Natuur & Milieu: ‘Indianenverhalen’ remmen invoer zero-emissiezones

De afspraken over zero-emissiezones staan onder druk door negatieve media-aandacht, zo waarschuwt Natuur & Milieu (N&M) in een nieuw rapport. Dat terwijl de verhalen die aan de basis liggen van uitstel en versoepelingen “veelal indianenverhalen zijn”. Volgens de milieuorganisatie valt het namelijk wel mee met de kosten voor ondernemers en de netcongestie.

Het is de bedoeling dat per 1 januari 2025 in dertig tot veertig gemeenten een zero-emissiezone wordt ingevoerd, zo staat in het Klimaatakkoord. Maar of zij onderdeel zullen zijn van die groep mogen de gemeenten voorlopig nog zelf bepalen. Nu zijn 33 gemeenten van plan een zero-emissiezone in te voeren, maar slechts zestien doen dat al per 1 januari, meldt N&M. De organisatie is bezorgd over de vertraagde uitvoer van de plannen, die zij aan negatieve of eenzijdige berichtgeving wijt.

‘Ondernemers kunnen overgang aan’

In het onderzoek gaat de milieuorganisatie tegen een aantal kritiekpunten in. Die worden volgens N&M in de media vaak te veel benadrukt. Volgens de organisatie is het bijvoorbeeld niet zonder meer waar dat zero-emissiezones financiële problemen zullen veroorzaken voor ondernemers. “De totale eigendomskosten van elektrische bestelbussen liggen, zeker met gebruik van SEBA-subsidie, over het algemeen lager dan die van vergelijkbare dieselvoertuigen”, zo stelt de milieuorganisatie. Ook de overstap naar zero-emissie zal meevallen, meent N&M: “Met de huidige en geplande subsidies en kortingen zullen de meeste ondernemers de overgang naar zero-emissie mobiliteit aankunnen. Voor de groep waarvoor de overgang wel financieel uitdagend is zijn alternatieve oplossingen mogelijk en ontheffingen voorzien.”

Ook denkt de organisatie dat het niet zo is dat ondernemers onwetend zijn over wat de invoer van zero-emissiezones voor hen betekent, zoals soms wordt gedacht. “Een deel weet echter niet hoe ze aan de eisen van de ZE-zones gaan voldoen”, schrijft N&M. “Omdat er veel informatie beschikbaar en proactief gecommuniceerd is, komt dit deels doordat sommige ondernemers zich niet genoeg verdiepen.” Ook is een deel van de ontheffingen “onvoldoende uitgewerkt”. “Daardoor kunnen ondernemers die daar aanspraak op willen maken niet weten waar ze aan toe zijn.”

‘Voldoende laadpalen in 2025’

De andere kritiekpunten waar N&M het niet mee eens is gaan over netcongestie. Het is weliswaar zo dat er na volgend jaar een “grote opgave” ligt voor vrachtwagens om genoeg laadpalen te organiseren, maar het zijn er niet te weinig om de overstap naar zero-emissie te kunnen maken. “Uit onze analyse blijkt dat het huidige aantal publieke laadpalen voor vrachtwagens ruim voldoende is voor het aantal vrachtwagens dat verwacht wordt op 1 januari 2025. Ook de aanleg van publieke laadpalen in woonwijken loopt voor op de prognoses.” Ook is er “veel meer mogelijk dan ondernemers denken” als het gaat om het plaatsen van laadpalen op eigen terrein. Dat is ondanks congestie mogelijk voor de meeste ondernemers, denkt N&M. “Zij dienen gefaciliteerd te worden in het nemen van mitigerende maatregelen.”

“Het is cruciaal dat alle partijen zich blijven inzetten voor een vlotte implementatie van de ZE-zones”, schrijft N&M. “Daarbij moeten transparante communicatie en ondersteuning van ondernemers centraal staan. Het naleven van de gemaakte afspraken en het vermijden van verdere vertragingen en versoepelingen, is essentieel om de positieve impact op het klimaat en de volksgezondheid te maximaliseren”, zo besluit de milieuorganisatie.