Congestieheffing effectiever dan kilometerheffing
Een kilometerheffing op alle wegen en op elk moment brengt de nodig nadelen met zich mee. Een effectievere manier om files te verminderen is een congestieheffing: alleen heffing op drukke momenten op bepaalde wegen. Deze conclusie trekken het CPB en het PBL in het rapport Kansrijk mobiliteitsbeleid dat al in mei verscheen maar gezien de filerecords van de afgelopen dagen weer volop in de belangstelling staat.
Een permanente kilometerheffing op alle wegen vermindert de files en de milieulast van het verkeer. De afname van de mobiliteit heeft echter ook aanzienlijke nadelige gevolgen voor bijvoorbeeld de arbeidsmarkt, omdat mensen minder bereid zijn om te reizen voor een baan. Een effectievere manier om files te verminderen is een congestieheffing: alleen heffing op drukke momenten op bepaalde wegen. Daarbij moet voor automobilisten wel helder zijn waar en wanneer de heffing geldt.
De planbureaus hebben in het rapport de effecten van verschillende beleidsopties op het gebied van mobiliteit op een rij gezet. Onderzocht is of een beleidsmaatregel bijdraagt aan de maatschappelijke welvaart. Daarbij gaat het niet alleen om bereikbaarheid en economische groei; ook de gevolgen voor onder andere milieu en verkeersveiligheid zijn meegenomen.
Uitbreiding van het wegennet is slechts rendabel als de files substantieel toenemen, aldus het rapport. Uitbreiding van het openbaar vervoer heeft slechts in beperkte mate tot gevolg dat automobilisten hun auto laten staan. Het betekent vooral dat bestaande gebruikers vaker en verder gaan reizen. Van milieuwinst is meestal geen sprake. Het verbeteren van voor- en natransport bij treinstations met bijvoorbeeld fietsvoorzieningen is effectiever en aanmerkelijk goedkoper dan kostbare uitbreiding van het spoorwegnet. Ook selectieve, kleinschalige investeringen voor bus, tram of metro geven soms betere resultaten.
Er zijn meer manieren om bereikbaarheid te verbeteren. Ook door nieuwe woon- en werklocaties in of aan bestaande steden te bouwen kunnen de reisafstanden en daardoor reistijden korter worden.
