Reiziger krijgt straks zeggenschap over eigen data

Het delen van data is essentieel voor een effectief MaaS-systeem. Dit kan geholpen worden door data pods. Die maken het mogelijk dat iedereen zijn eigen data opslaat en die ook naar eigen wens kan delen. Pieter Colpaert is onderzoeker aan de Universiteit Gent en werkt aan de ontwikkeling van de data pod MyMobilityProfile.

Wat is momenteel het probleem met het delen van data?

“Als je je vandaag de dag aansluit bij een bepaalde app of bijvoorbeeld je route plant, deel je je data alleen met die app of planner. Denk aan informatie over je locatie, je reisintenties of het vervoersmiddel dat je prefereert. Die data raken daar nooit uit en worden niet gedeeld. Maar puur vanuit technologisch standpunt is het mogelijk dat je zelf kunt kiezen waar je je data opslaat. Dat vinden wij heel interessant. Dit kan via data pods.”

Wat is zo’n data pod precies?

“Een OV-vervoerder kan straks bijvoorbeeld niet alleen een abonnement verkopen aan de reiziger, maar aan hem of haar ook dataruimte beschikbaar stellen. De data die hierin wordt opgeslagen, zal echter geen eigendom worden van de vervoerder. We koppelen de dataverzamelaar los van de dataopslag en creëren zo een heel nieuw ecosysteem.

Als reiziger kun je zelf kiezen of en welke data je deelt. Die beschikbare informatie kan gebruikt worden door álle MaaS-spelers om een accuraat en persoonlijke reisaanbod te creëren. Een routeplanner of MaaS-aanbieder moet namelijk precies jouw wensen weten om een goed aanbod te kunnen doen en daarvoor is informatie nodig.

MyMobilityProfile is zo’n data pod, waarin het mogelijk wordt om al jouw persoonlijke data op te slaan. Dit is een collectie van webstandaarden. Ik denk dat die pods gaan ontstaan.”

En dit is belangrijk voor een MaaS-systeem?

“Dit is zelfs een vereiste. Het concept van Mobility as a Service is nu eenmaal gebaseerd op marktwerking. Binnen een MaaS-ecosysteem heb je heel veel spelers en die moeten allemaal kunnen bloeien op hun eigen manier. Is data niet overdraagbaar, dan ontstaat een monopolist die alle data bezit en op basis daarvan kan beslissen wie op welk moment met welke modaliteit reist. Dat is toch niet de bedoeling van MaaS?

Met data pods krijgen we echt een level playing field voor MaaS-spelers, omdat iedereen toegang krijgt tot alle beschikbare data. We zien op dit moment dat er een groot gevecht gaande is voor persoonlijke gegevens en user data. Kijk maar naar Google Maps, dat steeds allerlei nieuwe features blijft introduceren, zodat mensen maar op Google hun routes blijven plannen. Die data gebruikt Google om advertenties te tonen.”

Zien dit soort grote bedrijven het dan wel zitten dat iedereen toegang krijgt tot de data?

“Dat denk ik wel. Grote bedrijven die hun businessmodellen hebben gebouwd op het verzamelen van data, hebben nu hun limiet eigenlijk bereikt. Ze kunnen niet meer data verzamelen, want ze hebben alle data al. Dat merken ze zelf ook. Deze bedrijven zouden er voordeel van hebben als er een level playing field en een meer competitieve markt ontstaat voor de ontwikkeling van nieuwe features. Daarnaast, Google wil advertenties kunnen tonen en dat zal niet verminderen als reizigers alle data met iedereen delen.

Ook voor OV-bedrijven is het voordelig. Denk maar aan een invisible ticket, waarbij de reiziger op basis van zijn locatie een prijs berekend krijgt voor zijn rit. Dat wordt voor een vervoerder veel gemakkelijker als die van Google de informatie krijgt over de locatie van de reiziger. Dat kan met data pods, omdat de reiziger zelf zeggenschap heeft over zijn locatiedata.”

Denk je dat een reiziger wel begrijpt wat er met zijn data gebeurt in zo’n pod?

“Natuurlijk is het de bedoeling dat dit compleet transparant wordt vormgegeven voor de reiziger. Het is ook onderdeel van ons onderzoek om MyMobilityProfile zo gebruiksvriendelijk mogelijk te maken. Dan zullen reizigers snappen dat ze allerlei zaken aan hun profiel kunnen koppelen.”

Allerlei zaken. Het gaat dus niet alleen om mobiliteit?

“Nee, er wordt nu gebouwd aan webstandaarden voor deze data pods onder de naam Solid. Het is belangrijk om dit breder te trekken dan mobiliteit – we moeten overal dezelfde protocollen gaan gebruiken, zodat er apps komen die zich niet alleen bezighouden met MaaS.

Stel je voor: je ziekenhuis-app toont aan hoe je je kunt verplaatsen naar het ziekenhuis op basis van de ziekte die je hebt. Je zult dan geen deelfiets meer aangeboden krijgen als je je been hebt gebroken.

Ik zie ook dat er veel evoluties gaande zijn in de maatschappij. Zo heeft een grote bank in België momenteel al meerdere services in de eigen app opgenomen, zoals het verkopen van tickets voor trein, bus en steps. Dit zijn manieren om de reiziger te nudgen en ervoor te zorgen dat mensen op meer diverse manieren gaan reizen.”

Hoe ver zijn we nog van zulke data pods verwijderd?

“We staan nu aan het begin van dit onderzoekstraject dat twee jaar zal lopen. Dan zal het naar schatting nog twee jaar duren tot het echt in productie komt. Dus ik schat dat we nog ongeveer vijf jaar weg zijn van deze evolutie. Maar we hebben nu de tractie om hier heel hard aan te sleutelen.”

Benieuwd naar wat Pieter Colpaert nog meer te vertellen heeft over data pods? Hij is een van de sprekers op het MaaS Congres België op 26 november in Antwerpen.