‘Het Amsterdam van de toekomst is autoluw’

Zet de openbare ruimte niet vol met fietsrekken, reclamezuilen en terrassen; beperk het autoluw inrichten niet alleen tot de Amsterdamse binnenstad; verminder doorgaand autoverkeer en stimuleer het gebruik van fiets en OV onder forenzen en andere bezoekers van de stad. Die voorstellen doen De Fietsersbond, MENSenSTRAAT en de Vereniging Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad in een manifest aan de Amsterdamse wethouder Sharon Dijksma.

Aanleiding voor de voorstellen is de voorlopige Agenda Autoluw, die Dijksma begin deze maand presenteerde. Met de in totaal 27 maatregelen wil zij, en de rest van het college, inwoners en bezoekers stimuleren om vaker te kiezen voor alternatief vervoer.

Zo moet spoorboekloos reizen in het stedelijk OV mogelijk worden, komen er nieuwe, snelle buslijnen en start een pilot met een nachtmetro: twee metrolijnen rijden straks langer door in de nachten in het weekend. Kinderen tot en met 11 jaar mogen straks op woensdagmiddag en in het weekend gratis met het OV.

Snelheid verlaagd

Wat betreft de ‘actieve modi’ lopen en fietsen: de top-15 van stadsstraten met voetgangersknelpunten wordt aangepakt en bij metrostations komen deelfietsen. Bovendien maakt de gemeente werk van ‘fietsvriendelijke inrichting’ van het wegennet en komen er nieuwe fietsroutes.

Nauw hiermee samenhangend: verschillende straten worden autoluw gemaakt. Op veel plekken in de stad wordt de maximum snelheid verlaagd naar 30 kilometer per uur. Verder zorgt het stadsbestuur ervoor dat doorgaand verkeer dat geen bestemming heeft in Amsterdam, zoveel mogelijk gebruik maakt van de wegen rondom de stad.

Het college heeft de stadsdelen nu gevraagd om de conceptversie van de agenda te voorzien van advies. Die adviezen worden vervolgens door het college besproken. De definitieve agenda wordt eind dit jaar gepresenteerd. Behandeling in de gemeenteraad vindt naar verwachting begin 2020 plaats.

Luchtkwaliteit

Rover-Amsterdam, de Fietsersbond, Cliëntenbelang Amsterdam, MENSenSTRAAT, Vereniging Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad en Comité Parkeervrije Frans Halsbuurt presenteren Dijksma als reactie op haar plannen het manifest ‘De stad van de toekomst is autoluw.’

Durf de openbare ruimte leeg te laten, zodat inwoners en bezoekers weer echt van de stad kunnen genieten

De organisaties zien, nu het plan voor een autoluwe binnenstad er ligt, kansen om de stad ‘mooier in te richten’. In de zin van een ‘aangenaam verblijfsklimaat op straat’, waarbij met ruimte voor lopen, fietsen en openbaar vervoer de bereikbaarheid wordt verbeterd. De organisaties willen met het manifest bewoners en andere organisaties uitnodigen om mee te denken.

Dominante rol

Ze zijn het er in ieder geval meer dan mee eens dat er wat moet gebeuren. “Amsterdam staat op een keerpunt. De stad groeit in aantal inwoners, arbeidsplaatsen, voorzieningen en bezoekers. De ruimte is schaars. De luchtkwaliteit is op veel plaatsen onaanvaardbaar slecht, en er moeten maatregelen genomen worden ter verbetering van het klimaat. Tegen deze achtergrond is een vervoerssysteem waarin de auto een dominante rol speelt verleden tijd.”

Durf de openbare ruimte leeg te laten, zodat inwoners en bezoekers weer echt van de stad kunnen genieten, luidt dan ook het eerste punt. De organisaties pleiten voor ‘flankerend beleid’ zodat de openbare ruimte schoon en heel blijft, en niet geprivatiseerd en commercieel gebruikt wordt. Met andere woorden: dat die niet vol komt te staan met fietsrekken, reclamezuilen, terrassen en vuilcontainers.

Niet alleen binnenstad

Ze pleiten er verder voor tijdens het herstellen van kademuren aan meer ruimte vrij te maken voor de voetganger en een fraaiere, parkeervrije inrichting. Verder vinden ze dat er in de binnenstad geen parkeergarages meer bijgebouwd hoeven te worden. “De bestaande capaciteit is ruim voldoende voor bewoners, zeker bij afnemend autobezit en afnemend aantal parkeervergunningen. Auto’s van bezoekers worden buiten de binnenstad geparkeerd.”

Tweede punt uit het manifest is dat het autovrij inrichten van Amsterdam zich niet moet beperken tot enkel de binnenstad. Zeker binnen de Ring, maar ook daarbuiten, moet de auto een ‘veel bescheider plaats’ innemen, vinden de belangenorganisaties.

Eenrichting

Ze willen dat parkeerplaatsen op straat nabij een parkeergarage geheel vervallen. Elders moet ingezet worden op reductie van het aantal parkeerplekken. ‘Waar nodig’ worden auto’s verwezen naar alternatieve parkeergelegenheid, bijvoorbeeld in een parkeerruimte die buitenkantoortijden grotendeels leegstaat.

Snelle fietsroutes en hoogwaardig openbaar vervoer kunnen zorgen voor goede bereikbaarheid

In het ontwerp voor nieuwe woonwijken moeten, als het aan de opstellers van het manifest ligt, de voetganger en de fiets voorop staan. Dat betekent toegankelijke en veilige looproutes. De parkeernorm kan daar laag gehouden worden. Snelle fietsroutes en hoogwaardig openbaar vervoer kunnen zorgen voor goede bereikbaarheid.

Doorgaand verkeer zoveel mogelijk beperken is het volgende punt. De partijen pleiten ervoor om de Valkenburgerstraat en Weesperstraat te versmallen en één buis van de IJtunnel voor de fiets te bestemmen. Een aantal hoofdradialen in de 19de eeuwse gordel moet, als het aan hen ligt, een eenrichtingsstraat voor de auto worden.

Frequentie OV omhoog

De stad autoluw maken betekent ook maatregelen nemen voor de regio – het vierde punt uit het manifest. “Wanneer forenzen en andere bezoekers niet meer met hun auto de stad in kunnen, zouden ze niet in de stad of aan de rand daarvan moeten overstappen op openbaar vervoer, maar ver daarbuiten.”

Hoe? Onder meer door voor 2025 de bestaande plannen voor snelfietsroutes in de regio Amsterdam uit te voeren. Maar ook door op Zeeburg een parkeergarage te plaatsen bij de afrit van de A10, direct bij de halte van lijn 26. En door het doortrekken van de Noord-Zuidlijn naar Schiphol en Hoofddorp.

Tenslotte pleiten de belangenorganisaties voor uitbreiding van het OV. De capaciteit en de frequentie moet, als het aan hen ligt, omhoog. Ze pleiten verder voor uitbreiding van het netwerk naar de stadsranden en P+R-terreinen. Ook willen ze snelle verbindingen tussen de verschillende stadsdelen.