Gevleugelde zebrapaden positief voor verkeersveiligheid

Uit een pilot van het Vlaamse Agentschap Wegen en Verkeer blijkt dat zogenoemde gevleugelde zebrapaden de verkeersveiligheid van voetgangers verhogen. De eerste resultaten van het proefproject dat afgelopen zomer werd gelanceerd, zijn positief. De speciale zebrapaden zullen nu dit jaar in Vlaanderen worden geïnstalleerd.

Een gewoon zebrapad is minimaal drie meter lang, een gevleugeld zebrapad is tegen de rijrichting in verlengd tot acht á negen meter. Doel is dat bestuurders eerder zullen stoppen en zo beter overzicht hebben op de voetgangers die het zebrapad naderen of oversteken. Om te voorkomen dat voetgangers alsnog vlak voor de witte strepen oversteken, komen er speciale beugels bij het zebrapad. Die moeten ervoor zorgen dat overstekers echt alleen het middelste deel (drie à vier meter) gebruiken.

Dodehoekongevallen

De speciale zebrapaden moeten vooral dodehoekongevallen voorkomen. Vrachtwagenchauffeurs kunnen vaak slecht zien of een zebrapad vrij is en of het dus veilig is om door te rijden. Vooral bij schoolomgevingen is dit gevaarlijk, stelt de Vlaamse overheid. Sluiten schoolkinderen aan bij een groep die al aan het oversteken is, dan hebben vrachtwagenchauffeurs dit door de dodehoek aan de voorkant van hun truck vaak niet goed door.

Het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) plaatste afgelopen zomer, binnen het kader van een proefproject, op twee locaties deze gevleugelde zebrapaden. De pilot had als doel het gedrag van bestuurders en de reactie van voetgangers bij het gebruik van gevleugelde zebrapaden te onderzoeken. Zo moest worden nagegaan of ze dodehoekongevallen kunnen verminderen en de verkeersveiligheid kunnen verhogen.

Conflictsituaties

De twee proeflocaties, de Gistelsesteenweg (N367) in Brugge en de Geraardsbergsesteenweg (N465) in Melle, werden op basis van gedragsobservaties aan de hand van camerabeelden beoordeeld. Onderzoekers hanteerden vier criteria: het gedrag tussen voetgangers en gemotoriseerd verkeer, het aantal potentiële conflictsituaties, de looplijnen tijdens het oversteken en het stop- en vertrekgedrag van gemotoriseerd verkeer.

Gegevens uit Brugge, een oversteekplaats met centraal verkeerseiland, tonen volgens het AWV dat bestuurders defensiever rijden, dat er zich minder potentiële conflictsituaties voordoen, dat er gelijkaardige looplijnen zijn en dat voertuigen op een grotere afstand stoppen en een gelijkaardig vertrekgedrag vertonen.

Gunstig

In Melle, een oversteekplaats zonder centraal verkeerseiland, zijn de verschillen tussen de voor- en nastudie minder groot, stelt het AWV. Uit het onderzoek blijkt dat er geen duidelijke gedragswijzigingen, en ook een beperkt aantal interacties en een grote spreiding van looplijnen zijn.

Een centraal verkeerseiland die de voetgangers de juiste weg op stuurt en aanwezigheid van beugels langs de weg blijken belangrijk te zijn om de juiste gedragsverandering te krijgen, concludeert het AWV.

“De eerste resultaten van het proefproject zijn gunstig”, aldus Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Ben Weyts in een verklaring. “We kunnen dus concluderen dat gevleugelde zebrapaden de verkeersveiligheid voor voetgangers verbeteren.” De gevleugelde zebrapaden zullen nu in 2019 in Vlaanderen worden geïnstalleerd. Er zijn al een tiental locaties geselecteerd.

Schoolomgevingen

Het AWV heeft criteria opgesteld waaraan een locatie moet voldoen om een gevleugeld zebrapad te krijgen zijn. Het gaat om de volgende punten:

• Enkel in de onmiddellijke nabijheid van een kleuterschool of lagere school en binnen 30 km/uur-zone van de schoolomgeving.
• Enkel indien er een verhoogd verkeerseiland of middenberm is.
• Enkel indien er aan beide zijden voldoende brede voetpaden aanwezig zijn. Een vrije breedte van bij voorkeur 180 cm. Minimaal 150 cm.
• Er worden altijd beugels of een andere fysieke afscheiding geplaatst. Die mag de looproute en vrije breedte van het voetpad niet hinderen en mag niet te dicht bij het fietspad staan.
• Enkel indien er geen aanpalende fietsoversteek aanwezig is. Een fietspad naast het zebrapad mag niet.
• Bij voorkeur enkel op 2×1 wegen.
• Het kan ook in een eenrichtingsstraat (hier is geen middenberm aanwezig). De verlening van de strepen wordt dan enkel aangebracht tegen de rijrichting van het gemotoriseerd verkeer in.
• Niet ter hoogte van een kruispunt.
• Enkel wanneer de verlening op beide rijstroken kan worden aangebracht.

In de eerste uitrol is gekozen om te focussen op locaties in de nabijheid van een kleuter- of lagere school. 23 mei werd op de Smissenhoek (N462) te Zottegem, ter hoogte van basisschool De Smidse, het derde gevleugeld zebrapad geplaatst.

Verbeteren

“Zo kunnen we de veiligheid van schoolomgevingen voor de allerkleinsten alvast verbeteren via een eenvoudige maatregel”, verduidelijkt Matthias Diependaele, schepen van mobiliteit van de stad Zottegem, in een verklaring. “Wij gaan als stadsbestuur bekijken of we ook gevleugelde zebrapaden in de andere schoolomgevingen kunnen aanleggen, die niet langs gewestwegen liggen en raden ook andere gemeentebesturen aan van deze innovatieve maatregel gebruik te maken.”

Zo’n zebrapad kost gemiddeld 5.000 euro. Dat is het zeker waard, vindt minister Weyts. “Het is een relatief lage prijs voor een simpele ingreep die de verkeersveiligheid voor voetgangers drastisch kan verbeteren.”