OV-Bureau Groningen Drenthe vraagt om overheidssteun na miljoenentekort

Het OV-bureau Groningen Drenthe voorziet voor het jaar 2024 een tekort van 9,8 miljoen euro. Het tekort komt naar eigen zeggen door de sterk gestegen brandstofkosten en de nog steeds achterblijvende reizigersopbrengsten. Mocht het financiële gat niet gedicht worden, dan is het OV-bureau genoodzaakt om de dienstregeling in te perken. 

“De financiële vooruitzichten zijn slechter dan verwacht”, schrijft het OV-bureau in een kaderbrief aan de Provincie Groningen. “In het algemeen kan worden gezegd dat na corona, nu de effecten van de oorlog in Oekraïne het openbaar vervoer hard raken. De gehele sector heeft te maken met stijgende kosten en achterblijvende opbrengsten.”

Het tekort stijgt volgens het OV-bureau met 3,5 miljoen euro ten opzichte van eerdere berekeningen. Het bureau verklaart het tekort door kostenstijgingen van de uitrol van zero-emissie. De Provincie Groningen, Qbuzz en het OV-bureau maakten onlangs bekend dat de busvloot in de concessie Groningen Drenthe in totaal 158 nieuwe elektrische bussen krijgt. De kosten hiervoor zijn hoger uitgevallen. Toch is de aanschaf nodig omdat elektrische bussen op lange termijn goedkoper zijn, zo schetst het OV-bureau.

Daarnaast stijgen de kosten door hogere loonkosten, brandstofprijzen en de voorziene herijking van de financieringsmidddelen van de studenten ov-kaart. De inkomsten daarvan zouden 10 procent teruglopen.

Het tekort neemt naar verwachting de komende jaren wel af. Het OV-bureau verwacht in 2027 in totaal een tekort te hebben van 27 miljoen euro. Het tekort in 2024 dekt het OV-bureau deels met de reserves, maar dat is niet voldoende: een tekort van 5 miljoen euro blijft aanwezig.

Overheidssteun

Het OV-bureau kijkt hiervoor naar de Rijksoverheid. In februari hielden alle belangrijke partijen in de ov-sector een conferentie waar de financiële problematiek in de sector werd besproken. Ze vragen om een hogere bijdrage van het Rijk. Dat kan in de vorm van een energiecompensatie aan de vervoerder, een rijkscompensatie voor de reiziger door een korting op de tarieven of door de provincie meer geld te geven om het ov-aanbod in stand te houden. Daarnaast vraagt het ov-bureau ook om de herijking van de studentenkaart opbrengsten uit te stellen.

Mocht de overheid niet met geld over de brug komen, dan zegt het OV-bureau Groningen Drenthe dat de vervoerder noodzakelijkerwijs de dienstregeling moet afschalen. “Per lijn de vervoervraag kritisch bezien: waarbij de vraag gesteld wordt of bijvoorbeeld nog aanwezige vroege of late ritten op aanvullende lijnen in alle gevallen nodig zijn. Zeker op (fiets)afstand is de vervoervraag afgenomen en zien we die ook niet direct terugkomen. Hier is de vraag gerechtvaardigd of frequenties hier kunnen worden aangepast en of streeklijnen de functie van stadslijnen kunnen overnemen.”

Vraaggestuurd openbaar vervoer

Het OV-bureau stuurt in dat geval op een meer vraaggestuurd ov-aanbod. “We werken nu al met een zogeheten pluspakket dat flexibel in te zetten is en waar afhankelijk van het seizoen ritten wel of niet gereden worden. We onderzoeken samen met de vervoerder of dit principe uit te breiden is, ook door bijvoorbeeld in te spelen op verschil in vervoervraag over verschillende (werk)dagen van de week, zodat de inzet van bussen zoveel mogelijk afgestemd is op de vraag. Die flexibiliteit kan ook leiden tot variatie van de frequentie op frequente lijnen (bv Q-link van 6 naar 4 keer per uur in de spits in de voorzomer).”

Het OV-bureau verwacht dat de flexibilisering 2 tot 2,5 miljoen euro bespaart. Het bureau waarschuwt wel dat het “in alle gevallen zal gaan om een vermindering van de aantrekkelijkheid van het ov”.

De tekorten zijn met de flexibilisering nog niet weggewerkt. Het OV-bureau stelt dat de reizigerstarieven omhoog moeten om dat gat te dichten. De overheid stelt elk jaar een index op en vervoerders mogen de kaartjes niet meer dan die index verhogen. Om het financiële tekort te dichten stelt het OV-bureau voor om die index te verhogen. Lukt dat niet, dan moet de overheid meer financiële steun geven aan de provincie om het financiële gat alsnog te dichten. Daarnaast stellen zij ook infrastructurele investeringen voor om het openbaar vervoer aantrekkelijker te maken, om zo meer reizigers het openbaar vervoer in te krijgen.

Lees ook:

• Fleur Gräper-van Koolwijk: “Aantal bushaltes zegt niks over bereikbaarheid”
• Negen op tien Nederlanders willen buslijnen in regio behouden
• Mobiliteitsalliantie komt met actieplan: “Ontwikkel een visie op het openbaar vervoer”
• Heijnen trekt aan de bel: “Bereikbaarheid moet basisrecht zijn”
• Vervoersarmoede in Nederland: ruim 500 bushaltes verdwenen in 5 jaar tijd
• PvdA en GroenLinks willen gratis ov voor armen
• Planbureau: ‘Het openbaar vervoer is voor veel mensen geen goed alternatief’