Effect puntenrijbewijs verdampt snel
De invoering van een puntenrijbewijs voor elke rijbewijsbezitter zal de verkeersveiligheid naar verwachting tijdelijk en beperkt verbeteren. Uit internationaal onderzoek blijkt dat automobilisten in het begin minder overtredingen maakten uit angst om een strafpunt op te lopen. Maar na een tijdje ebt dit effect weg. Wellicht houdt het langer aan bij een hoge pakkans.
Dit zegt de SWOV in reactie op het net verschenen Europese handboek voor puntenrijbewijzen: het BestPoint Handboek. In landen binnen de EU en daarbuiten blijkt dat er direct na introductie van een puntensysteem het aantal verkeersslachtoffers aanzienlijk daalt: gemiddeld 15-20%. Dit effect blijkt echter na gemiddeld anderhalf jaar verdwenen. De SWOV schat in dat in Nederland een lager en korter effect wordt geboekt, omdat ons land naar verhouding al een verkeersveilig land is, omdat er al een puntensysteem bestaat (voor beginnende bestuurders en voor alcoholovertredingen) en omdat nu alleen strafpunten verkregen kunnen worden via een staandehouding door de politie (voor grove overtredingen). In totaal kennen 21 EU-landen een puntenrijbewijs. In de meeste van deze landen geldt het systeem voor alle rijbewijsbezitters.
Om de pakkans te verhogen valt te denken aan het vergroten van de politiecapaciteit of aan het meetellen van overtredingen die automatisch (op kenteken) worden geconstateerd, zoals bij snelheidsovertredingen. Probleem is hoe om te gaan met strafpunten voor overtredingen die niet door de kentekenhouder zijn begaan.
Het BestPoint Handboek geeft, naast het verhogen van de pakkans, nog een aantal maatregelen waarmee de kans op een langduriger positief verkeersveiligheidseffect van een puntenrijbewijs wordt vergroot. Zo zal er regelmatig in de publiciteit moeten worden getreden over de intensieve politiehandhaving en over het aantal bestuurders dat zijn of haar rijbewijs kwijt is geraakt, maar ook over de bereikte veiligheidseffecten.
