Uitkomsten onderzoek reisgedrag helpen bij stimuleren duurzaam woon-werkverkeer

Het is een van de maatregelen uit het Klimaatakkoord die ervoor moet zorgen dat de CO2-uitstoot vermindert: de reductie van het aantal autokilometers voor woon-werkverkeer. Maar de transitie naar duurzaam reisgedrag gaat niet vanzelf. Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat voert daarom jaarlijks diverse onderzoeken uit om beter inzicht te krijgen in de werkgebonden mobiliteit en de maatregelen die werkgevers nemen.

Marie-José Olde Kalter is werkzaam bij het team Data, Monitoring & Evaluatie binnen het ministerie van IenW. Zij vertelt deelnemers van het Congres Mobiliteitstransitie dat op 25 mei plaatsvindt in Madurodam, hoe de onderzoeksresultaten van waarde kunnen zijn voor mobiliteitsbeleid.

Kun je een tipje van de sluier oplichten van wat je tijdens het congres gaat vertellen?

“Ik ga natuurlijk niet te veel verklappen, want het moet wel een beetje een verrassing blijven. Ik ga in ieder geval de belangrijkste onderzoeksresultaten, leuke feitjes en interessante weetjes delen over woon-werkverkeer. En dat wil ik zowel vanuit het perspectief van de werknemer als de werkgever doen.”

Kwamen er resultaten uit het onderzoek die je niet had verwacht?

“Het is verbazend te zien dat thuiswerken zo’n grote vlucht heeft genomen. Eerst gedwongen, maar het is een blijvertje.
Je komt in het onderzoek ook veel tegenstellingen tegen. Bijvoorbeeld dat fietsers erg tevreden blijken te zijn met hun woon-werkreis, terwijl toch de meeste forenzen de auto blijven pakken. Daar zit een opvallende tegenstrijdigheid in.”

Hoe komt dat denk je, dat veel mensen nog met de auto naar hun werk gaan?

“Dat is een vraag die je niet in een paar zinnen kunt beantwoorden. Aan de keuze om wel of niet met de auto te reizen liggen heel veel verschillende factoren ten grondslag. Als we specifiek kijken naar het woon-werkverkeer dan weten we uit onze onderzoeken in ieder geval dat er bij werkgevers vaak goede faciliteiten zijn om de keuze voor de auto te maken: voldoende (gratis) parkeerplaatsen, goede reiskostenvergoeding een leaseauto, etcetera. Maar de keuze voor de auto heeft ook te maken met factoren waar de werkgever geen invloed op heeft, zoals de woonlocatie en gezinssituatie.”

Welke maatregelen worden door werkgevers ingezet om reisgedrag te veranderen?

“We zien in onze onderzoeken dat werkgevers steeds vaker bezig zijn met het stimuleren van slimmer, anders en schoner reizen. Bijvoorbeeld door het verschonen van het (lease)wagenpark, het vergoeden van de aanschafkosten voor een fiets of e-bike en het stimuleren van thuiswerken. Ook een strenger parkeerbeleid is een heel duidelijke manier van het sturen naar minder autogebruik.”

Wat zijn de belangrijkste motivaties en belemmeringen voor bepaald reisgedrag?

“Reistijd en reiskosten blijven belangrijke motivaties om de auto te pakken. Maar ook voldoende parkeergelegenheid of de beschikking over een lease-auto. Belemmeringen om het ov te gebruiken hebben vooral te maken met de kwaliteit, het aanbod, haltes in de buurt, een goede dienstregeling. En kosten ook weer. Aspecten waar een werkgever of overheid natuurlijk niet altijd iets aan kunnen doen.

Inzicht in de motivaties en belemmeringen helpen om de juiste beleidsmaatregelen te nemen om duurzaam reizen te versterken. Zo kwam bijvoorbeeld uit een van onze onderzoeken dat werkgevers wel graag willen ‘verschonen’ maar vaak niet weten hoe. Het delen van best practices is een van de maatregelen om deze behoefte te vullen.”

Voor wie is de deelsessie op het congres interessant?

“Ik hoop op een heel gemengd gezelschap. Het onderzoek naar woon-werkverkeer biedt aanknopingspunten voor iedereen. Het is zowel interessant voor overheden als voor werkgevers. Een gemeente kan sturen op ruimtelijk beleid en waar werkgelegenheid gefaciliteerd kan worden. Wil je dat langs een snelweg, of in het centrum?

In mijn presentatie wil ik aan iedereen die bezig is met stimuleren van duurzame mobiliteit laten zien hoe het er nu voor staat. Wat de motivaties en belemmeringen zijn om het gewenste gedrag te vertonen en wat werkgevers nu al doen. Deze kennis kan zowel door overheden als adviseurs gebruikt worden om het beleid dat zich hierop richt effectiever in te richten. Tot slot is bijna iedereen in de zaal natuurlijk zelf ook werknemer én forens.

Het stimuleren van duurzame mobiliteit in het woon-werk verkeer is een belangrijk onderwerp om samen op te pakken. Het is een heel mooi samenspel tussen de overheid, werkgevers en werknemers, waarin wij allemaal een stukje verantwoordelijkheid moeten nemen.”

Op het Congres Mobiliteitstransitie vertelt Marie José Olde Kalter uitgebreid over de onderzoeken naar woon-werkverkeer. Een deel van de onderwerpen die op 25 mei in Madurodam aan bod komt, hebben we alvast voor u gebundeld in het Mobiliteitsmagazine.

Lees ook:

• SmartwayZ.NL haalt met slimme gedragsinterventies 14% van de mensen uit de auto
• Succesvolle aanpak duurzaam reizen in regio Arnhem-Nijmegen
• “Animo OV-mobiliteitskaart nog groter dan gedacht”
• Verhuizen met het kantoor? Nieuwe tool toont impact op bereikbaarheid
• Succesvolle campagne Haagse werkgevers: minder file en uitstoot