Groot deel OV-busvloot relatief eenvoudig te elektrificeren

Ruim acht op de tien diesel- en aardgasbussen in het Nederlandse openbaar vervoer kunnen een-op-een worden vervangen door batterij-elektrische exemplaren. Als ook wordt gekeken naar trolley- en waterstofbussen, is elektrificatie van nagenoeg de hele vloot mogelijk zonder de dienstregeling aan te passen.

Het gaat dan om een situatie met optimale overnight en opportunity charging. Als alleen ’s nachts zou worden geladen, heeft al bijna 60 procent van de vervuilende vloot potentie voor een-op-een vervanging. Dat houdt in dat geen extra laadtijd en extra voertuigen nodig zijn om de huidige dienstregeling te rijden. De analyse, uitgevoerd door onderzoeksbureau Duinn in opdracht van CROW-KpVV, is bedoeld om per OV-concessie in kaart te brengen hoe de dagelijkse inzet van voertuigen verder kan worden geëlektrificeerd.

In het onderzoek is gekeken naar de businzet op de drukste dag in 2020, eind september. Voor het eerst is daarbij naast actieradius ook gekeken naar beschikbare laadtijd. Dit zorgt voor een beter beeld van de benodigde laadinfrastructuur en laadmomenten.

Minder dan 300 kilometer

Op basis van de actieradius op die dag kan dus circa 58 procent van de diesel- en aardgasbussen (2.218 voertuigen) met enkel overnight charging een-op-een worden omgezet naar batterij-elektrische. Zoveel bussen rijden namelijk minder dan 300 kilometer per dag. En als alle zero emissiebussen een actieradius van 500 kilometer hebben, kan zelfs 93 procent worden vervangen zonder aan de dienstregeling te sleutelen. Er zijn inmiddels voertuigen met deze actieradius op de markt en de verwachting is dat dit over vijf jaar tot 700 kilometer is gestegen.

Voor de analyse vanuit laadtijd en laadvermogen is gekeken naar vier scenario’s. In het slechtste geval – waarbij alleen in de nacht voor de helft van de tijd langzaam wordt geladen – kan de dienstregeling van 43 procent van de vervuilende bussen worden overgenomen. In het beste scenario, met tussentijds laden, stijgt dit tot 83 procent. Inclusief trolley, in motion charging en waterstof is voor 93 procent van de vloot geen andere oplossing nodig.

Potentie per concessie

Per concessie is voor de verschillende scenario’s gekeken naar de potentie voor batterij-elektrisch, waarbij rekening is gehouden met bussen die op dat moment al zero emissie waren. Vooral in de grootstedelijke concessies zijn er kansen om de transitie naar zero emissie technisch gezien relatief eenvoudig te realiseren, stellen de onderzoekers.

Haaglanden Stad is de enige concessie waar de volledig resterende diesel- en gasvloot in de huidige dienstregeling een-op-een te vervangen is met slow charging en opportunity charging. In Rotterdam gaat het om 99 procent. In deze twee concessies ligt ook de potentie voor een-op-een vervanging met alleen overnight charging verreweg het hoogst (respectievelijk 85 en 81 procent).

De grootste uitdagingen blijken er voor de concessies Amstelland Meerlanden, Lelystad en Achterhoek Rivierenland, waar in het beste geval respectievelijk 49, 57 en 66 procent een-op-een te vervangen is in de huidige dienstregeling. Van 18 van de in totaal 32 busconcessies in het land ligt de potentie boven het gemiddelde van 83 procent.

Transitie gaat door

Sinds het onderzoek is verricht, is de transitie naar zero emissie verder ingezet. Uit de meest recente telling van CROW, in het derde kwartaal van 2021, bleek dat het Nederlandse OV 1.344 zero emissiebussen telde, met een verwacht aantal van 1.465 aan het einde van het jaar. De huidige verwachting is dat dit eind 2025 op 2.338 ligt, circa 43 procent van de totale busvloot.

Lees hier het volledige onderzoek.

Hoe is het om te werken met 500 elektrische bussen? Bart Kraaijvanger van Transdev deelt op 22 maart tijdens het Congres Laadinfra ’22 de opgedane kennis. Bekijk hier het volledige programma.