KiM: trein kan in 2030 twee miljoen vliegreizen Schiphol vervangen

Thalys op spoor (bron: Thalys - Jean-Jacques D'Angelo)
bron: Thalys beeldbank

De trein kan in 2030 minimaal 1,9 miljoen vliegreizen vervangen op de dertien belangrijkste bestemmingen tot achthonderd kilometer van en naar Schiphol. Dit concludeert het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) in het onderzoek ‘Substitutiemogelijkheden van luchtvaart naar spoor’ in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

In totaal zijn 20 luchthavens bij 13 steden binnen een straal van 800 kilometer van Amsterdam nader onderzocht op substitutiemogelijkheden. In Londen werden er zes luchthavens onderzocht en in Parijs en Berlijn twee. Verder werden de luchthavens van Bristol, Birmingham, Frankfurt, Hamburg, Basel, Brussel, Hannover, Düsseldorf, München en Kopenhagen onder de loep gelegd.

Kortere reistijden

KiM concludeert in het onderzoek dat tussen Nederland en Londen het spoor een goed alternatief kan bieden door kortere reistijden en meer dagelijkse reismogelijkheden. De trein kan jaarlijks zelfs 3,7 miljoen vliegreizen vervangen door beter transfervervoer en 20 procent goedkopere treinkaartjes. Deze twee scenario’s komen neer op 12.000 tot 25.000 minder vluchten van en naar Schiphol in 2030.

Bij reisafstanden tot maximaal 800 kilometer kan de trein nog met het vliegtuig kunnen concurreren, stelt KiM. Bij langere afstanden is het reisverschil te groot. Ook als het voor- en natransport en het inchecken en de veiligheidscontrole worden meegerekend.

Luchthavens

De zes Londense luchthavens trokken in 2017 samen veruit de meeste passagiers van en naar Schiphol: vier tot zes maal meer dan andere belangrijke bestemmingen als Parijs, Berlijn en Frankfurt. De snelle trein naar Londen kan een groot aantal vliegreizen vervangen door een aanzienlijke reistijdverkorting en meer vertrekmogelijkheden.

Mogelijke reistijdverkortingen naar andere bestemmingen zijn voor de periode tot 2030 naar verhouding bescheiden (15-45 minuten) en leiden tot kleinere aantallen te vervangen vliegreizen. In totaal kunnen in dit scenario 1,9 miljoen vliegreizen vervangen worden door treinreizen.

Transfervervoer

Ongeveer 37 procent van alle vliegreizen naar en van de onderzochte bestemmingen betreft transfervervoer. Deze passagiers stappen op Schiphol (26 procent) of een andere luchthaven (11 procent) over van bijvoorbeeld een intercontinentale vlucht naar een vlucht binnen Europa. Hannover, Brussel en Düsseldorf zijn drie van de onderzochte bestemmingen die bijna alleen maar passagiers trekken die op Schiphol vanuit een andere vlucht zijn overgestapt.

Een deel van de vliegreis kan mogelijk worden vervangen door de trein door een directe aansluiting van de luchthaven op internationale treinverbindingen, goede bagageafhandeling en gezamenlijke ticketing voor trein en vliegtuig. Als bovendien de prijzen van internationale treintickets met 20% dalen kunnen in dit scenario 3,7 miljoen vliegreizen vervangen worden door treinreizen.

Uit het vliegtuig in de trein

Staatssecretaris Stientje van Veldhoven van Infrastructuur en Waterstaat zegt in een reactie op het rapport zich de komende jaren in te gaan spannen om ruim twee miljoen passagiers op korte Europese bestemmingen, uit het vliegtuig in de trein te krijgen. “Door de huidige open toegang voor internationaal treinverkeer is het voor een vervoerder nu al mogelijk een internationale treindienst te starten zonder concessie. Met het vierde spoorwegpakket wordt dit ook mogelijk voor het binnenlandse treinverkeer. Dit kan betekenen dat het voor vervoerders aantrekkelijker wordt om een internationale treindienst te starten.”

“Dat een snelle internationale verbinding niet gemakkelijk is om te realiseren, bewijst de HSL-Zuid”, aldus de bewindsvrouw. Van Veldhoven wil met de spoorsector ‘de verbindingen met Londen, Parijs, Brussel, Düsseldorf, Frankfurt en Berlijn verbeteren’. Daarbij dient er in Frankfurt en Parijs ingezet te worden ‘op het verleiden van transferpassagiers om een deel van hun reis per trein af te leggen’.

“Het is dan ook belangrijk om in het debat over internationaal treinverkeer niet alleen te kijken naar infrastructurele maatregelen, maar naar het brede palet van maatregelen om het treinproduct als geheel te verbeteren. Hierin ligt een belangrijke rol bij de marktpartijen.”

Lees hier het volledige rapport.

U las zojuist één van de gratis premium artikelen

Onbeperkt lezen? Maak gebruik van de exclusieve aanbieding

Bekijk de aanbieding

Auteur: Marieke van Gompel

4 reacties op “KiM: trein kan in 2030 twee miljoen vliegreizen Schiphol vervangen”

Wolfgang Spier|28.06.18|21:35

Uit de levenscyclus analyse blijkt dat als er al een spoorlijn is, deze het beste zo intensief mogelijk gebruikt kan worden. Maar dan moeten stations wel fors meer capaciteit krijgen. Die werden voor veel geld omgetoverd tot winkelcentra, maar extra perrons en haltes: ho maar. Dat gaat zich nu wreken. De helft van alle vluchten vanaf Schiphol zijn op afstanden waar hogesnelheidstreinen qua reistijd mee kunnen concurreren. Dat zijn dus heel veel treinen. Maar waar moeten al die treinen stoppen?

Nodig voor het milieu, maar ook een ambitie om Amsterdam internationaal goed bereikbaar te houden. Andere steden snappen dit al langer en de bereikbaarheid van het centrum per (HSL) trein speelt in de investeringen een centrale rol. Berlin Hbf en Barcelona Sagrera zijn hiervan voorbeelden, midden in de stad. De strijd met het vliegtuig wordt in de laatste kilometer in het centrum gewonnen. A’dam CS dus, buitenwijk halte Zuid mist die kwaliteit en capaciteit, ook straks met 6 spoortjes.

Pat Rick|26.06.18|10:51

Daarom moet Amsterdam-Zuid voor 300 miljoen uitgebouwd worden: als alternatief voor Schiphol. Maar NS is niet meer in staat om een IC vanuit Heerlen naar Schiphol te rijden. Naar Berlijn duurt 6,5 uur het omdat Deutsche Bahn bij iedere stad stopt. Echte verkorting is pas bij HSL-spoor, maar dan is de milieuwinst minimaal, als je aanleg en treinbouw ook meerekent (Levenscyclus Analyse). Zie NRC van 15 juni: De complexe milieustrijd tussen … Maar wellicht dat Van Veldhoven daar niet aandurft

kees boer|23.06.18|19:53

Dat voorstel lijkt prima maar dan moet het voor de trein ook betaalbaar zijn en redelijke prijzen