Kamerleden over spoorverbinding Eindhoven – Aken: ‘Waarom rijdt die trein niet?’

Tijdens een commissiedebat internationaal spoorverkeer in de Tweede Kamer stelden verschillende Kamerleden vragen over de spoorverbinding Eindhoven – Aken. Volgens de Kamerleden is het onbegrijpelijk waarom de directe intercity nog niet rijdt. 

Volgens staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat Vivianne Heijnen is een directe spoorverbinding tussen Eindhoven en Aken lastig. “De ruimte op het spoor is op dit moment zeer beperkt.” Caroline van der Plas van BBB vindt dat onbegrijpelijk. Volgens haar moeten we het ‘Randstad-denken’ loslaten. De deelstaat Noordrijn-Westfalen heeft bijna evenveel inwoners als heel Nederland, merkt Van der Plas op. Aken heeft daarnaast een zeer goede technische universiteit. “Economisch zou een spoorverbinding van heel groot belang zijn.”

VVD-Kamerlid Fahid Minhas vult aan: “Waarom rijdt die lijn nog niet? Ik hoorde het geluid dat er in Aken geen plek was, maar dat blijkt helemaal niet waar te zijn. Limburg heeft inmiddels uitgezocht dat op de randen van de dag plek is op het spoornetwerk om de trein te laten rijden. Waarom rijdt die trein nog niet?”

Heijnen benoemt dat de spoorverbinding Eindhoven – Aken ook “van ontzettend groot belang” is voor het kabinet. “We hebben met onze Duitse partners besproken dat het moet gebeuren.”

Huidige infrastructuur

Een motie van Tweede Kamerleden Fahid Minhas en Jaco Geurts vormde aanleiding voor een onderzoek naar de mogelijkheden van een treinverbinding tussen Eindhoven en Aken op bestaande infrastructuur. Het onderzoek stelt twee opties voor. De eerste is om in de vroege ochtend en avond tussen Eindhoven en Heerlen een extra IC-trein te laten rijden. Momenteel rijdt namelijk geen directe intercity tussen Eindhoven en Heerlen op die tijdstippen. De reistijd tussen Eindhoven en Aken wordt met dit plan met circa 10 minuten verkort en heeft maar één overstap in plaats van twee.

De tweede optie stelt voor om de treinpaden die nu niet gebruikt worden door de NS in de vroege avonduren in te zetten voor een directe verbinding tussen Eindhoven en Aken. In die situatie wordt overdag twee keer per uur een goede overstap geboden in Heerlen voor reizigers tussen Eindhoven en Aken, zoals nu ook al het geval is. ‘S avonds kan de trein uit Aken één keer per uur zonder overstap doorrijden naar Eindhoven. In deze optie zou de intercity tussen Eindhoven en Heerlen ’s ochtends vroeg ook rijden zodat de dan ook een reis naar Aken mogelijk is.

De reistijd tussen Eindhoven en Aken is bij invoering van een van de twee opties gedurende de hele dag 1 uur en 35 minuten. Op de randen van de dag is dit een tijdswinst van 10 minuten ten opzichte van de huidige dienstregeling.

“Momenteel doet Limburg onderzoek naar deze extra treinen en dat moeten we afwachten”, zegt Heijnen. “Het zijn integrale afwegingen. Ik zou het graag sneller zien, maar ijzer met handen breken kunnen we niet.”

Ruimte Eindhoven Centraal

Dat er momenteel in de bestaande infrastructuur alleen ruimte is aan de dagranden voor een directe treinverbinding tussen Eindhoven en Aken komt door beperkte ruimte in Eindhoven. “De ruimte die er op dit moment beschikbaar is tussen Eindhoven en Aken is beperkt”, zegt Heijnen. “Als er in Eindhoven meer lucht komt, dan heb je veel meer mogelijkheden om door te rijden in een hogere frequentie.” Dat kost volgens Heijnen ongeveer 100 miljoen euro.

“100 miljoen, willen we dat?” Vraagt Van der Plas hardop af. “We hebben ook de Vaandeldrager gekocht voor 175 miljoen. Het zijn allemaal politieke keuzes. Het is maar net hoe graag je het wil.”

Verbinding Maastricht – Aken

Vanaf 2025 rijdt een nieuwe regionale sneltrein tussen Maastricht, Heerlen en Aken. De winst in reistijd door een intercity tussen Eindhoven en Aken is daardoor beperkt. “Reizigers blijken sneller per trein naar Aken te kunnen reizen via andere verbindingen. Lange en complexe intercityverbindingen vanuit de Randstad brengen bovendien betrouwbaarheidsen punctualiteitsrisico’s met zich mee, vanuit Den Haag krijgt een intercity ook te maken met lange halteer- en keertijden in Eindhoven en Aken van dertig minuten of langer”, schrijft ProRail in een rapport.

In het rapport onderzoekt ProRail daarnaast ook hoeveel reizigers gebruik zouden maken van de lijn. De aansluiting met de Randstad lijkt op basis van de voorspellingen niet populair. De verbinding tussen Eindhoven en Aken zou vooral een regionale vervoerswaarde vanuit Eindhoven en Limburg bedienen. Het aantal binnenlandse reizigers ligt volgens het rapport tussen de -100 en 200 per dag. Ter vergelijking: de tweede regionale sneltrein die gaat rijden tussen Maastricht en Aken krijgt een prognose van 2.450 reizigers per dag. Dit resulteert in een verwacht jaarlijks exploitatietekort van 6 tot 7,5 miljoen euro in de variant Eindhoven-Aken.

Lees ook:

• Treinverbinding Hamm-Venlo rijdt vanaf 2026 door tot Eindhoven
• Kamervragen over bomvolle ICE’s die Arnhem Centraal overslaan
• Journalist Jon Worth gaat uitdaging aan: in 40 dagen alle Europese grenzen passeren met de trein
• Internationaal treinreizen in de lift: meer verkochte tickets dan voor corona