Fietsersbond, Railforum en de Kracht van Utrecht: Inzetten op fiets en OV in de stadsregio’s

Railforum, de Fietsersbond en bewonersgroep Kracht van Utrecht, pleitten voor ‘een dubbele schaalsprong in het fiets- en railnetwerk’. Door te investeren in regionaal OV, betere fietsvoorzieningen en vooral een verbetering van de combinatie van fiets en openbaar vervoer, verdwijnen de files rond steden.

Achtergrond van dit pleidooi ligt in een analyse van de fileproblemen, vertelt Tymon de Weger, zowel voorzitter van het Fietsberaad als voorzitter van Platform DO lightrail van kennisnetwerk Railforum. ‘Fileproblemen ontstaan vooral door mensen die in de spits naar hun werk rijden op afstanden tussen de 10 en de 40 kilometer. Dat zijn regionale verplaatsingen, terwijl de investeringen van het rijk de afgelopen decennia vooral zijn gericht op het nationale en internationale netwerk: de snelwegen, hoogfrequent spoor, de HSL, Betuwelijn. Wij zeggen investeer in het regionale netwerk, in de fiets en het OV.’

Op verbindingen tot 7 kilometer in de stad is de fiets een logische vervoerskeuze. De e-bike is ook geschikt voor langere afstanden. ‘In een half uur kun je 15 kilometer afleggen’, zegt ervaringsdeskundige De Weger. Een beter regionaal fietsnetwerk, met snelfietspaden en een ‘doorfietsnet’ in de stad kan het fietsgebruik verder doen groeien.

In combinatie met een beter OV-netwerk wordt de fiets een nog aantrekkelijker optie voor verplaatsingen binnen de hele regio. Daarvoor is een uitbreiding van het regionaal OV (trein, lightrail) nodig, maar ook betere fietsparkeervoorzieningen bij knooppunten en goede fietsroutes daarnaar toe. In het plan van de drie initiatiefnemers (zie de website van Kracht van Utrecht) worden ‘Rail-poorten’ (de intercitystations) en ‘RodeLoperpoorten (kleinere stations, lightrail-tramhaltes) onderscheiden, met het uitgangspunt dat iedereen op fietsafstand een station heeft.

De Weger noemt als voorbeeld een tram dwars door Utrecht. Volgens planning komt er en tram naar De Uithof in 2018, maar De Weger denkt aan het vervolg: een tram van Vleuten naar Driebergen-Zeist door de binnenstad van Utrecht. ‘Door zo’n tramlijn wordt het bereik van de fiets groter. Neem Zeist dat is voor het OV altijd een lastige gemeente, omdat het heel uitgestrekt is, maar met een goed overstapknooppunt fiets je naar de tram en ben je zo in de stad.’

In de huidige situatie wordt vooral Utrecht CS als overstapstation gebruikt van fiets op trein of andersom. De Weger: ‘Waarom niet met de trein naar Utrecht Lunetten en daar de fiets pakken naar de Uithof. Zo wordt CS minder zwaar belast.’

De kleinere stations aantrekkelijk maken, kan door het uitbreiden en moderniseren van fietsparkeervoorzieningen maar ook door de fietsroutes naar deze kleinere stations te verbeteren. De Weger: ‘Gemeenten moeten die mogelijkheid dan wel promoten. Zodat fietsers dat gaan ontdekken. Je kunt ook denken aan apps, er zijn nog weinig apps die OV-netwerk en fietsnetwerk goed combineren.’

Bang dat een verbeterd OV-aanbod vooral fietsers van de weg haalt, is De Weger niet. ‘De consument vindt het prettig om een keuzemogelijkheid te hebben. Ik kan mij voorstellen dat als je in Zeist woont je de ene keer naar de tramhalte fietst en de volgende keer de hele afstand naar Utrecht.’

Het voorbeeld van Utrecht is niet voor niks. De Weger: ‘De minister wil de hele ring rond Utrecht verbreden, inclusief het stukje bij Amelisweerd. Wij zeggen investeer dat miljard in het netwerk op die verbindingen tussen 10 en 40 kilometer en dan kun je de groei van het autoverkeer opvangen. Er is net het rapport van het CPB uit dat ook zegt stel de beslissing uit omdat de groei door de crisis is vertraagd. Neem de tijd om alternatieven te onderzoeken.’

Op de website van www.fietsfilevrij.nl zijn verschillende kaarten te vinden met het toekomstig fiets- en OV-netwerk dat de drie partners voor ogenstaat.