Shared Space leent zich niet echt voor het buitengebied
Er zijn grenzen zijn aan de toepassingsmogelijkheden van de uitgangspunten van Shared Space op wegen met lange rechtstanden in open en weidse buitengebieden. Dat blijkt uit de evaluatie die het kenniscentrum Shared Space van NHL Hogeschool in samenwerking met Grontmij uitvoerde van de Stroobossertrekweg langs de trekvaart tussen Dokkum en Kollum,
De Stroobossertrekweg is in de periode 2007-2009 opnieuw ingericht volgens de principes van Shared Space. Het was het eerste project waarbij het inrichtingsconcept Shared Space is toegepast op een lang traject buiten de bebouwde kom.
De Trekweg tussen Dokkum en Kettingwier ligt in een open landschap: recht en met weinig bebouwing aan weerszijden. De omgeving bood daardoor onvoldoende aanknopingspunten om de weg in te richten als verblijfsgebied. Daar kwam bij dat betrokken overheden wat oplossingsrichting betreft verschilden van visie. Dit resulteerde in een compromisoplossing: de Stroobossertrekweg werd opgedeeld in twee verschillende vakken. Het noordelijke deel (Dokkum – Kettingwier) werd ingericht als ontsluitingsweg met een sterkere verkeersfunctie, het zuidelijke deel (Kettingwier – Kollumerverlaat) als verblijfsgebied.
Het doel van de herinrichting was om de verkeersveiligheid te verbeteren, met name voor fietsers, door het verlagen van rijsnelheden en het terugdringen van sluipverkeer op de route Dokkum-Buitenpost richting Groningen. Verder wilde men zo de verblijfskwaliteit van de weg verbeteren en het leefbaarder maken van de omgeving van De verkeersveiligheid is wel verbeterd, aldus de evaluatie, vooral op de voorheen onveiligste kruisingen. Daar is de snelheid aanzienlijk naar beneden gebracht. Dalende ongevallencijfers ondersteunen dit beeld.
Op de route als geheel wordt gemiddeld genomen ook minder hard gereden, al wordt de maximumsnelheid nog regelmatig overschreden.
De meeste weggebruikers ervaren de Trekweg daarentegen niet als veiliger sinds de herinrichting, vooral niet voor fietsers en voetgangers. Wel zegt zeventig procent van de ondervraagden dat de herinrichting effect heeft gehad op het eigen verkeersgedrag. Zij zeggen voorzichtiger en minder snel te rijden en beter uit te kijken.
De herinrichting heeft per saldo niet gezorgd voor minder sluipverkeer. Sinds de herinrichting rijden er weliswaar minder auto’s op het zuidelijke deel, maar meer op het noordelijke deel van de Stroobossertrekweg. Na de herinrichting is nog steeds meer dan veertig procent van de auto’s ‘doorgaand verkeer’.
Het project heeft geleerd dat de routekeuze van weggebruikers slechts beperkt te beïnvloeden is door verandering van weginrichting. Een factor die meer invloed heeft, is de aanwezigheid van een aantrekkelijke alternatieve route. Daar wordt overigens aan gewerkt, en dan moet een ‘knip’ in de weg het sluipverkeer definitief tegen gaan.
Op basis van het onderzoek concludeert de NHL dat er grenzen zijn aan de toepassingsmogelijkheden van de uitgangspunten van Shared Space op wegen met lange rechtstanden in open en weidse buitengebieden.
Shared Space kan volgens de NHL als inrichtingsconcept in het rurale gebied met name kansrijk zijn in kleinschalige landschappen, door nabij uitwisselingspunten en bebouwingsclusters te focussen op het sober en zorgvuldig versterken van de cultuurhistorische of landschappelijke context. Belangrijke voorwaarden zijn daarbij een logische en voorspelbare toeleiding naar kruisingen of pleinen, voldoende overzicht van de verkeerssituatie, effectieve snelheidsreductie in de toeloop en aandacht voor kwetsbare verkeersdeelnemers in het ontwerp. Winstpunt zit dan veelal in een rustigere verkeersafwikkeling en grotere verkeersveiligheid op de kruisingen en een toename van de beeldkwaliteit op en rondom de weg.
