Sociale cohesie bepaalt beweeggedrag kinderen
Groen in de buurt en formele speelfaciliteiten zijn minder belangrijk voor het beweeggedrag van kinderen dan gedacht. Sociale cohesie in de buurt, informele speelruimte zoals stoepen en verkeersveiligheid zijn veel belangrijker. Dat blijkt uit het onderzoek van UvT-promovendus Marie-Jeanne Aarts (FSW).
Aarts deed onderzoek onder 11.000 ouders en 4.000 kinderen op 42 basisscholen in vier middelgrote steden in Noord-Brabant. Ook betrok zij de ambtenaren uit deze gemeenten bij haar onderzoek.
Meerdere factoren bepalen of een kind veel beweegt of sport. Zo spelen het opleidingsniveau van de ouders en hun houding ten opzichte van bewegen een rol. Aarts toont aan dat daarnaast ook de leefomgeving van belang is. Vooral sociale kenmerken (sociale cohesie en een gevoel van veiligheid) zorgen ervoor dat kinderen buiten spelen en bewegen. Deze kenmerken lijken belangrijker dan de fysieke inrichting zoals groen in de buurt en formele speelfaciliteiten. Ook blijken deze kenmerken van invloed op de manier waarop kinderen naar school gaan (te voet of met de fiets versus met de auto). Opvallend was verder dat meisjes minder buiten spelen dan jongens en dat zij dus extra stimulans nodig hebben.
Als gemeenten willen dat kinderen meer gaan bewegen moeten zij op verschillende terreinen maatregelen nemen. Niet alleen de sector volksgezondheid, sport en jeugd, maar ook verkeer en vervoer, ruimtelijke ordening, veiligheid en milieu kunnen bijdragen aan een beweegvriendelijke omgeving, aldus de onderzoekster.
Lokale beleidsmakers uit vier Brabantse gemeenten dachten mee over mogelijke maatregelen om een buurt beweegvriendelijker te maken. Uiteindelijk zijn zestien potentieel succesvolle en haalbare maatregelen geformuleerd. Het multifunctioneel gebruiken van schoolpleinen is daar een voorbeeld van. Ook buiten schooltijd zijn deze pleinen heel geschikt als speel- en ontmoetingsplaats voor de jeugd uit de buurt. Echter, de kans op vernielingen en het ontbreken van toezicht zorgen er nu vaak voor dat het schoolplein buiten schooltijd is gesloten.
Aarts laat zien dat een dergelijke multi-sectorale aanpak van het probleem nog in de kinderschoenen staat. Zij pleit voor grotere bewustwording en meer samenwerking onder beleidsmakers.
Voor alle voorgestelde maatregelen geldt dat de daadwerkelijke haalbaarheid en effecten nog moeten worden aangetoond. Daarom is begin 2011 het vervolgonderzoek ‘Beweeg je Buurt 2’ gestart
