Vakbonden roepen politiek op tot directe actie tegen ov-geweld

De vakbonden luiden in een gezamenlijk statement de noodklok over het toenemende geweld in het openbaar vervoer. Uit cijfers blijkt een flinke stijging van geweldsdelicten tegenover ov-personeel. Ook andere vervoersbedrijven hebben last van steeds heftigere incidenten. De mishandeling van NS-personeel afgelopen weekend lijkt voor vervoerders, reizigersorganisaties en vakbonden de druppel om actie vanuit de politiek te eisen.

“We zien dat het aantal geregistreerde incidenten van agressie tegen ov-personeel schrikbarend is gestegen”, zegt Henri Janssen, bestuurder van FNV Spoor. “Het is een trend die met spoed moet worden gekeerd.”

In 2022 steeg het aantal incidenten met dertig procent ten opzichte van het jaar daarvoor. In 2023 was er opnieuw een stijging van acht procent. Wim Eilert, bestuurder VVMC: “Spugen, schreeuwen, schelden en duwen lijken te behoren tot een reguliere werkdag van de NS-werknemers. Het overgrote deel heeft weleens te maken met agressie op het werk. Dat kan zo niet langer.”

Noodplan

Vakbonden CNV, FNV en VVMC hebben gezamenlijk een ‘noodplan’ met vijf speerpunten opgesteld, in de hoop politiek Den Haag te bewegen om direct maatregelen te nemen.

De vakbonden vinden dat de Buitengewoon Opsporingsambtenaren (BOA’s) in het ov toegang moeten krijgen tot de systemen voor identiteitsvaststelling. Nu moet bij een incident de politie worden ingeschakeld om de identiteit van een verdachte vast te stellen. “Dat kost tijd waarin overlastplegers vaak overgaan tot agressie en geweld”, stellen de vakbonden.

De vakbonden zijn van mening dat de bevoegdheden en mogelijkheden van de BOA’s moeten worden uitgebreid. “In de wet staat nu dat de BOA zich bij ernstige incidenten terugtrekt en de politie het laat afhandelen. In de praktijk is dat vaak anders.” Volgens de vakbonden moet de politie zo’n honderd diensten per week inzetten voor dit soort zaken. “Als de bevoegdheden van de boa’s worden verruimd, leidt dat dus automatisch tot meer politiecapaciteit op straat.”

Internationaal samenwerken

Er wordt door de bonden ook gepleit voor internationale samenwerking om de veiligheid van het ov-personeel en reizigers te waarborgen. De politie beschikt al over bevoegdheden om in de omringende lidstaten actief te kunnen opereren en om met internationale collega’s informatie uit te wisselen. “Voor ov-personeel is er echter niet geregeld”, stellen CNV, FNV en VVMC.

Aangiften van ov-personeel bij agressie en geweld zou volgens de bonden zwaarder moeten wegen dan die van een reiziger. “Nu krijgen ze vaak van de officier van justitie en zelfs al door de agent bij het doen van aangifte, te horen: ‘Hier kunnen we niks mee. het is uw woord tegen dat van de verdachte.” Dat moet volgens de bonden “echt anders”.

Publieke campagne

Tot slot pleiten de drie partijen voor een publieke campagne die moet bijdragen aan de bevordering van respect voor publieke functies, inclusief die van het ov-personeel. Hoe die campagne er volgens de bonden uit moet komen te zien is nog niet duidelijk gemaakt.