FNV kritisch op besluit meer marktwerking op het spoor

De toekomstplannen voor de marktordening op het Nederlandse spoor zijn met gemengde reacties ontvangen door vakbond FNV spoor. Weliswaar behoudt NS zijn positie op het hoofdrailnet, maar op bepaalde lijnen houdt het ministerie de deur open voor marktwerking. FNV roept de leden van de Tweede Kamer dan ook op het kabinet terug te fluiten en tegen het plan voor meer concurrentie op het Nederlandse spoor te stemmen. 

Donderdagavond maakte de staatssecretaris bekend dat NS na afloop van de huidige hoofdrailnetconcessie de belangrijkste vervoerder blijft op het spoor. De spoor zal niet opgeknipt worden en dat is volgens de vakbond een mooie opsteker. “Het is goed dat het kabinet het hoofdrailnet ook na 2024 onderhands aan NS gunt. Dat is een bevestiging dat de NS-medewerkers al jaren een wereldprestatie leveren”, aldus vakbondsbestuurder Henri Janssen van FNV Spoor.

Internationale treinvervoer

Tegelijkertijd heeft het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat duidelijk gemaakt dat de decentralisatie van drie sprinterdiensten tot de mogelijkheden behoort en krijgt marktwerking wel een kans op de internationale verbindingen. “De staatssecretaris geeft veel meer ruimte aan buitenlandse vervoerders dan ze volgens de EU hoeft te doen. Ze nodigt buitenlandse vervoerders uit om via internationale verbindingen ook binnenlandse verbindingen te verzorgen”, vindt Janssen.

De vakbond zou graag meer internationale verbindingen zien, maar dan opgenomen in de concessie van het hoofdrailnet. Janssen: “Daarmee zorg je ervoor dat Nederland haar marktaandeel op de internationale OV-markt krijgt en krijgt de overheid invloed op de kwaliteit. Dit kabinet investeert miljarden om KLM overeind te houden, terwijl men met dit plan stilletjes de NS aan het uitkleden is ten faveure van buitenlandse concurrenten, waarbij de werkgelegenheid in Nederland onder druk komt te staan.”

Decentralisatie sprinters

De mogelijke decentralisatie van de sprinterdiensten Leeuwarden-Zwolle, Zwolle-Groningen en Apeldoorn-Enschede kan evenmin op veel begrip rekenen. NS benadrukte donderdag meteen dat dit nadelig zou uitpakken voor de reiziger en FNV vult aan dat dit ook negatief is voor NS en de Nederlandse economie. “Dat gaat niet alleen ten koste van de winstgevendheid van NS, waarvan de aandelen voor 100 procent in publieke handen zijn, maar ook ten koste van Nederlandse werkgelegenheid en arbeidsvoorwaarden.”

“Met haar besluit tot nog meer marktwerking op het spoor, blijkt dat de staatssecretaris geen lering uit de voorbeelden uit het Verenigd Koninkrijk en uit haar eigen onderzoeken heeft getrokken”, oordeelt de vakbondsbestuurder. “Uit de quick scan ‘Mogelijke decentralisatie van vier sprinterdiensten’ die de staatssecretaris eerder heeft laten uitvoeren komt naar voren dat zonder extra investeringen er voor de reizigers waarschijnlijk niet veel verbetert.”

Toekomst

De Tweede Kamerleden worden daarom gevraagd om tegen het plan voor meer concurrentie op het Nederlandse spoor te stemmen. Zo steunen ze NS-medewerkers die de laatste jaren hard hebben gewerkt aan goede prestaties en garanderen ze volgens Janssen een kwalitatief goed spoornetwerk in de toekomst. “Het spoor bewijst, ook tijdens de coronacrisis, haar vitale belang als publieke sector. Die publieke waarde moet niet door marktwerking kapot worden gemaakt, maar juist worden gekoesterd.”