Overstappen naar e-bike is goed voor het milieu

Het aantal verkochte e-bikes schiet door het dak, en dat is niet per se slecht voor het milieu, blijkt uit onderzoek van de Technische Universiteit Eindhoven. Ja, na aankoop pakken mensen aanzienlijk minder vaak hun gewone fiets. En ja, de auto nemen ze slechts iets minder vaak. Maar kijk je naar het aantal kilometers, dan ontstaat een ander beeld. Dan blijkt een e-bike wel degelijk autoritten te vervangen. En daar komt bij dat een auto veel vervuilender is dan een e-bike.

Zowel de omzet uit e-bikes als het aantal verkochte exemplaren steeg tussen 2017 en 2018 met zo’n 40 procent. Al die extra stroom die dat met zich mee brengt, dat kan toch niet goed zijn, zou je kunnen denken? Nog even los van het aantal elektrische fietsen dat al rondrijdt in Nederland. En nog even los van het aantal e-tweewielers dat er nog bij komt.

En toch is die massale overstap naar de e-bike niet per se slecht voor het milieu, blijkt uit recent Eindhovens onderzoek. Onderzoekers gebruikten gegevens van het Mobiliteitspanel Nederland (MPN), een langlopend verplaatsingsonderzoek door het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid. Hieruit kwam mooi naar voren wat er in iemands reispatroon verandert na aanschaf van een e-bike.

Verdubbeld

Het gebruik van de gewone fiets daalt inderdaad aanzienlijk. Veel harder dan het gebruik van de auto. Maar, zeggen de onderzoekers, je moet kijken naar de oorspronkelijke modal split-verdeling. De normale fiets heeft een aandeel van zo’n 20 procent, de auto een aandeel van zo’n 60 procent. In dat laatste getal zijn bestuurders en passagiers bij elkaar opgeteld.

Het aandeel auto daalt, nadat iemand een e-bike heeft gekocht, met net geen 10 procentpunten. Het aandeel gewone fiets neemt af met zo’n 18 procentpunten. Tegelijk groeit het aandeel e-bike met zo’n 40 procentpunten. En kijk je naar het totale aandeel fiets, dan zie je dat dat aandeel zelfs verdubbeld is.

Winst

Bovendien, zo stellen de onderzoekers, moet je kijken naar de vervuilingsgraad. Per persoon per kilometer is de uitstootgraad van auto’s vele malen hoger dan die van elektrische fietsen. Dat betekent dus, concluderen de TU-onderzoekers: het is winst voor het milieu als mensen overstappen op een e-bike.

De onderzoekers keken ook wie van de e-bikers het meest bereid is om zijn of haar auto te laten staan. Dat blijkt het geval bij mensen die jonger zijn dan 50 jaar én de groep die rond de pensioensgerechtigde leeftijd zit. De verklaring: 50-minners zijn fysiek wat sterker en een e-bike kopen doen ze vaak juist om meer te kunnen bewegen.

Verkocht

En hoe zit het dan met de groep tussen de 60 en 69 jaar? Ze hoeven vaak minder of zelfs helemaal niet meer te werken. Aan de ene kant hebben ze de auto dus minder vaak nodig. Aan de andere kant hebben ze meer tijd om eens de fiets te pakken. De onderzoekers merken wel op dat beide groepen een zetje nodig hebben. Een e-bike pakken doen ze niet altijd uit zichzelf. Maar hijsen ze zichzelf eenmaal in het zadel, dan zijn ze verkocht.

Er blijkt nog een groep bereid om vaker te fietsen: mensen die in landelijke gebieden wonen. En dat lijkt een beetje tegengesteld. Dat erkennen de onderzoekers ook. In de stad zijn de afstanden toch korter? En dan is het toch makkelijker om de auto thuis te laten? De vork blijkt toch anders in de steel te zitten. Het autogebruik in de stad ís al lager dan op het platteland. Er is niet veel meer ruimte om dat te minderen.

Bevorder doorstroming

Daar komt bij dat het platteland niet leeg is: vergeleken met andere landen wonen er nog heel wat mensen per vierkante kilometer. Veel bezoekjes zijn dus prima per e-bike te doen. Tenslotte, zo opperen de onderzoekers: in de regio fiets je een stuk lekkerder dan in de propvolle stad. Bij het promoten van e-bikes moeten beleidsmakers deze groep dus zeker niet over het hoofd zien, bepleiten de TU’ers.

En om het potentieel van de elektrische fiets ten volle te benutten, doen de onderzoeker nog een derde aanbeveling. Beleid moet erop gericht zijn de kwaliteit voor fietsers te verbeteren. Concreet betekent dat: beperk het autoverkeer en bevorder de doorstroming voor fietsers.