Herinrichting stationsgebied Dieren bevordert doorstroming en leefbaarheid

Het spoor en een provinciale weg doorkliefden het Gelderse Dieren. Dat pakte negatief uit voor de doorstroming en de leefbaarheid. De gemeente Rheden, provincie Gelderland en ProRail gingen aan de slag. De N-weg werd verdiept aangelegd en de vrijgekomen ruimte werd opnieuw ingericht. Er kwam een P&R en een loopbrug die belangrijke delen met elkaar verbindt. Maar dit alles had flink wat voeten in de aarde.

Feest in Dieren. De werkzaamheden van Traverse Dieren in het zuidelijke stationsgebied zijn klaar en de provincie Gelderland heeft alle Dierenaren zaterdag 16 februari uitgenodigd om dit te vieren. Iedereen is deze middag van harte welkom op het busplein langs het stationsplein voor een hapje en een drankje. Gedeputeerde Conny Bieze is er ook, zij verricht de officiële openingshandeling.

Het is een grootschalig project. “Het programma Traverse Dieren behelst de herinrichting van de N348 en de N786”, vertelt Steven Braakhekke, projectleider van de gemeente Rheden. “Die N-wegen lopen dwars door Dieren. Door die reconstructie komt er een hoop openbare ruimte vrij, onder andere in de stationsomgeving, waar de N348 langsloopt. Die ruimte zijn we gaan herinrichten en dat betekent: nieuwe stationspleinen, een nieuwe P&R en een nieuwe passerelle over het spoor.”

Tekst gaat verder onder de afbeelding

Het allereerste idee was om zowel de N348 als het spoor, die parallel aan elkaar het dorp doorklieven, verdiept aan te leggen, vertelt Braakhekke. Hart van Dieren werd dat hele project genoemd. Maar dat is het nooit geworden, zegt hij. Uiteindelijk is gekozen voor een alternatief. “De N348 is verdiept en het lokale en regionale verkeer hebben we uit elkaar gehaald. De barrièrewerking van het spoor heffen we deels op. Parallel aan het Apeldoorns Kanaal komt een onderdoorgang onder het spoor. Die vervangt de bestaande gelijkvloerse spoorwegovergang in de Kanaalweg (N786).

Toekomstbestendig

De festiviteiten markeren niet dat het eindstation bereikt is, wel dat het in zicht is. De onderdoorgang in de N786 moet volgend voorjaar afgerond zijn. Aan het herinrichten van het stationsgebied wordt de laatste hand gelegd, vooral aan de noordzijde. Naar verwachting is dit in mei afgerond. De passerelle is in september 2017 opgeleverd. De parkeergarage en de ondertunnelde N348 zijn in juni 2018 in gebruik genomen.

De herinrichting van de beide N-wegen was hard nodig, benadrukt de projectleider. “De N348 loopt dwars door Dieren, parallel aan het spoor. Met name het verkeer dat over het spoor moest, stond regelmatig vast. Dat bevorderde de leefbaarheid niet, zeker niet omdat het spoor en de weg Dieren scheidde. Daar wilden we wat aan doen en bovendien moest de oplossing toekomstbestendig zijn.”

De gemeente Rheden, waar Dieren onder valt, was in het project verantwoordelijk voor de ontwikkeling van de P&R, de loopbrug over het spoor en de herinrichting van de noordzijde van het station.

Veiligheidseisen

Rheden schakelde parkeeradviesbureau Empaction in. “Wij kwamen aan boord in 2013”, zegt adviseur Dirk Moorees. “De gemeente vroeg ons om te helpen met het parkeervraagstuk. Maar later kwam het idee naar voren: hoe mooi zou het zijn als je vanuit de P&R direct het station op zou kunnen lopen? Dan zorg je ervoor dat mensen ook echt gebruik gaan maken van die P&R. En zo is die hele voetgangersbrug op ons pad gekomen. Uiteindelijk zijn we bij het hele plaatje betrokken geraakt.”

Het was een hele tour om de P&R in te passen in de omgeving, vertellen de mannen. In de eerste schetsen was de P&R meerdere lagen hoog. Maar daar stonden de mensen in de woonwijk erachter niet om te springen. Een ondergrondse parkeergarage bouwen zou te kostbaar zijn. Zeker ook omdat het doel was gratis parkeren. Tot dan toe zette forenzen hun auto namelijk altijd in de wijk en daar moesten ze mee ophouden, was het idee. Vervolgens was het nog de ‘truuk’ om de P&R goed te ontsluiten. Mensen moesten bijvoorbeeld niet de wijk in gaan rijden. En bij het ontsluiten moest ook rekening worden gehouden met allerlei veiligheidseisen vanwege het vlakbij liggende spoor.

Verbinding

“Met alle betrokken partijen hebben we verschillende varianten onderzocht”, zegt Moorees. “Uiteindelijk hebben we voor een garage gekozen met twee lagen, waarvan er een verdiept is.” “De onderste parkeerlaag is 1,20 meter in de grond gezakt”, vult Braakhekke aan. “Maar aan de kant van het spoor en het plein is ‘ie helemaal open. De tweede verdieping heeft geen overkapping. Zo wilden we de hoogte zo beperkt mogelijk houden.”

Tekst gaat verder onder de foto

Via een directe aansluiting tussen de P&R en de loopbrug kunnen reizigers comfortabel en snel naar het perron lopen. Het perron van een bijzonder station overigens, want er stoppen intercitys terwijl het dorp relatief klein is.

De passerelle bevordert niet alleen de modal shift en het gebruik van de P&R, hij verbindt ook nog eens het noorden en zuiden van Dieren met elkaar. “Je moet je voorstellen…”, zegt Moorees. “Het spoor lag er echt tussen. En deze brug verbindt beide delen van het dorp met elkaar.”

Boven verwachting

Interessant om te vermelden, zegt Moorees: de brug is op locatie in Almelo helemaal voorbereid en is op een treinvrije periode op z’n plek gehangen en afgebouwd. Voor realisatie van de voetgangersbrug heeft de gemeente afspraken moeten maken met ProRail. Omdat de brug over het spoor gaat, was ProRail de opdrachtgever voor de bouw van de voetgangersbrug.

Braakhekke is erg content met het eindresultaat. “De stagnatie die op de N348 optrad, is helemaal weg. De weg is ook toekomstbestendig. Hoef je niet te zijn in Dieren, dan ben je het vlot gepasseerd. En is het wel je bestemming, dan bereik je het vlot. De P&R werkt boven verwachting goed. De prognose was dat 220 plekken vol zouden zitten. We hebben 340 plekken gecreëerd en hebben nu al momenten dat driekwart vol zit. Mensen weten ‘m goed te vinden.”

Eenheid

Braakhekke en Moorees zijn erg te spreken over de eenheid die het project uitstraalt, terwijl er verschillende opdrachtgevers en opdrachtnemers bij betrokken waren. “Je herkent het echt als één project”, zegt Braakhekke. “Dingen houden niet ineens ergens op of gaan niet zomaar over in iets anders.” Er is gewerkt met een overkoepelende ontwerphandleiding, legt de projectleider uit. Daarin stonden onder meer aanwijzingen op het gebied van uitstraling en materiaalgebruik. Vooral hout was een leitmotiv. “Als je het gebied nu buiten loopt, zie je niet meer welk onderdeel van wie was”, zegt Moorees. “Je ervaart het als een geheel.”

Deze manier van werken zouden de mannen zeker aanraden aan andere gemeentes. Het opknippen van een project is soms nodig vanwege de verschillende betrokken en verantwoordelijke partijen. Of vanwege het overzicht. Of de financiën. Maar dan is het wel belangrijk om een overkoepelend verhaal te hebben zodat alles in elkaar past.