SWOV: Weinig verschil gedrag voetgangers en fietsers bij zelfrijdende voertuigen

Fietsers en voetgangers gedragen zich in situaties met zelfrijdende voertuigen niet anders dan in situaties met ‘gewone’ voertuigen. Dat blijkt uit recent onderzoek van de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV).

SWOV keek naar verschillende facetten zoals verwachtingen, vertrouwen, communicatie tussen verkeersdeelnemers en uiteindelijk gedrag. De onderzoeksorganisatie concludeert dat voetgangers en fietsers over het algemeen het idee hebben dat zelfrijdende voertuigen rekening met hen houden. Desondanks geven zij aan dat zij zich minder op hun gemak voelen in situaties met zelfrijdende voertuigen.

Communicatie

Het onderzoek noemt vier belangrijke pijlers die betrekking hebben op het uiteindelijk gedrag van voetgangers en fietsers. Allereerst moet de regelgeving aangepakt worden. Juridische en ethische vraagstukken zijn belangrijk met de komst van de zelfrijdende auto. Wat zijn de risico’s en wie is er aansprakelijk bij een ongeval? SWOV stelt dat hier nog onvoldoende duidelijkheid over is.

Het tweede aspect is verwachting en vertrouwen. Concrete ervaringen zijn belangrijk om vertrouwen ten opzichte van zelfrijdende voertuigen in kaart te brengen. Ook zijn signalen tussen verkeersdeelnemers belangrijk. Dit gebeurt vaak met non-verbale communicatie zoals handgebaren en oogcontact. Een zelfrijdende auto is geen actieve bestuurder, dus kan deze bewegingen niet maken. Volgens SWOV vinden voetgangers en fietsers het fijn als een zelfrijdend voertuig zijn intenties duidelijk maakt. Dit kan volgens SWOV via visuele en auditieve signalen.

Tenslotte is er gekeken naar gedragsadaptatie. Dit is het fenomeen waarbij mensen zich anders gedragen als een situatie veranderd is. Voetgangers en fietsers die merken dat een zelfrijdend voertuig tijdig remt, zullen zich veiliger voelen en meer risico’s nemen. Zijn de ervaringen minder positief, dan zal het tegenovergestelde effect optreden. Het is volgens SWOV lastig te bepalen welke mate van gedragsadaptatie op zal treden in de praktijk.

Programmeren

Er is al veel aandacht besteed aan het detecteren en herkennen van fietsers en voetgangers. Tegelijkertijd is nog niet veel bekend over hoe voetgangers en fietsers reageren op zelfrijdende voertuigen. Om zelfrijdende auto’s voor te programmeren is het belangrijk om te weten hoe voetgangers en fietsers zich gedragen, zo stelt SWOV. Hoewel de methoden nog in de kinderschoenen staan, biedt dit onderzoek de eerste inzichten over het gedrag van fietsers en voetgangers in combinatie met zelfrijdende voertuigen.

SWOV wil meer onderzoek doen naar gedrag. Nieuwe onderzoeksmethoden moeten zorgen voor verdere mogelijkheden om de interactie tussen voetgangers en fietsers zo realistisch mogelijk te onderzoeken. Bekijk hier het onderzoek.