Nederlander zijn meer op pad dan tot nu toe werd gedacht
Nederlanders verplaatsen zich veel vaker dan op basis van handmatig bijgehouden rittenboekjes wordt geregistreerd. Als hun reisgedrag automatisch wordt bijgehouden met behulp van een app, worden 30 procent meer verplaatsingen genoteerd.
De meeste landen brengen verplaatsingen van burgers in kaart door deelnemers aan proeven zogenoemde rittenboekjes handmatig te laten bijhouden. Zo ook Nederland. Hieraan kleven echter nadelen. De notering is vaak achteraf, aan het eind van de dag, waardoor nogal eens een ‘rit’ wordt vergeten of op basis van vage herinneringen vastgelegd. Om de deelnemers niet onnodig te belasten beperken die metingen zich ook nog eens tot een dag per week. Hierdoor kan gedrag niet over een langere periode worden vastgelegd.
In het project ‘The Dutch Mobile Mobility Panel’ van de Universiteit Twente hebben deelnemers aan een proef voor het eerst hun vervoersbewegingen nauwkeurig bijgehouden met smartphones en met de speciale MoveSmarter-app. Hiermee is hun verplaatsingsgedrag door de tijd bestudeerd.
Onderzoeker Tom Thomas: ‘Einddoel is om zo precies mogelijk te weten wat burgers op één dag verreizen. Een verplaatsing is bijvoorbeeld van woning naar werk, waarbinnen zich verschillende ‘ritten’ kunnen afspelen. Denk dan aan lopen naar de tram, overstappen op metro, naar de trein en met de vouwfiets naar het werk. In de lunchpauze wil je nog even naar buiten voor een snelle boodschap. ’s Avonds ga je met de tram naar het theater of een receptie. Enzovoort. Ervaring leert dat mensen de ritjes tussendoor domweg vergeten en dus niet noteren. Dit kunnen ook lange ritten zijn!’
De Twentse onderzoekers rusten 600 deelnemers uit met de speciaal ontwikkelde MoveSmarter-app. Het ging hier om een grote steekproef: nog niet eerder is een survey op deze schaal uitgevoerd. De smartphone volgde via GPS elke dagelijkse beweging buitenshuis gedurende enkele weken. Het bleek dat men 30 procent meer verplaatsingen registreerde dan met traditionele methoden.
Thomas: ‘De app bleek alle ritten goed te detecteren, inclusief de korte niet-reguliere ritten. Bovendien werd van 80 tot 90 procent de vervoerswijze (lopen, fietsen, auto, bus/tram/metro en trein) goed herkend.’ Het batterijverbruik baart wel een zorgen: constant online zijn vreet energie. Deelnemers die een van ons geleende smartphone gebruikten (ongeveer de helft) bleken beduidend minder ritten te maken. Die zetten ‘m tussendoor zo nu en dan uit. ‘Bij het monitoren van verplaatsingsgedrag moet je dus apparaten inzetten die mensen zelf bezitten’, aldus Thomas.
Op basis van die traditionele surveys met ‘onderregistratie’ worden landelijke schattingen geëxtrapoleerd. Verre van ideaal om beleid op openbaar vervoer en andere infrastructuur op af te stemmen. Thomas: ‘Wat nu als je wilt weten of mensen hun auto zouden kunnen inruilen voor een elektrisch voertuig? Zo’n beslissing kun je alleen baseren op wekelijks of zelfs maandelijks reisgedrag. Of stel dat je mensen wilt stimuleren om meer te gaan fietsen. Dan is het belangrijk onderscheid te maken tussen mensen die nooit de fiets pakken of hen die dat af en toe doen, maar die je wilt aansporen dit vaker te doen.’ Met nauwkeuriger metingen kunnen beleidsmakers, vervoerders en werkgevers gerichte maatregelen nemen om verkeersdrukte, OV-inzet en CO2-uitstoot door gebruik van fossiele grondstoffen terug te dringen’, stelt Thomas. Het ministerie van Infrastructuur en Milieu is daarom benaderd om de smarthone-app te gebruiken als pilot in zijn Onderzoek Verplaatsingen in Nederland (OViN).
Op basis van die traditionele surveys met ‘onderregistratie’ worden landelijke schattingen geëxtrapoleerd. Verre van ideaal om beleid op openbaar vervoer en andere infrastructuur op af te stemmen. Thomas: ‘Wat nu als je wilt weten of mensen hun auto zouden kunnen inruilen voor een elektrisch voertuig? Zo’n beslissing kun je alleen baseren op wekelijks of zelfs maandelijks reisgedrag. Of stel dat je mensen wilt stimuleren om meer te gaan fietsen. Dan is het belangrijk onderscheid te maken tussen mensen die nooit de fiets pakken of hen die dat af en toe doen, maar die je wilt aansporen dit vaker te doen.’
