NS lijdt 2,6 miljard euro verlies door coronacrisis

NS heeft in 2020 vanwege de coronacrisis een fors nettoverlies geleden van 2,6 miljard euro. Een groot deel daarvan is te wijten aan bijzondere waardeverminderingen en een voorziening voor verlieslatende contracten ter grootte van 2,3 miljard euro. De spoorvervoerder spreekt bij de bekendmaking van de jaarcijfers van een “financieel dramatisch jaar”.

Het operationeel verlies over 2020 bedraagt 111 miljoen euro. Zonder vergoedingen vanuit de Nederlandse en Britse overheid zou dit 2,3 miljard euro hoger hebben gelegen. “Voor het in stand houden van de dienstregeling van dit jaar en de nieuwe dienstregeling in 2022 en daarna hebben we – gezien de lagere reizigersaantallen – nieuwe financiële afspraken nodig. Dit ondanks het besparingsprogramma van 1,4 miljard euro dat NS in de periode tot en met 2024 doorvoert”, aldus president-directeur Marjan Rintel.

De donkerrode cijfers zijn het gevolg van de lage reizigersaantallen vorig jaar en lagere prognoses voor de komende jaren. De Nederlandse hoofdrailnetconcessie is volgens NS tot en met 2024 zwaar verlieslatend. Door deze verwachte verliezen zag de vervoerder zich genoodzaakt tot een bijzondere waardevermindering van 1,6 miljard euro voor de HRN-concessie. Dat neemt niet weg dat op lange termijn investeringen in het spoor nodig zijn om Nederland bereikbaar te houden, benadrukt Rintel.

Vrijwel evenveel omzet

NS vervoerde vorig jaar slechts 580.000 reizigers, ruim 55 procent minder vergeleken met het recordjaar 2019. De omzet kwam vorig jaar uit op met 6.601 miljoen euro. Dat is vrijwel evenveel als vorig jaar, maar 30 procent van deze opbrengsten betreft vergoedingen van de Nederlandse en Britse overheid. De beschikbaarheidsvergoeding in Nederland kwam uit op 818 miljoen euro.

Het nettoverlies uit Nederlandse activiteiten bedroeg vorig jaar 1,7 miljard euro (waarvan 139 miljoen euro operationeel verlies). De vervoersopbrengsten op het Nederlandse spoor daalden met 42 procent tot ruim 1,5 miljard euro en de opbrengst van exploitatie van stations daalde met 32 procent tot 376 miljoen euro. Deze daling is voornamelijk het gevolg van lagere opbrengsten uit retailactiviteiten en de OV-fiets en financiële tegemoetkoming aan huurders.

In het Verenigd Koninkrijk realiseerde NS met Abellio een nettoverlies van 615 miljoen euro, in Duitsland kwam dit uit op een verlies van 127 miljoen. Opvallend is dat het operationeel bedrijfsresultaat – dus zonder voorzieningen en waardeverminderingen – in het VK plus 87 miljoen bedraagt dankzij de overheidsvergoeding. Die in Duitsland bleef beperkt, omdat de gederfde inkomsten hier worden gedragen door OV-autoriteiten.

Prestatie-indicatoren

Door de lagere reizigersaantallen zijn de prestaties over 2020 moeilijk te vergelijken met die van 2019, aldus NS. Voor zover prestatie-indicatoren konden worden gemeten, zijn wel de bodemwaarden gehaald. Vanwege de coronacrisis rapporteert NS geen streefwaarden over 2020. De reizigerspunctualiteit op het HRN lag op 93,5 procent (92,6 procent in 2019) en de zitplaatskans in de spits betrof 97,3 procent (94,9 procent in 2019).

“Dit is het hoogste sinds de start van de metingen, maar we beseffen ons dat beide scores sterk beïnvloed zijn door de lage reizigersaantallen”, aldus de vervoerder. De punctualiteit op het HSL-traject kwam uit op 85,2 procent (83,4 procent in 2019). De klanttevredenheid kon niet worden gemeten omdat het onderzoek hiernaar moest worden stilgelegd na de uitbraak van het coronavirus. Wel kon worden onderzocht dat ruim 79 procent van de reizigers positief was over de stations.

Bezuinigingen

NS verwacht op zijn vroegst pas in 2025 weer de reizigersaantallen van voor de coronacrisis te evenaren. Dat betekent dat de vervoerder in vijf jaar tijd 4,7 miljoen euro aan inkomsten misloopt. Om het treinkaartje betaalbaar te houden en noodzakelijke investeringen te kunnen blijven doen, wordt 1,4 miljard euro bezuinigd. Zo worden circa 2.300 arbeidsplaatsen geschrapt, zonder dat er gedwongen ontslagen vallen. Het investeringsniveau wordt met 30 procent gereduceerd. NS stelt voldoende extra financieringsmogelijkheden te hebben om de continuïteit in 2021 te garanderen.

In 2019 behaalde NS nog een nettowinst van 215 miljoen euro. De vorige keer dat NS het jaar afsloot met rode cijfers was in 2013. Het verlies van 43 miljoen euro was zeven jaar geleden vooral te wijten aan flinke afschrijvingen en voorzieningen in verband met de Fyra-treinen.

Lees ook:

• NS verwacht tot 2025 minder reizigers en moet inkrimpen
• NS voorziet schrappen 2.300 banen, maar geen gedwongen ontslagen
• Aantal treinreizigers meer dan gehalveerd in 2020