‘Ontsla bestuurder van rijverantwoordelijkheid in automatisch rijdend peloton’

Bestuurders kunnen alleen veilig automatisch in een peloton rijden als ze helemaal geen rijverantwoordelijkheden hebben. Behalve als er een systeem komt dat de bestuurder constant monitort en ingrijpt wanneer zijn of haar aandacht verslapt. Dat concludeert promovendus Daniël Heikoop in zijn proefschrift, dat hij vandaag verdedigt op de TU Delft.

Energieverbruik verminderen, de kans op files verkleinen; de verwachte voordelen van auto’s die automatisch in peloton rijden zijn groot. Er wordt veel mee geëxperimenteerd, onder andere door TNO.

Reactietijd

Maar een van de belangrijke onderwerpen waar nog over nagedacht moet worden, is de rol van de bestuurder. Want moet hij of zij altijd kunnen ingrijpen als dat nodig is? Of moet hij of zij blind kunnen vertrouwen op het systeem? Belangrijk om te realiseren: de aftand in tijd tussen de auto’s ligt onder de menselijke reactietijd van ongeveer 0,3 seconden.

Over dit dilemma gaat het proefschrift Driver Psychology during Automated Platooning van Daniël Heikoop, promovendus op de faculteit Transport and Planning op de TU Delft. Hierin onderzoekt hij de effecten van platooning op de psyche van de bestuurder. Hij dook diep in de literatuur over die menselijke psyche en deed drie experimenten.

Hierin keek hij onder andere hoe goed bestuurders zijn in het uitvoeren van een detectivetaak en wat de invloed op hen is is van het steeds waakzaam en gefocust blijven. Hij gebruikte zowel simulatie-opstellingen als echte auto’s met automatische piloot-functie.

Waakzaam

Hij concludeert dat bestuurders zo’n dertig tot veertig minuten waakzaam blijven als ze in zo’n peloton rijden. 100 procent waakzaam zijn ze overigens niet, benadrukt hij, maar dat kan volgens hem ook niet.

Verder zag hij dat waakzaam blijven mentaal belastend en stressvol is voor de bestuurder en er zelfs voor zorgt dat ze irrelevante taken gaan uitvoeren, zoals naar buiten staren of op hun telefoon zitten. Immers: ze hebben geen actieve taak, ze hoeven alleen maar op te letten op in te kunnen grijpen wanneer dat nodig is.

Veilig

Hieruit concludeert Heikoop: automatisch rijden in een peloton is alleen haalbaar en dus veilig is als er een systeem in de auto komt dat de bestuurder constant monitort en ingrijpt als zijn of haar aandacht verslapt. Wordt zo’n systeem niet ontwikkeld, of wordt het te duur om te implementeren, dan kunnen bestuurders beter ontslagen worden van hun rijverantwoordelijkheden in peloton.