Goederenvervoer per intercity helpt bij beter benutten treincapaciteit

Gecombineerd vervoer van reizigers en goederen op het spoor kan helpen om de vervoerscapaciteit efficiënter te benutten. De invoering daarvan is al mogelijk vanaf 2030, concluderen TU Delft, TNO en Royal HaskoningDHV in een recent verschenen rapport.

De partijen hebben in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat onderzoek gedaan naar het gebruik van multifunctionele treinen, een mobiliteitsconcept dat eerder al de naam TurboPlan 2030 had meegekregen. De Tweede Kamer had in 2020 per motie om het onderzoek gevraagd “naar aanleiding van de constatering dat treinen in de verschillende daluren onderbezet zijn”.

De opstellers van het rapport wijzen erop dat het openbaar vervoer aanbod-gedreven is. De bestaande reizigerstreinen hebben een vaste vervoersfunctie en capaciteit die maximaal wordt ingezet in de spitsuren. Structureel en over de gehele dag gemeten is echter sprake van een gemiddeld bezetting van slechts 30 procent. Turboplan-vervoer maakt “efficiënter gebruik van ruimte en energie” mogelijk, stellen de onderzoekers.

Cargo pods

De auteurs zien een toekomst voor zich waarin vracht van verschillende verladers via zogenoemde “cargo pods” in dezelfde trein gecombineerd wordt. “In combinatie met de al aanwezige uitgebreide dekking van stations in Nederland en aansluitend voor- en/of natransport kan dit voor verladers en transporteurs nieuwe kansen bieden.”

Volgens de onderzoekers kunnen daarvoor treinen worden ingezet die in tegenovergestelde richting rijden van de spits. Ook zijn er spitstreinen die soms leeg terugrijden naar het startpunt voor een volgende rit. Ook treindiensten waar op een gedeelte van de route een zeer lage bezetting is, komen volgens de onderzoekers in aanmerking voor TurboPlan-vervoer.

Verschillende treintypen zijn geschikt voor een proef met goederenvervoer, stellen de onderzoekers. “Zolang het materieel over een gelijkvloerse instap beschikt, is laden en lossen van rolcontainers of andere mobiele goederen eenvoudig in te passen”, schrijven zij. “Materieel met een hoge vloer zoals VIRM, DDZ of ICM (Koploper) valt daardoor buiten het zoekgebied, ook gezien de beperkte nog verwachte levensduur.”

Twintig rolcontainers

Uit cijfers van TU Delft, TNO en Royal HaskoningDHV blijkt dat een ICNG-trein naar schatting twintig rolcontainers kan vervoeren. Treinen van Arriva en QBuzz zouden een vervoerscapaciteit van achtien rolcontainers hebben.

Belangrijk pijnpunt in het plan is de tijd die nodig is om goederen te laden en te lossen. Passagierstreinen stoppen op stations maar gedurende 30 seconden tot ongeveer 3 minuten. Dit is een vraagstuk dat “moet worden meegenomen”, aldus de auteurs.

Lees ook: