NS verhoogt prijzen: “Trein wordt ten opzichte van de auto goedkoper”

Reizen met de trein wordt vanaf januari gemiddeld 4,3 procent duurder. De tariefstijgingen verschillen heel erg per reisvorm. Het tarief voor de vaste klant wordt namelijk goedkoper. Dat maakt de Nederlandse Spoorwegen vandaag bekend.

Een los treinkaartje in de tweede klasse stijgt met 5,5 procent in prijs, een eersteklaskaartje met ongeveer 7,5 procent en een internationaal ticket stijgt met 5 procent. Een trajectkaartje of het abonnement Altijd Vrij daalt juist in prijs met 2,4 procent.

Voor de forenzen moet het op die manier zo aantrekkelijk mogelijk blijven om met de trein te reizen. “We willen de prijs van het treinkaartje betaalbaar houden zodat zoveel mogelijk mensen met de trein kunnen reizen”, licht Tjalling Smit, directielid bij de NS, toe. “De rekening van de coronapandemie waarin NS zware verliezen leed mag daarom niet bij onze reizigers terechtgekomen.”

Inflatie

De inflatie heeft een enorme impact op de kosten bij de NS. De vervoermaatschappij zit daardoor in een lastig parket vertelt Smit. “De NS wordt op dit moment geconfronteerd met een torenhoge inflatie. Voor 2022 en 2023 wordt een totale inflatie verwacht van bijna 13 procent. Reizen met de trein wordt in deze twee jaren 6,3 procent duurder.”

Dat kost de NS geld. “Naar verwachting kost ons dat 100 miljoen euro, en dat brengt de NS zelf op.” De prijsstijging moet volgens Smit vergeleken worden met de prijsstijging van andere vervoersmiddelen. “Kijkend naar de brandstofprijs die in een jaar tijd met 18 procent is toegenomen, kan je zelfs stellen dat de trein ten opzichte van de auto goedkoper is geworden.” Ook ten opzichte van het andere openbaar vervoer stijgen de prijzen van de treinkaartjes minder hard.

Sommige abonnementsvormen gaan wel fors meer betalen. Gratis reizen buiten de spits wordt bijvoorbeeld wel 10 procent duurder. De prijs van de OV-fiets stijgt ook met 30 cent. Om de fiets een dag te huren betaal je nu 4,45 euro.

NS mag niet zomaar de prijzen van de tickets onbeperkt verhogen. Met de overheid zijn afspraken over de prijs zodat de NS het privilege behoudt om op het hoofdrailnet te mogen rijden. Er zijn ‘beschermde’ kaartjes waarvan de prijs alleen met de inflatie mee mag stijging en ‘onbeschermde’ producten. Daar is de NS vrijer in het bepalen van de prijs. Een voorbeeld daarvan zijn kaartjes voor de eerste klas.

Voor de NS is het elk jaar een puzzel. Het doel was om onderaan het lijstje te staan van producten die duurder zijn geworden. En dat is aardig gelukt, zegt Smit.

Prijzen bevriezen

Reizigersvereniging Rover laat weten dat de prijsstijging niet te accepteren is. “De NS-reiziger gaat volgend jaar meer betalen voor een fors minder aanbod.” Rover roept daarom samen met andere consumentenorganisaties op om de prijzen te bevriezen. “Gezien de slechte dienstverlening bij NS momenteel past echter maar één ding: de prijzen bevriezen.”

Rover en de andere consumentenorganisaties vinden de plannen van NS bevreemdend. Met minder treinen, langere reistijd, vollere treinen en extra overstappen is de forse prijsverhoging op geen enkele manier gerechtvaardigd. De consumentenorganisaties pleiten daarom voor het helemaal afzien van prijsverhogingen. Het is tot nu toe alleen in 2002 voorgekomen dat NS de tarieven niet verhoogde, destijds wegens slechte prestaties. “U kunt moeilijk volhouden dat u in 2023, met minimaal een structurele uitval via afschaling van 13 procent van de treinen, goede prestaties levert” beargumenteren de consumentenorganisaties in een brief aan NS.

“NS vraagt nu echt te veel van de reiziger”, stelt Rover-directeur Freek Bos. “Het zou het bedrijf sieren de problemen van de treinreiziger serieus te nemen en gezien de slechte kwaliteit van dienstverlening af te zien van iedere prijsverhoging. Wij zien het als maatschappelijke plicht van NS om reizigers niet de trein uit te jagen. Ook zonder exorbitante prijsverhoging zal NS hiervoor in 2023 alle zeilen moeten bijzetten.”

Btw afschaffen

NS probeert net als andere vervoerders om de btw van het openbaar vervoer af te krijgen. “Op dit moment betaalt elke reiziger negen procent btw, terwijl eind vorig jaar Europese lidstaten de mogelijkheid hebben gekregen om de btw op het openbaar vervoer naar 0 procent te verlagen. Onder andere op aandringen van NS doet de overheid nu onderzoek naar het afschaffen van de btw.”

Ook andere vervoerders en Rover pleit voor een afschaffing van de btw. De kosten van volledig afschaffen van de btw op openbaar vervoer liggen tussen de 300 en 400 miljoen euro, inclusief taxivervoer, stelde staatssecretaris Marnix van Rij (Fiscaliteit en Belastingdienst) een half jaar geleden.

Lees ook:

• NS past dienstregeling opnieuw aan door personeelstekort
• ‘Treinuitval NS kan volgend jaar oplopen tot 20%’
• NS maakt fors verlies zonder overheidssteun