Weinig verband tussen objectieve en subjectieve verkeersveiligheid
Er is maar een zwak verband tussen objectieve en subjectieve veiligheid. Dat wil zeggen dat situaties die burgers gevaarlijk vinden vaak niet die situaties zijn waarin de grootste gevaren dreigen. Het Shared Space concept is hier min of meer op gebaseerd. Dat stelt de SWOV in het rapport ‘Beleving van verkeersonveiligheid‘.
De SWOV concludeert dat op basis van een aantal onderzoeken uit het verleden. Enkele studies wijzen zelfs uit dat het nemen van (veiligheids)maatregelen op basis van subjectieve onveiligheid juist niet leiden tot verbetering van de veiligheidsbeleving. Zo bleek na groot-schalige snelheidscontroles in 30km/uur-zones. dat een daling in het aantal snelheidsovertredingen van 50% naar 10% verrassenderwijs leidde tot een groter onveiligheidsgevoel. Dit is opmerkelijk omdat de gevoelens van onveiligheid juist de aanleiding waren voor het geïntensiveerde politietoezicht.
Binnen Shared Space is de subjectieve onveiligheid min of meer onderdeel van het concept, zo constateert de SWOV verder. Met zo min mogelijk verkeersregels wordt de weg in Shared Space zo vormgegeven, dat de verkeersdeelnemer gestimuleerd wordt te letten op andere verkeers-deelnemers. In de praktijk wordt Shared Space vooral toegepast op wegen met lage snelheden, zoals in de bebouwde kom.
Het Laweiplein in Drachten is volgens dit principe vormgegeven. Oorspronkelijk was dit een met verkeerslichten geregelde kruising met fietsvoorzieningen. Nu is het een rotonde zonder lichten en zonder aparte fietsvoorzieningen. Een evaluatie van de veiligheid van dit plein toonde aan dat er een daling in de verkeersongevallen had plaatsgevonden. ‘Maar minstens zo belangrijk is de bevinding dat de subjectieve onveiligheid -overeenkomstig de bedoelingen- gestegen is.’
De SWOV concludeert in het rapport dat de onveiligheidsbeleving invloed heeft op het verkeersgedrag, het denken over verkeersveiligheid en de acceptatie van maatregelen, aldus de SWOV. ‘Dit kan ertoe leiden dat de grootste problemen en de effectiefste maatregelen niet de prioriteit krijgen die ze gegeven de objectieve kenmerken verdienen.’
