Transdev-topman: MaaS biedt juist kansen in landelijk gebied

Mobility as a Service in stedelijke omgevingen van de grond krijgen is niet zo moeilijk, vindt Transdev-directeur Pier Eringa. Maar wat moeten mensen in landelijke gebieden, waar vaak erg weinig openbaar vervoer is? MaaS biedt volgens de voormalig ProRail-topman juist enorme kansen in deze gebieden als het gaat om bereikbaarheid en duurzaamheid. Alleen moet de overheid dan wel met meer geld over de brug komen.

Is de situatie zo erg op het platteland?

“In zijn algemeenheid zou je kunnen zeggen: er lijkt een soort tweedeling in het land te komen als het gaat over OV op het platteland en in stedelijk gebied. In stedelijk gebied is het erg druk: treinen, trams, en metro’s zitten in de spits vol. Op de weg is nog maar weinig ruimte. In steden moet heel hard gewerkt worden om groei van mobiliteit aan te kunnen.

Aan de andere kant heb je regio’s in Nederland waar bevolking achteruit loopt qua aantallen. Je hebt er te maken met krimpgebieden. In mijn ProRail-tijd heb ik mij er altijd hard voor gemaakt: het gaat om stad én regio.

Ik vind het eigenlijk wel raar dat we met z’n allen zo naar de steden toe kruipen. Terwijl de afstanden in Nederland eigenlijk niet zo groot zijn. Maar de concentratie op de steden en de Randstad wordt groot. Daar moeten we ook slimme en goeie oplossingen voor vervoer en openbaar vervoer vinden.

En tegelijk moeten we ook de landelijke gebieden niet over het hoofd zien. Daar is vaak nog veel meer mogelijk als OV goed en slim wordt georganiseerd. Zo wordt het misschien ook aantrekkelijker voor mensen en bedrijven om zich niet (alleen) in de Randstad maar ook daarbuiten te vestigen.

Dus ik denk MaaS en slim vervoer en OV een belangrijke rol kunnen spelen in die landelijk gebieden. Maar dat is nog niet zo makkelijk.”

Hoe ervaart u het zelf? U woont buiten de Randstad.

“Ja, bij Apeldoorn. Dat is landelijk gebied inderdaad. In die zin wil ik ook mijn afkomst niet verloochenen, kun je je voorstellen. Maar daar is de opgave groot en ook machtig interessant: hoe krijg je met grotere afstanden en kleinere aantallen zaken toch voor elkaar? Dat is nog niet zo makkelijk.

Je ziet, ook als het om MaaS gaat, dat er al heel veel aan faciliteiten en infrastructuur aanwezig is in de stedelijke gebieden. Dan is het een kwestie van slim aan elkaar knopen. Op het platteland is dat in veel gebieden nog niet zo. Dus ik denk dat er veel werk aan de winkel is. We moeten zorgen dat de kloof tussen platteland en stedelijke regio’s niet te groot wordt.”

Waarom is dat zo belangrijk? Wat is het doemscenario?

“Je wil geen oververhitting in de Randstad qua bedrijvigheid en ontwikkeling. En je wil geen krimp en achteruitgang in landelijk gebied. Terwijl Nederland zo klein is. Dus denk ik ook dat MaaS zou moeten helpen om bruggen te slaan tussen stedelijk gebied en regio. Zodat steden niet oververhit raken en een groei doormaken die heel ingewikkeld is.

Terwijl het misschien niet hoeft als je het wat gelijkmatiger uitsmeert over het land. We lijken allemaal in de Randstad te willen zijn en in de spits te willen reizen. Het zou veel beter zijn als we meer spreiden qua tijd en locatie en MaaS zou daarbij kunnen helpen.”

Wat moet er veranderen?

“Zorgen dat je slimme en snelle verbindingen hebt. Met, in mijn geval, twee uur reistijd op een dag – heen en terug – is dan veel meer mogelijk. Maar het betekent ook, en dat is ook kenmerk van MaaS, dat we meer verschillende modaliteiten gaan gebruiken.

Misschien hebben regionale overheden er voor de leefbaarheid of ontwikkeling belang bij om nog een stap verder te gaan

De stap van auto naar trein vind ik zelf nog wel – en dat zie je bij veel andere mensen – makkelijk te maken. Maar de stap van van auto naar bus is alweer groter. Als het gaat om het delen van vervoer en slim taxigebruik, slim gebruik van alle mobiliteit die er al is op het platteland, kunnen we volgens mij veel meer betekenen voor de regio dan we nu doen.”

Jullie zijn een commerciële organisatie: er moet geld verdiend worden. Dat lijkt me toch lastig op het platteland waar steeds minder mensen wonen.

“Nou… Je zou ook kunnen zeggen: het OV draait voor een deel op subsidie en voor een deel is het commercieel. En dan moet je zeggen: misschien hebben regionale overheden er voor de leefbaarheid of ontwikkeling van het gebied belang bij om nog een stap verder te gaan in het stimuleren van het OV.

Je mag van een organisatie als Transdev verwachten dat wij zorgen dat het OV goed geregeld is en niet onnodig duur is. Maar tegelijk moeten overheden meedenken om in het OV nog meer mogelijk te maken dan nu is. Dan kun je inderdaad denken, als het gaat om uitgeven van vervoersconcessies, dat je daar ook stimuleert dat er meer met MaaS wordt gedaan.

Dan mag de overheid ook best wat meer regie pakken. Want uiteindelijk profiteert de regio daar ook van. Als je daarmee de leefbaarheid hoog kunt houden en het aantrekkelijk voor mensen om in de regio te gaan wonen of er een bedrijf te vestigen, dan zou het wel eens een hele goede investering kunnen zijn.”

Dat betekent dus dat de overheid de knip moet trekken?

“Ja, dat is zo. Die moet eerst de infrastructuur bouwen en modaliteiten goed aan elkaar knopen. En als het dan in één keer gaat lopen… Vaak moet je het eerst mogelijk maken en daarna mag je hopen dat het zichzelf gaat bedruipen. En daar waar het niet kan, moet je zeggen: het is een voorziening die zo belangrijk en vitaal is en die zich op andere gebieden zo terugbetaalt, dat het een uitermate nuttige investering is.”

Meepraten over dit onderwerp? Kom dan naar het MaaS Congres op 3 maart in Amsterdam, waar Pier Eringa een van de sprekers is.