Oud-minister Wouter Koolmees nieuwe president-directeur bij NS

Wouter Koolmees treedt per 1 november aan als nieuwe president-directeur NS, zo heeft het bedrijf maandag bekendgemaakt. Hij is de opvolger van Marjan Rintel, die op 1 juli naar de KLM vertrok. In de achterliggende periode vervulde Berg Groenewegen tijdelijk de functie van president-directeur.

Koolmees wil naar eigen zeggen werk maken van de klanttevredenheid en stappen zetten op het gebied van bereikbaarheid en duurzaamheid. “ Ik ken NS in de hoedanigheid van reiziger goed, ik ben een grootverbruiker van de trein. Ik ben altijd onder de indruk van hoe goed we het in Nederland geregeld hebben. Toch staat NS steeds meer onder druk en dat geldt ook voor haar prestaties”, aldus de aanstaande president-directeur.

Koolmees was van 2017 tot begin 2022 minister van Sociale Zaken. Bovendien fungeerde De D66-politicus van 1 november 2019 tot 14 mei 2020 als vicepremier. Tijdens de afgelopen kabinetsformatie was hij allereerst verkenner, waarna hij verder ging als informateur. Koolmees belandde in 2010 voor het eerst in de Tweede Kamer. Datzelfde jaar werd hij direct verkozen tot politiek talent van het jaar.

Aanstelling voor vier jaar

Als minister van Sociale Zaken tijdens de coronacrisis speelde Koolmees een belangrijke rol in het op peil houden van de werkgelegenheid via de tijdelijke noodmaatregel overbrugging voor behoud van werkgelegenheid (NOW).

Koolmees heeft een bewezen staat van dienst als bestuurder die zaken voor elkaar krijgt. Altijd vanuit het maatschappelijk oogpunt, waarbij hij de belangen van verschillende groepen weet te verenigen. Ik heb er vertrouwen in dat hij NS naar een volgende fase kan leiden in een tijd dat de bereikbaarheid van Nederland onder druk staat”, zegt Gerard van de Aast, voorzitter Raad van Commissarissen NS.

De aanstelling van Koolmees is er in principe een voor vier jaar. “Ik heb zin om aan de slag te gaan bij NS. Een prachtig, breed maatschappelijk bedrijf met zo’n 20.000 betrokken collega’s”, aldus de oud-minister, die heeft aangegeven af te zullen zien van de variabele component in zijn beloning bij NS.

Verbinder

Financiënminister Sigrid Kaag en staatssecretaris Vivianne Heijnen (Infrastructuur) vertrouwen erop dat Wouter Koolmees als nieuwe NS-topman de “uitdagingen” aldaar aankan, laten zij weten in een reactie. De NS kampt met grote personeelstekorten, waardoor er minder treinen rijden. Ook leidde onvrede over cao-onderhandelingen tot meerdere stakingen.

Kaag en Heijnen zullen in hun rol moeten samenwerken met Koolmees: het ministerie van Financiën heeft aandelen in de NS en Heijnen is verantwoordelijk voor het spoor. Kaag en Koolmees kennen elkaar nog uit het vorige kabinet, toen zij beiden minister waren.

Volgens Heijnen is er “genoeg te doen” in het openbaar vervoer. Ze laat weten er “echt naar uit te kijken” om met Koolmees samen te werken.

Eerder reageerden vakbonden al enthousiast op de benoeming van de oud-minister. Zij zien in hem een “verbinder”. Ook prijzen zij de politieke ervaring van Koolmees. Wel vraagt de FNV zich af of Koolmees de marktwerking in het OV kan terugdringen, iets wat de vakbond graag wil. De bond zal met een “tegenmacht” komen als Koolmees de organisatie verder gaat “uitkleden”, aldus FNV-bestuurder Henri Janssen.

Pittige tijd

Reizigersorganisatie Rover noemt het “heel fijn” voor reizigers dat de NS een nieuwe president-directeur heeft. Volgens Freek Bos, directeur van Rover, ligt er een hele grote uitdaging voor Koolmees.

“Hij moet snel aan de gang om de prestaties voor reizigers omhoog te krijgen”, aldus Bos. “Het is druk in de trein en veel treinen vallen uit. Voor ons zijn het toptijden als het gaat om het aantal klachten dat we binnenkrijgen. Het wordt een pittige tijd voor Koolmees. Het bedrijf staat er niet goed voor.”

Of Koolmees de juiste persoon is om de problemen waar de NS mee kampt aan te pakken, kan Bos niet zeggen. “Hij heeft veel verstand van financiën en als voormalig minister van Sociale Zaken neem ik aan dat hij een goede relatie heeft met de vakbonden. Dat is bij de NS ook van groot belang.”

Spoorwegbeheerder ProRail kan goed leven met de aanstelling van Koolmees. “We feliciteren Wouter Koolmees met zijn benoeming tot CEO van NS. Spoorvervoer groeit de komende jaren. Tegelijk zien we belangrijke onderwerpen in de actualiteit die goede besluiten nodig hebben. We zien daarom uit naar de samenwerking met deze zeer ervaren bestuurder. Laten we samenwerken aan de kwaliteit van het spoorvervoer in Nederland”, aldus ProRail-topman John Voppen.

Lees ook:

• Staatssecretaris Heijnen verwacht ‘stevige evaluatie’ geplaagd NS