Mobiliteitstransitie: publiek-private samenwerking hard nodig, maar niet gemakkelijk

Reizigers zijn gehecht aan hun auto, het stroomnet is vol en vervoersarmoede is een serieus probleem. Tijdens het Congres Mobiliteitstransitie, dat dinsdag plaatsvond in Den Bosch, bleek dat het nog niet zo eenvoudig is om de broodnodige mobiliteitstransitie vorm te geven.

Journalist Luberto van Buiten en mobiliteitsadviseur Casper Stelling openden de dag. De grote uitdaging voor de mobiliteitstransitie is het balanceren van verschillende belangen, volgens Stelling. “Het gaat niet alleen maar over leefbaarheid of over bereikbaarheid: het gaat over een balans tussen al deze dingen. Maar iedereen roept dat zijn probleem het grootste is, dus daar moet de meeste energie naar toe.”

Dat belangen kunnen botsen bij de mobiliteitstransitie, werd ook duidelijk bij de paneldiscussie over zero-emissiezones. Een van de stellingen luidde: “Nederland moet geen frontrunner willen zijn, maar meelopen met de Europese pas”. De zaal met toehoorders bleek verdeeld, met een een 50-50-verdeling van voor- en tegenstanders, en ook het panel op het podium was het niet eens.

Meeliften

Walther Ploos van Amstel, die lector City Logistics is bij de Hogeschool van Amsterdam, ondersteunde de stelling. Koploper zijn is waarschijnlijk alleen weggelegd voor grote bedrijven, zo denkt hij, want die hebben de middelen om te experimenteren. “Maar als mkb’er wil je gewoon kunnen meeliften op wat je van de plank af kan kopen.”

Anne-Marie Nelck van brancheorganisatie Transport en Logistiek Nederland plaatste hier wel direct een kanttekening bij. “Je hebt wel voordelen op je concurrent als je koploper bent”, zei ze. “Maar Nederland moet niet het beste jongetje van de klas willen zijn.”

Dat stuitte Elske van de Fliert van Zero-e tegen de borst. “We moeten af van die uitspraak, dat is kleinburgerlijk.” We moeten juist wél het beste jongetje van de klas willen zijn!” Van de Fliert snapt wel dat hier beperkingen aan zitten. “Ik snap dat we dan sneller bij de grens zijn, want we lopen voorop. Maar daarin kunnen we de rest ook meenemen.”

Duimschroeven

Later op de dag verzorgde Van de Fliert nog een deelsessie rondom het besluit CO2-reductie werkgebonden personenmobiliteit. “Moeten overheden de duimschroeven meer aandraaien of juist samenwerken met het bedrijfsleven?”, vroeg zij de deelnemers. De wet, die in eerste instantie bedoeld is om de registratie van CO2-emissies van de grond te krijgen, spleet ook hier de zaal in tweeën.

De tekst loopt door onder de foto.

In de sessies werd verder duidelijk dat er vooral met kleine stapjes veel winst te behalen valt. Zo liet Kate Spierings van Ideate zien hoe zij in samenwerking met de gemeente Rotterdam erin slaagde om de wijk beter te betrekken bij mobiliteitsbeleid. Dankzij die samenwerking is er onder meer een speciaal verkeerslicht geïnstalleerd in de wijk Oud-Mathenesse, dat basisschoolklassen helpt om veilig over te steken. Zolang de knop ingedrukt is, blijft het licht op groen.

Een andere toon klonk tijdens de sessie door Willem Frederik Metzelaar van EIT Urban Mobility. Zijn organisatie werkt in grote Europese steden samen met partijen uit de markt en overheden om dagelijkse mobiliteitsproblemen slimmer op te lossen. “Mobiliteitstransitie is een kwestie van gewoon doen”, hield hij de deelnemers voor.

Niet vanzelfsprekend

Samenwerken lijkt daarbij de sleutel. Organisaties waren het erover eens dat het loont om de koppen bij elkaar te steken. Zo hebben carpoolapp Nabogo, de provincie Noord-Brabant en adviesorganisatie Forseti de handen ineengeslagen om carpoolen een succes te maken in de regio. Met een beloning voor twee euro per rit zijn veel meer chauffeurs gemotiveerd om iemand mee te nemen tijdens hun reis. En Jeffrey van Gils van KNV Connected Mobility hield een pleidooi voor publieke en private partijen om zich met elkaar te verenigen.

Dat was ook de boodschap tijdens de – behoorlijk strenge – keynote door expert in stedelijke ontwikkeling Geert Kloppenburg. Overheden willen nieuwe wijken bouwen, mobiliteitssystemen ontwikkelen en de openbare ruimte verbeteren. Tegelijkertijd zijn werkgevers bezig met het verduurzamen van hun wagenpark. Samenwerking tussen deze twee groepen is daarom cruciaal, zei Kloppenburg.

Slotakkoord

Om die boodschap kracht bij te zetten heeft hij een film gemaakt die de soms levensgevaarlijke verkeerssituatie in enkele wijken in Den Haag pijnlijk blootlegt. De primeur daarvan was een slotakkoord dat voldoende gespreksstof bood voor de daaropvolgende borrel.