bus mag op vluchtstroken rijden bij langzaamrijdend verkeer. Ook worden op de snelweg en in de stad speciale rijstroken aangelegd en krijgt de bus prioriteit bij verkeerslichten.

De bus wordt daarnaast comfortabeler omdat hubs worden gecreëerd langs de A27. Dat zijn aangename knooppunten met voorzieningen zoals beschutting, een openbaar toilet en een kiosk. Hier kunnen OV-reizigers, fietsers of automobilisten makkelijk overstappen op de snelbus.

Meer reizigers

Het rapport verwacht een grote toename van reizigers op dit traject. “Beter OV trekt meer reizigers, vooral uit de auto, zeker als steden hun parkeerbeleid aanscherpen en lastiger bereikbaar worden. Dankzij de eerste stap naar sneller, betrouwbaarder en comfortabeler OV met de Bus Rapid Transit kan het aantal reizigers met bijna de helft groeien: van 9.900 per dag nu (pre-corona) naar 14.100 (of meer) per dan in 2030”, stelt het rapport.

Als de reizigersaantallen op deze manier groeien, dan is de verwachting dat de frequentie van de bussen omhoog gaat. Wat weer meer reizigers aantrekt. Het idee is dat reizigers vanaf Breda dan verschillende routes kunnen kiezen: de bestaande via hub Bijster en een nieuwe via een verlengde busbaan rechtstreek naar station Breda.

130 km/u

In 2030 rijden als het goed is de eerste snelbussen tussen Breda en Utrecht over de A27. Vanaf 2040 is de ambitie om een BRT te hebben met railkwaliteit. Dat betekent ook het opvoeren van de snelheid van de bussen naar 130 kilometer per uur.

Om die ambitie waar te maken moeten nog een aantal dingen veranderen. Te beginnen bij de wetgeving: snelwegbussen mogen nu met gordels voor passagiers op de snelweg maximaal 100 kilometer per uur. Daarnaast ligt er ook een uitdaging om zero emmissie bussen even krachtig te maken als de huidige dieselbussen. “Over acht jaar bestaan er hopelijk alternatieven voor dieselbussen, bijvoorbeeld hybride bussen of bussen op waterstof, een energiedrager die bij uitstek geschikt is voor hogere snelheden, langere afstanden en zwaardere voertuigen”, schrijft het rapport. Op grond van het bestuursakkoord omtrent busvervoer moeten alle OV-bussen in 2030 nul uitstoot hebben. “De vraag is of dat technisch ook lukt voor snelwegbussen.”

Met deze hogere snelheden, effectievere infrastructuur en andere innovaties zoals zelfrijdende voertuigen, verwacht het rapport dat ook de reizigers nog meer gaan toenemen. “Het aantal reizigers met Bus Rapid Transit kan dan rond 2040 oplopen tot 30.000 of onder ideale omstandigheden zelfs tot 40.000 per dag.”

Gezamenlijke concessie

De huidige snelwegbussen over de A27 Brabantliner en Snelbuzz zijn respectievelijk van de vervoerders Arriva en Qbuzz en vallen onder twee concessies. Het openbaar vervoer naar Utrecht Science Park is nu onderdeel van twee andere concessies.

“BRT wordt succesvol en kan groeien wanneer reispatronen van mobilisten het uitgangspunt zijn en wanneer OV-cencessiegrenzen of traditionele afbakeningen van modaliteiten geen belemmering vormen”, stelt de Ontwikkelingsagenda Toekomstbeeld OV.

“Voor de aanbesteding van de vervoergebieden Drechtsteden, Molenlanden en Gorinchem en West-Brabant gaan we uit van twee aparte concessies”, schrijft het BRT-rapport. “In de nieuwe concessie vragen we de vervoerders om voor te sorteren op de ‘Sprong naar 2040’, oftewel de volwaardige Bus Rapid Transit met railkwaliteit en daarmee onder meer hogere snelheden.” Het rapport stelt dat een verkenning voor van een mogelijk gezamenlijke concessie voor het traject Breda-Gorinchem-Utrecht door de verschillende provincies.

“Voordeel van één BGU-concessie is dat alle bundels van snelwegbussen over de A27 dan in handen komen van één opdrachtgever en één vervoerbedrijf.”

U las zojuist één van de gratis premium artikelen

Onbeperkt lezen? Maak gebruik van de exclusieve aanbieding

Bekijk de aanbieding

Auteur: Sander Van Vliet

4 reacties op “Elektrische snelbus met ‘spoorkwaliteit’ vanaf 2030 op het traject Breda-Gorinchem-Utrecht”

Cornelius Koelewijn|20.07.22|11:12

Opmerkelijk: Rio de Janeiro heeft besloten zijn BRT-systeem te vervangen door trams (lightrail). Redenen: betere kwaliteit van het vervoer en meer capaciteit. Bestaande busbanen worden vervangen door rails.

Voor de Nederlandse BRT-supporters ongetwijfeld een domper op de vreugde, want Rio wordt altijd aangevoerd als succesvol voorbeeld voor dit soort systemen.

Cornelius Koelewijn|05.07.22|11:56

Een bus met railkwaliteit? Laat me niet lachen. Al dat geleuter over BRT uit de bussector heeft een hoog “WC Eend”-gehalte. Helaas hebben bestuurders en andere lieden die beter zouden moeten weten niet altijd de verstandelijke vermogens om de leugens door te prikken. BRT is leuk voor derdewereldlanden, maar niet voor Nederland. Hier doet het niets.

Michiel van Bokhorst|05.07.22|10:55

BRT overgewaaid uit het buitenland!? Almeerse bussysteem, Zuidtangent, zomaar wat voorbeelden

Pat Rick|29.06.22|09:51

Bus met spoorkwaliteit is marketing van busindustrie, maar ik geloof niet dat het werkelijk zo is