‘Enthousiasme over subsidievrij opereren van RET onterecht’

RET-directeur Pedro Peters heeft iets te enthousiast geroepen dat de trams en metro’s van RET in 2017 subsidievrij kunnen rijden. RET krijgt namelijk nog wel degelijk subsidies. Bovendien is het vervoersaanbod van RET maar magertjes en het is belangrijk dat vervoerders geen mager vervoersaanbod gaan bieden omdat het OV zonder overheidssubsidie moet kunnen opereren. Het is niet erg dat de samenleving geld moet investeren in het OV, omdat het OV nu eenmaal van belang is in het tegengaan van luchtverontreiniging en het draaiende houden van de mobiliteit. Dit zegt Rikus Spithorst van de Maatschappij voor Beter OV in zijn column. 

Column – Geheel tegen mijn verwachting in, is het Pedro Peters gelukt om de RET om te toveren van een anarchistische bende in een redelijk behoorlijk functionerend vervoerbedrijf. Nette trams en het personeel is ondanks obstructie door zijn Ondernemingsraad heropgevoed. Daarvoor verdient de heer Peters een groot compliment.

Maar dat neemt niet weg dat ik hem de afgelopen week iets te enthousiast vond met zijn uitspraken over -kort samengevat- dat in Rotterdam de tram en de metro op korte termijn subsidievrij kunnen werken en dat de subsidie terugvloeit naar de opdrachtgever. Op die vreugde valt heel wat af te dingen.

Frequentie

Allereerst is de RET de enige vervoerder in de drie grote steden waar de tram op stille uren slechts een twintigminutendienst rijdt. Dat vind ik een grote stad onwaardig: fatsoenshalve zouden de dragers van het OV altijd minimaal vier keer per uur moeten rijden. Op de stille uren zou dat moeten worden bekostigd uit de reizigersopbrengsten gedurende de drukke uren.

Verder zijn er allerlei buslijnen wegbezuinigd omdat er een aantal jaren geleden fors moest worden bezuinigd. Ik zie het OV als één geheel, en daar verandert het opknippen in allerlei verschillende concessies wat mij betreft niets aan. Des te meer aangezien ook de busconcessie in Rotterdam wordt gereden door de RET. Mijn angst is, dat het magere vervoersaanbod van de RET onder het paradigma “het kan zonder subsidie” de norm wordt voor de andere grote steden, waar nu het vervoersaanbod nog wél op een behoorlijk niveau is.

Infrastructuur

Maar vooral: de suggestie dat de tram en metro in Rotterdam straks subsidievrij kunnen opereren is inhoudelijk gewoon niet waar. Ten eerste is het zo, dat de infrastructuur in deze becijfering buiten beschouwing is gelaten. Daar waar een bus wegenbelasting betaalt, en de NS een infraheffing aan ProRail verschuldigd is, maakt de RET voor een appel en een ei gebruik van de door de overheid aangelegde infrastructuur. De RET mag zelf de sporen onderhouden, en dat gebeurt niet op een goede manier: de rails in Rotterdam liggen er op veel plaatsen gewoon belabberd bij.

Ook bijzonder is dat de toezichthouders uit een ander potje worden betaald. Sociale veiligheid. Maar feitelijk zijn die toezichthouders gewoon kaartcontroleurs. Want zonder die toezichthouders zouden passagiers ongestraft de metropoortjes open trappen en zou het zwartrijderspercentage niet zo drastisch zijn gedaald. Dus de RET heeft gratis kaartcontroleurs op zijn metro. Of beter gezegd: gesubsidieerde kaartjescontroleurs. Hoe het zit met de conducteurs op de trams, weet ik niet, maar ik sluit niet uit dat daar ook een fors bedrag aan subsidie in zit.

Magertjes vervoersaanbod

Kortom: er is weinig reden tot vreugde over het zogenaamd subsidievrij opereren van tram en metro in en om de Maasstad. Een vervoersaanbod dat magertjes mag worden genoemd en verstopte subsidies die buiten beschouwing worden gehouden. En trouwens, waarom zouden we als samenleving niet wat geld voor het OV over hebben? Met name in de grootstedelijke gebieden is het OV van belang in het tegengaan van luchtverontreiniging en het draaiende houden van de mobiliteit. Om die rol écht te spelen, moet het OV nog flinke stappen vooruit zetten. En dat is nu eenmaal niet gratis.

Rikus Spithorst is voorzitter van de Maatschappij voor Beter OV