Vooral app-gestuurde innovaties in ov kansrijk

Op de korte termijn valt er niet veel te verwachten van geautomatiseerde voertuigen, behalve op vrije banen zoals bij de Parkshuttle in Capelle aan den IJssel. Dat geldt ook voor de zelfrijdende auto’s en bussen. Meer kans maken app-gestuurde vraagafhankelijke vervoersystemen.

Dat stelt onderzoekinstituut KiM in een studie naar innovaties in het openbaar vervoer.

Bij innovaties in het ov gaat het vaak om kleine kwaliteitsverbeteringen en zelden om grote schaalsprongen in het ov-systeem, aldus KiM die signaleert dat de innovatiekracht in het ov in ons land kennelijk is achtergebleven. Dat heeft wellicht te maken dat concessies en de wijze van financieren te weinig prikkels voor innovatie bevatten. ‘Dit hangt samen met de toegenomen complexiteit van concessies, met het dichtgetimmerde karakter van contracten tussen overheden en vervoerders en met de juridificering van processen die weinig ruimte voor dynamiek en ondernemerschap overlaten.’

KiM neemt in het rapport een twaalftal innovaties nader onder de loep. En concludeert dat op de korte termijn niet veel te verwachten valt van de geautomatiseerde voertuigen. ‘Een mogelijk knelpunt is het vertrouwen van de reiziger in dit vervoermiddel en zijn acceptatie ervan.’ En het is ook de vraag of potentiële vervoerders de stap naar automatisering durven te maken. Hetzelfde geldt voor hightechbussen. Meer kans maken automatische metro’s, waarvan er al de nodige wereldwijd in bedrijf zijn.

Introductie van de Hyperloop acht KiM de komende decennia weinig realistisch.

Vraagafhankelijk vervoer met een vast of flexibel in- en uitstappunt, aangestuurd met een app, is mogelijk wel rendabel te maken. In de VS bestaat een dergelijk systeem, BRIDJ geheten,  al in Boston, Washington DC en Kansas City. Het systeem combineert het gemak van de een app zoals Uber die heeft ontwikkeld met het efficiencyoordeel van een klassieke bus. De optimale route en opstapplaatsen worden berekend aan de hand van de actuele boekingen.

Vraagafhankelijke systemen van deur tot deur zijn nog aantrekkelijker voor de reiziger. Immers, ook het voor- en natransport vervalt. Deze vorm van vervoer bestaat al enkele decennia, vooral voor kleine vervoerstromen, veelal op het platteland. Knelpunten die tot voor kort een doorbraak belemmerden, waren de noodzaak tot reserveren, de gebrekkige informatievoorziening voorafgaand aan de reis, de onvoorspelbaarheid van het verloop van de reis en de lange reisduur. Dankzij ICT worden vraagafhankelijke systemen voor de toekomst wél kansrijk geacht. Ontwikkelingen zoals apps (Citylab), mobiele en digitale hulpmiddelen kunnen dergelijke systemen beter dan voorheen ondersteunen.

Het – innovatief – optimaliseren van netwerk en dienstregeling vanuit heeft in ieder geval in Berlijn geleid tot een reizigersgroei van meer dan 30 procent.

Met simulaties was aangetoond dat met verbetering van de frequentie op de hoofdlijnen de reisduur werd verkort en het ov veel nieuwe klanten zou trekken. Op de zwakkere lijnen buiten het core-netwerk konden de diensten worden ingekrompen met als gevolg aanzienlijke kostenbesparingen met slechts een lichte daling in het aantal passagiers. Nieuwe diensten, de MetroBus en MetroTram, werden geïntroduceerd met zeer hoge frequenties.