De stad is in trek
De traditionele, bestuurlijke grenzen van steden verliezen steeds meer aan betekenis. Mensen en bedrijven bewegen zich heel anders dan enkele decennia geleden. Dat heeft consequenties voor de manier waarop de overheid omgaat met de opgaven waar zij voor staat op het gebied van bijvoorbeeld arbeid, huisvesting, toelevering en voorzieningen.
Deze conclusie trekt professor Pieter Tordoir in zijn onderzoek dat hij samen met Regioplan voor het ministerie van BZK heeft uitgevoerd.
De trek naar de stad gaat onverminderd door. Vooral jonge, hoger opgeleide huishoudens zoeken weer hun heil in de stad. Dicht bij voorzieningen, zo dicht mogelijk bij het werk, zo constateert Tordoir. Zijn onderzoek laat zien hoe cruciaal de stad is voor Nederland, op demografisch, sociaal en economisch vlak.
Het stadsleven stopt echter niet bij de gemeentegrens. Voor een meerderheid van de Nederlanders blijven stadsgewesten en streken de belangrijkste leef-, werk- en marktomgeving; het daily urban system. Deze daily urban systems dijen, door toegenomen mobiliteit, nog steeds uit.
Want voor vrijwel alle groepen in de samenleving geldt dat intergemeentelijke verplaatsingen steeds belangrijker worden. De mate en ruimtelijke structuur van opschaling verschilt echter sterk tussen groepen, afhankelijk van vooral leeftijd, opleidingsniveau en huishoudenssamenstelling. Er speelt een sterk generatie-effect, dat aanleiding geeft om te verwachten dat de opschaling in de toekomst verder zal doorzetten.
Jongvolwassenen verplaatsen zich tegenwoordig over veel grotere afstanden. Ook de oudere generatie verplaatst zich verder, maar het verschil is veel minder groot.
Uiteraard neemt de mobiliteit van mensen af met toenemende leeftijd, maar omdat de ‘jongere van nu’ zoveel mobieler is dan de ‘jongere van toen’ mogen we ook verwachten dat de ‘oudere van straks’ veel mobieler zal zijn dan de ‘oudere van nu’.
Voor intergemeentelijke verplaatsingen wordt hoofdzakelijk de auto gebruikt, en in mindere mate het openbaar vervoer. Het OV-gebruik nam in de afgelopen decennia vrijwel alleen snel toe op intercityverbindingen. Voor de stadsgewesten speelt het OV maar een bescheiden rol. De ontwikkeling van stadsgewesten is vooral gebaseerd op autoverkeer, zowel in de Randstad als daarbuiten.
