‘Gang van zaken bij Kamperlijn is blamage’

De beloofde snelheid van 140 kilometer per uur op de Kamperlijn kan door de slappe ondergrond niet gehaald worden. De gemeente Kampen heeft de miljoenen die nodig zijn voor versteviging van de ondergrond niet beschikbaar. Maar de betrokken overheden horen helemaal niet op te hoeven draaien voor die kosten, want het is infrabeheerder ProRail die heeft nagelaten goed bodemonderzoek te doen. Dat vindt Rikus Spithorst van de Maatschappij voor Beter OV in zijn column.

COLUMN – Het kan de trouwe lezer niet zijn ontgaan. Ik ben zeer slecht te spreken over de blamage op het Kamperlijntje. Even kort door de bocht: ProRail en zijn aannemer lieten na serieus bodemonderzoek te doen voor de renovatie, elektrificatie en versnelling van het spoor, en toen het zo’n beetje de startdatum van de elektrische exploitatie en de opening van het nieuwe station Stadshagen was, werd duidelijk dat de beloofde rijsnelheid niet kon worden waargemaakt.

De bovenleidingmasten stonden te wiebelen in de blubber wanneer een trein met de afgesproken snelheid voorbij kwam. Dus moest er langzamer worden gereden en kon de opening van station Stadshagen niet doorgaan omdat door de lagere snelheid de rijtijd inclusief stoppen in Stadshagen onvoldoende zou zijn om op het enkelsporige traject heen en weer een halfuurdienst te bieden.

Pendeltrein Stadshagen

Zoals hierboven al gesteld: ik ben dus zeer slecht te spreken over deze blamage. Met name ook omdat het beveiligingstechnisch onmogelijk bleek om met een aparte pendeltrein Stadshagen alsnog met Zwolle te verbinden. Want, als ik het goed begrepen heb, je kunt niet op het station van Stadshagen van rijrichting veranderen omdat de beveiliging dan de kluts kwijtraakt. Kom op! Dat je anno 2017 een beveiliging zo armetierig uitvoert dat je op een tussenstation niet kunt omkeren met je trein, dat vind ik volstrekt onaanvaardbaar. Want daarmee suggereert ProRail dat er nooit iets kapot kan gaan, zodat omkeren nimmer noodzakelijk zal zijn. En dát is de denkfout die ProRail steeds maakt.

Onder verwijzing naar hoe het in Japan gaat, wordt veel flexibiliteit uit het spoorsysteem weg-geoptimaliseerd, terwijl de Japanse enorm hoge betrouwbaarheid van de techniek bij lange na niet wordt waargemaakt. Het is beslist geen uitzondering dat ’s morgens vroeg een defect aan het spoor wordt geconstateerd, en de treindienst wegens gebrek aan flexibiliteit de gehele dag wordt uitgedund terwijl pas de volgende nacht het defect wordt hersteld. In dat kader zien wij de beschikbaarheid van bijvoorbeeld het belangrijke knooppunt Gouda tot een dieptepunt geraken.

Rapport

Maar goed. Terug naar Zwolle – Kampen.

Ik had over deze kwestie willen zwijgen totdat een rapport van ProRail zou worden vrijgegeven. Dat zou begin juni gebeuren. Maar de verkeerswethouder van de gemeente Kampen kreeg een concept in handen en bracht naar buiten dat Kampen geen geld had om de peperdure bodemverbetering mede te bekostigen. Daarmee praat deze man voor zijn beurt, en dwingt hij ook andere betrokkenen om de stellingen te betrekken. Dus kan ik ook niet langer zwijgen.

Financiën overheden

De wethouder slaat trouwens de plank mis. Want Kampen hoeft – net zomin als de gemeente Zwolle of de provincie Overijssel – niet opnieuw de portemonnee te trekken. Immers, deze drie overheden hébben al betaald. Zij hebben de portemonnee getrokken op basis van de belofte van ProRail dat er een spoorbaan zou komen waarop de treinen harder kunnen rijden zodat ook in Stadshagen kan worden gestopt en dat ze hun elektriciteit van een bovenleiding kunnen halen. De overheden hebben de rekening voldaan, en dus dient ProRail te leveren wat is beloofd. En dat daar nu extra kosten aan zitten omdat was nagelaten om fatsoenlijk bodemonderzoek te doen, dat is het probleem van de kassier van ProRail, en van niemand anders.

En laten we nou niet net doen alsof de bodem van de IJsselmond nu zo enorm ongeschikt is. Grote delen van Nederland zijn gebouwd op blubber, en daar trekken de treinen ongestoord met hoge snelheid hun baantjes. Sterker nog: slechts een paar kilometer verderop, op dezelfde bodem van de IJsselmond, zoeven op de Hanzelijn zware dubbeldekstreinen probleemloos met 140 kilometer per uur voorbij. Waarvan akte.

Rikus Spithorst is voorzitter van de Maatschappij voor Beter OV