Big Data Congres beantwoordt veel vragen, maar werpt ook nieuwe vragen op

Ron Hendriks – Redacteur
Het Grote Big Data Congres van Verkeersnet.nl van 4 februari gaf antwoord op heel veel vragen die leven over het gebruik van Big Data in verkeer en vervoer. Maar het liet ook zien dat we nog maar aan het begin staan van een nieuwe aanpak van het verkeers- en vervoerbeleid. Het zal er de komende jaren vooral om gaan hoe de spectaculaire nieuwe mogelijkheden praktisch zijn in te zetten.

Want de voorbeelden van Big Data-gebruik, die de ruim 300 deelnemers in tientallen sessies tijdens het Big Data Congres voorbij zagen komen, waren indrukwekkend; daar waren alle congresdeelnemers het over eens.

Zo was er veel aandacht voor de mogelijkheden die de smartphone biedt om data in te winnen.

Een moderne smartphone kent nu al een stuk of tien mogelijkheden om vast te stellen waar de gebruiker zich bevindt. Behalve gps en gsm, beschikt zo’n telefoon over wifi, bluetooth, ultrasoon geluid, een hoogtemeter en wordt de positie ten opzichte van de zendmasten bepaald en is steeds nauwkeurig uit te lezen.

De voorbeelden van wat je met die data kunt doen zijn legio, zo bleek tijdens het congres. Variërend van het meten van de drukte tijdens de Kroningsdag in Amsterdam, het in kaart brengen van het complete wegennet van een ontwikkelingsland, tot het volgen van de verkeersbewegingen van pizzaleveranciers, taxi’s en uiteraard van gewone verkeersdeelnemers.

Naast de smartphone biedt ook de moderne auto steeds meer mogelijkheden om als sensor te fungeren. Dan hebben we het over de zogenaamde CAN-bus, eigenlijk een soort lokaal netwerk dat de moderne auto controleert. De auto weet hoe hard er wordt gereden en geremd, of het regent (want de ruitenwissers staan aan), of de auto door een kuil is gereden en wanneer je voor het laatst de elektrische auto hebt bijgeladen.

Smartphone en de auto leveren al onvoorstelbare hoeveelheden data op, naast de informatie die al binnenkomt via traditionele kanalen als detectoren, verkeerscamera’s enzovoort. En ook over de openbaarvervoerreizigers weten we steeds meer, hoewel privacy – en concurrentieaspecten daar nog een rem zetten op inwinning van data, en de levering van meer ‘open data’ moeizaam op gang komt.

Hoe dan ook, het zal er de komende jaren vooral om gaan deze stortvloed aan data om te zetten in bruikbare input voor verkeersmodellen en verkeersinformatieapps. Maar ook om die data geschikt te maken voor instrumenten om verkeersmaatregelen te evalueren en nieuwe inzichten te verwerven over het gedrag van verkeersdeelnemers. En in dat opzicht valt er nog veel te doen.

Visualisatie van data kan daarbij een belangrijke rol spelen, zo bleek eveneens tijdens het congres. Alleen al het op inzichtelijke manier presenteren van resultaten kan leiden tot nieuwe inzichten. Of het nu gaat om het aantal WMO-reizigers rond de bushalte of het aantal buitenlandse bezoekers van een evenement; een heldere groepering van de datawolken kan meer zeggen dan een dik rapport om te komen tot nieuwe beleid.

Maar er zijn ook risico’s verbonden aan Big Data, zoals onderzoeksjournalist Brenno de Winter nadrukkelijk naar voren bracht. Het gebeurt nu maar al te vaak dat data wordt verzameld ‘om het verzamelen’, waarbij men achteraf gaat bekijken of er iets nuttig mee te doen is. Het voorbeeld van de NSA laat zien waar dat toe kan leiden.

Als je er in verkeer en (openbaar) vervoer mee aan de slag gaat, moet je daarom eerst vaststellen met welk doel je de data verzamelt. En je moet openheid van zaken geven en gebruikers melden waarvoor je ‘hun’ data gaat gebruiken, aldus De Winter.

Beide lessen gaven overigens ieder op zich weer aanleiding tot de nodige discussie. Het nauwkeurig definiëren van doelen voor het verzamelen van data perkt volgens sommigen de creativiteit in van Big Data-onderzoek. Je hoopt immers ook dat grasduinen in grote hoeveelheden data tot geheel nieuwe inzichten leidt, want dat is toch eigenlijk de kern van Big Data.

Verder is er steeds meer discussie over de vraag wie nu eigenlijk eigenaar is van data. Is het de eigenaar van de TomTom die data levert aan het bedrijf TomTom? Of is het TomTom die op zijn beurt weer data door levert aan de NDW? Of is het de NDW die de data vervolgens weer ter beschikking stelt aan afnemers? Ook daarover is het laatste woord zeker nog niet gezegd.

Als ik de reacties samenvat van de deelnemers kun je concluderen dat het volledig uitverkochte Het Grote Big Data Congres precies op het goede ogenblik kwam. Het liet vooral zien dat Big Data een enorme potentie heeft en dat je als mobiliteitsdeskundige die ontwikkelingen nauwlettend in de gaten moet houden. En dat bedrijven en consultants – zoals ook te zien was op de expo tijdens het congres – in hoog tempo bezig zijn om tools te ontwikkelen om enorme datatoevloed om te zetten in nuttige tools voor de verkeerskundige cq. openbaarvervoerdeskundige.

We hebben met dit eerste Grote Big Data Congres gezien wat de mogelijkheden zijn. De komende tijd zal de verdiepingsslag moeten volgen, en ook daar zal Verkeersnet.nl bij zijn.

Daarnaast hebben  we gezien hoe Big Data een nieuwe impuls geeft aan het vakgebied verkeerskunde. En dat kunnen we alleen maar toejuichen.