Brandbrief brede coalitie aan politiek: ‘Red het OV voor burgers, reizigers en klimaat’

Gok niet met het openbaar vervoer en bied een financieel vangnet voor 2023. Dat is de oproep van een brede coalitie van opdrachtgevers, vervoerders, bonden, Milieudefensie en Rover aan het kabinet met het oog op de behandeling van de Voorjaarsnota. In hun pamflet vragen zij het Rijk een financieel vangnet voor mochten de reizigersaantallen de komende jaren nog achterblijven.

Zonder vangnet ontbreekt de zekerheid en komen de dienstregelingen in het geding, schrijven de ondertekenaars. “Dat betekent lijnen schrappen, minder vaak rijden en/of het vervallen van ritten in de avond en het weekend. Dit gebeurde al bij de bezuinigingen die nodig waren door corona, maar zal nog veel meer gebeuren zonder zekerheid. De bereikbaarheid van stad en regio staan op het spel. Van student tot forens, van mantelzorger tot recreatief publiek – miljoenen Nederlanders zijn de dupe.”

Met die situatie komt het openbaar vervoer in een neerwaartse spiraal terecht, waarschuwt de coalitie. Door noodgedwongen bezuinigingen laten reizigers dan het OV links liggen en pakken ze de auto vanwege het verslechterde OV-aanbod. Vervolgens moet nog verder afgeschaald worden. Volgens de ondertekenaars zou dat eeuwig zonde zijn nu de vervoerbedrijven bijna weer op eigen benen staan.

Reizigersaantallen

Reizigers Overleg Consumenten Belangen Openbaar Vervoer (ROCOV) schrijft dat het Rijk uitgaat van prognoses dat de reizigersaantallen in 2023 97 procent zullen bereiken ten opzichte van 2019. “Het percentage reizigersinkomsten is alleen niet hetzelfde als het percentage reisinkomsten ten opzichte van 2019”, schrijft ROCOV.

ROCOV verwacht een tragere terugkeer van de reiziger in het OV, waarin de goed betalende frequent reizende forens ontbreekt. De belangenorganisatie ziet dat vervoerders en decentrale overheden zich zonder overheidssteun klaarmaken om de dienstverlening af te schalen met 20 tot 30 procent. “Dat betekent een enorme verschraling van het OV-aanbod en geen OV in grote delen van landelijke gebieden.”

Ook noemt ROCOV de mogelijkheid van een nieuwe COVID-variant in het najaar met alle mogelijke gevolgen van het OV van dien.

Lage inkomens

Milieudefensie, FNV-stadsvervoer en reisvereniging Rover schrijven in een open brief aan de politiek dat mensen met een laag inkomen het hardst geraakt zullen worden als het financiële vangnet wordt opgeheven.

“In Nederland zijn negen miljoen autolozen (deels) afhankelijk van het OV en bij lagere inkomensgroepen is die afhankelijkheid nog veel groter: daar hebben acht op de tien mensen geen auto. Juist de mensen met lage inkomens aan de randen van de stad op regio zijn wéér de dupe.”

Stikstofcrisis

De brede coalitie van belangenorganisaties in het OV haalt ook de stikstofcrisis aan als reden voor de overheid om het OV te steunen. “Vanwege de stikstofcrisis is het aantal wegprojecten vertraagd. Laat het Rijk het vangnet afdekken met de gelden uit de onderuitputting van het asfaltfonds MIRT – daarvan heeft de kamer immers al besloten dat het omgevormd wordt in een mobiliteitsfonds met ‘duurzame beschikbaarheid’ als hoofddoel.”

Daarnaast vindt de coalitie het niet uit te leggen dat KLM wel overheidssteun krijgt. “De kiezer ziet dat ineens 220 miljoen in een luchtvaartbedrijf wordt gestoken. KLM is nota bene een van de grote klimaatgillers en heeft in de verste verte nog geen adequaat klimaatplan.”

Lees ook:

• Personeelstekort binnen spoorwegsector blijkt stil te staan: ‘Weinig progressie, kabinet aan zet’
• OV-werknemers naar de Tweede Kamer om verlenging coronasteun