Risico’s door onbekendheid van automobilist met rijhulpsystemen

Bestuurders weten vaak niet wat rijhulpsystemen wel of niet kunnen en daardoor kunnen risicovolle situaties ontstaan. Ook heeft de overheid onvoldoende zicht op de werking en het effect van de nieuwe systemen. Dit blijkt uit onderzoek van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OvV).

Een noodremsysteem, adaptive cruise control en parkeerassistentie. Ongeveer de helft van de nieuwe auto’s is voorzien van zulke rijhulpsystemen (ADAS, Advanced Driver Assistance Systems). Het klinkt allemaal veelbelovend, maar de potentie wordt onvoldoende benut, blijkt uit het rapport ‘Wie stuurt? – Verkeersveiligheid en automatisering in het wegverkeer’.

Niet duidelijk

Zo snappen bestuurders nog te weinig kennis van de systemen. Hij of zij wordt geacht op te letten als een functie is ingeschakeld en in te grijpen wanneer dat nodig is. Dit vergt concentratie, terwijl automatisering juist minder alert maakt, stellen de onderzoekers. Autorijden wordt makkelijker en moeilijker tegelijkertijd en het is niet altijd duidelijk wie stuurt: de mens of de auto.

Daarnaast denkt bestuurders te kunnen vertrouwen op de rijhulpsystemen, maar tegelijk worden ze op zichzelf teruggeworpen als er iets mis gaat. Verder is er onvoldoende aandacht voor de werking en de beperkingen van rijhulpsystemen bij het uitleveren van een nieuwe auto aan klanten Ook bij software-updates krijgen ze onvoldoende voorlichting.

Politie

Bovendien heeft de overheid onvoldoende toezicht op de werking van nieuwe systemen in verschillende omstandigheden, schrijven de onderzoekers. Hierdoor is niet helder of het systeem daadwerkelijk doet wat het moet doen. Verder is volgens de onderzoekers voor een deel van de rijhulpsystemen niet duidelijk welk effect ze hebben op de verkeersveiligheid. Het ontbreekt ook aan een goede monitoring en evaluatie. De politie kan de gegevens na een ongeval vaak niet uitlezen en het is niet altijd bekend in welke auto’s deze systemen zitten.

De Raad doet verschillende aanbevelingen. Rijhulpsystemen kunnen ingezet worden om veiligheidswinst te behalen, maar is er meer nodig dan wat er nu gedaan wordt, staat in het rapport. Bijsturing op ontwerp en introductie van rijhulpsystemen is dan ook in ieder geval van belang.

Aantoonbaar verbeteren

De OvV vindt dat de verantwoordelijkheid om de veiligheid te verbeteren bij de fabrikanten ligt. De Raad beveelt de auto-industrie daarom aan een omslag te maken naar maatschappelijk verantwoord innoveren. Zo moeten innovaties de verkeersveiligheid aantoonbaar verbeteren.

Om duidelijk te krijgen wat een auto met rijhulpsystemen wel en niet kan, moeten automobilisten beter geïnformeerd worden over de mogelijkheden en beperkingen ervan, vinden de onderzoekers. Tot slot bevelen ze aan om op Europees niveau de voertuigregelgeving aan te passen, zodat deze beter aansluit bij de huidige generatie rijhulpsystemen.