Juridische implicaties coöperatief rijden nog onduidelijk
Er is nog veel onduidelijk over de vraag wie eigenaar is van data en hoe het zit met privacy-aspecten rond coöperatief rijden, blijkt uit de Rapportage onderzoek juridische inbedding Spookfiles A58.
In het onderzoek dat de Leibniz Foundation For Law (een juridisch onderzoekinstituut dat voorkomt uit de UvA) deed in opdracht van Beter Benutten bekeek men wat de juridische implicaties zijn van het project Spookfiles A58. Daarbij worden adviezen gegeven aan de automobilist zodat deze bijvoorbeeld zijn snelheid kan aanpassen aan de verwachte verkeerssituatie.
Daartoe moet verkeersdata worden ingewonnen uit het voertuig. Deze data worden via het wegkantsysteem beschikbaar gesteld aan een provider. Deze verrijkt de data met andere beschikbare data die van belang zijn voor de verkeerssituatie op dat wegvak. Op basis van deze data wordt een advies samengesteld dat aan de automobilist wordt aangeboden.
Dat zal volgens de onderzoeker in ieder geval geen aansprakelijkheidsverschuiving met zich brengen. Het systeem is slechts adviserend en ondersteunend en wijkt in die zin niet echt af van bijvoorbeeld bewegwijzering, aldus Prof. Dr. T.M. van Engers en Mr. W. F. van Haaften.
Er zijn wel de nodige privacy-issues. Het College bescherming persoonsgegevens stelde al eerder vast dat dat locatiegegevens in combinatie met persoonsgegevens gevoelig zijn vanwege de traceerbaarheid van de auto en daarmee van de bestuurder. Daarom mogen dergelijke gegevens alleen worden verwerkt met de uitdrukkelijke toestemming van de betrokkene.
Maar er zijn meer gegevens in het spel. Bijvoorbeeld persoonsgegevens die worden gebruikt in de administratie, zoals de naam, adres, woonplaatsgegevens die worden gebruikt voor de facturering en verdere contacten met de klant. Verder kunnen geanonimiseerde gegevens worden gebruikt voor real time of historische verkeersinformatie. ‘Op deze verschillende soorten gegevens zullen ook verschillende rechtenregimes kunnen gelden’, aldus het rapport. ‘Veel van deze rechtsrelaties zullen vorm krijgen in de contracten tussen de verschillende partijen’.
Ook op de vraag wie eigenaar is van de data is geen eenduidig antwoord te geven. ‘Juridische eigendom bestaat uitsluitend ten aanzien van stoffelijke objecten, niet ten aanzien van data. Data-eigenaarschap kan juridisch beter vertaald worden naar rechten en verplichtingen en dat vooral een zaak van overeenkomsten tussen de partijen.’
De onderzoekers bevelen aan de discussie aan te gaan over de verdeling van de rechten op de data binnen coöperatief rijden waarbij het uitgangspunt wel is ‘dat de rechten van de klant op ‘zijn’ data wordt erkend.’
