Deense rijopleiding scoort beter
Er is weinig verband tussen het kwaliteit van de rijopleiding en de verkeersveiligheid. Tenminste als men de resultaten van verschillende landen vergelijkt. Er is één uitzondering: Denemarken. Daar besteedt men meer aandacht aan risicoperceptie en risicoacceptatie. Dat heeft wel effect.
De SWOV heeft het Nederlandse rijschoolsysteem vergeleken met die in de ons omringende landen (Duitsland, België en het Verenigd Koninkrijk). Tussen de vier landen bestaan grote verschillen als het om de rijopleiding gaat. In Duitsland is daarover veel geregeld en in het Verenigd Koninkrijk is juist weinig.
Leerlingen moeten in Duitsland een minimumaantal theorie- en praktijklessen hebben gevolgd voordat ze rijexamen mogen doen en rijinstructeurs dienen een opleiding in rijschoolmanagement te hebben gevolgd en eerst twee jaar als rijinstructeur in loondienst te hebben gewerkt, voordat ze zich mogen vestigen als zelfstandig rijschoolhouder.
In het Verenigd Koninkrijk kan men in het bezit komen van het rijbewijs, zonder één rijles bij een erkende rijschool te hebben gevolgd. Rijles door leken komt in het Verenigd Koninkrijk veel voor, al nemen bijna alle leerlingen ook rijles bij een erkende rijschool.
Ook in België kan men in het bezit komen van het rijbewijs zonder rijles bij een erkende rijschool te hebben gevolgd. Er bestaat echter in België ook een traject waarbij men ten minste twintig rijlessen bij een erkende rijschool moet hebben gevolgd voordat men rijexamen mag doen.
In Nederland zijn rijlessen formeel niet verplicht, maar als men rijles neemt, moet dat rijles zijn van een erkende rijinstructeur. De facto betekent dit dat men zich in Nederland alleen op het rijexamen kan voorbereiden door rijlessen te nemen bij een erkende rijschool.
Ondanks de grote verschillen tussen de landen lijken er geen grote verschillen in de ‘veiligheidswaarde’ van deze opleidingen te zijn. Dit is volgens de SWOV minder vreemd dan men op het eerste gezicht zou denken, omdat ongevallen waarbij jonge beginnende bestuurders betrokken zijn veelal worden veroorzaakt door een gebrek aan zogenoemde hogereordevaardigheden.
Bij hogereordevaardigheden gaat het om zaken als gevaarherkenning, risicoperceptie, risicoacceptatie, zelfreflectie en het op elkaar kunnen afstemmen van de eigen vermogens en de risico’s die men in het verkeer aangaat. Aan deze zaken wordt zowel in Nederland als in de ons omringende landen nog weinig aandacht besteed in de basisrijopleiding.
In Denemarken legt men sinds een aantal jaren meer accent ligt op verkeersinzicht, gevaarherkenning en defensief rijden in de rijopleiding. Door die verandering moet men nu in Denemarken minimaal 24 theorielessen en 28 rijlessen hebben afgelegd voordat men rijexamen mag doen. in die lessen komen ook zaken aan de orde die wel belangrijk zijn voor veilig rijden, zoals risicoperceptie en risicoacceptatie, maar die niet of heel moeilijk op het rijexamen kunnen worden getoetst. Het ongevalsrisico van auto-auto-ongevallen in het eerste jaar van het rijbewijsbezit is daardoor met 17% gedaald. Het positieve effect van de verbeterde rijopleiding trad alleen op bij dit type ongevallen en alleen in dat eerste jaar na het behalen van het rijbewijs.
