Omzetgroei OV-sector tot aan coronacrisis hoger dan reizigersgroei

De omzet in het openbaar vervoer is tussen 2015 en 2019 met ruim 20 procent gestegen. De vervoerders  realiseerden in 2019 gezamenlijk 4 miljard euro aan reizigersinkomsten. Daarmee lag deze groei in verhouding hoger dan die van het aantal reizigerskilometers, waarvan de toename in dezelfde vijf jaar 11 procent bedroeg. De exploitatiesubsidie nam in deze periode met 3 procent licht toe tot 0,75 miljard euro.

Dat blijkt uit de Vervoersmonitor van de Autoriteit Consument en Markt (ACM), de opvolger van de tweejaarlijkse Spoormonitor. De waakhond brengt hierin de marktontwikkelingen in kaart voor alle OV-modaliteiten. Dit inzicht wordt gebruikt bij de evaluatie van marktwerking en marktordening in het OV, waarop de ACM toezicht houdt. De monitor beschrijft de ontwikkelingen tot aan 2020. De effecten van de coronacrisis zijn dus nog niet zichtbaar.

Prijs per kilometer

In 2019 legden alle reizigers bij elkaar ruim 25 miljard kilometer af met het OV, waarvan ruim 19 miljard kilometer per trein. Op basis van deze aantallen heeft de ACM de prijs per kilometer berekend, waarbij een onderscheid is gemaakt tussen het bedrag dat is neergelegd door de reiziger zelf en het bedrag dat is aangevuld door de belastingbetaler. De kosten voor aanleg van infrastructuur zijn hierbij niet meegenomen.

Voor bus en metro betaalden reizigers in 2019 gemiddeld 23 cent per kilometer, voor de tram 35 cent, voor de regionale trein 28 cent en voor de treinen van NS 14 cent. De rest van de kosten per kilometer zijn aangevuld via publieke financiering. Voor de bus betaalde de belastingbetaler 19 cent, voor de tram 15 cent, voor de metro 1 cent en voor de regionale trein 10 cent.

De prijs per kilometer is tussen 2015 en 2019 het meest gestegen voor de regionale trein (16 procent), gevolgd door de tram (10 procent) en bus (6 procent). De prijsstijging bij de metro is met 2 procent zeer gering te noemen.

Metro grootste stijger

De metro maakte in deze vijf jaar bovendien de grootste omzetgroei door, namelijk 34 procent. Dat is in lijn met de reizigersgroei die deze modaliteit meemaakte (31 procent meer reizigerskilometers). De omzetgroei voor de bus en trein bedroeg 20 procent, tegenover 9 en 11 procent meer reizigerskilometers. De tram realiseerde 12 procent meer omzet, maar daar stond slechts 1 procent reizigersgroei tegenover.

Tegelijkertijd daalde de subsidiegraad voor het metrovervoer van 14 naar 2 procent. De totale omzet en subsidie voor het OV steeg tussen 2015 en 2019 met 17 procent: van 4,1 naar 4,8 miljard euro. De gemiddelde subsidiegraad lag daarmee in 2019 op 39 procent. Die voor het busvervoer lag met 45 procent het hoogst, maar daalde wel licht met 3 procent.

Marktaandeel

De ACM gaat in de Vervoersmonitor verder onder meer in op de ontwikkeling van het aantal vervoerders en hun marktaandeel. Transdev was in 2019 de grootste aanbieder van busvervoer in Nederland met een aandeel van 32 procent. Bij de regionale trein had Arriva 69 procent van de markt in handen. Het deel van het OV dat is aanbesteed op basis van het aantal reizigerskilometers, exclusief het hoofdrailnet, bleef met 68 procent nagenoeg gelijk als in de jaren daarvoor.

Bekijk hier de volledige Vervoersmonitor.

Lees ook:

• Regionaal OV beleefde recordjaar in 2019 met 1 miljard instappers
• ACM beoordeelt impact nieuwe treindiensten op concessies