Projectdirecteur over Lelylijn: ‘Het is nu of nooit, zo sta ik er in’

De eerste biels moet nog worden gelegd, maar Stijn Lechner, Projectdirecteur Lelylijn, denkt dat het project nu eindelijk op het juiste spoor is geraakt. “Zolang als er land ligt wordt er al over gepraat”, omschrijft Lechner de jarenlange aanloop naar de spoorverbinding tussen Lelystad en Groningen.

Twee keer eerder was de aanleg van de Lelylijn bijna net zo dicht in het zicht als nu het geval is. “Er zijn twee momenten geweest dat er initiatieven waren. De meeste mensen herinneren zich nog wel het project de Zuiderzeelijn, aan het begin van dit Millennium”, stelt Lechner in een podcast van BNR.

Eenmaal aanbeland bij het derde initiatief, dat onlangs is werking is gezet en vertrouwen en goedkeuring van staatssecretaris Vivianne Heijnen (IenW) geniet, moet het dan toch écht lukken met de spoorverbinding tussen Flevoland en Groningen. Lechner: “Drie keer wordt nu echt scheepsrecht.”

Gunstig gesternte

Lechner probeert naar eigen zeggen “een beetje op te vangen” wat hij om zich heen hoort. “Mensen zeggen, het is nu of nooit, en zo sta ik er ook in.” Volgens de projectdirecteur is het gesternte rondom de aanleg van de Lelylijn nog nooit zo gunstig geweest.

Lechner heeft wat dat betreft wel ervaring met dwarsliggende spoorprojecten: hij was immers programmamanager tijdens de aanleg van de Noord/Zuidlijn in Amsterdam. “Over een hoofdpijndossier gesproken”, blikt Lechner daar nu op terug. “Ik was de afgelopen jaren betrokken bij het doortrekken van de Noord/Zuidlijn. In die zin zou ik kunnen zeggen dat het op een bepaalde manier best vergelijkbare projecten zijn.”

Maar juist de onzekerheid, de scepsis en het cynisme die de aanleg van de Noord/Zuidlijn met zich mee bracht, geeft Lechner het vertrouwen dat het nu ook goedkomt met de Lelylijn. “Er was behoorlijk wat weerstand. Dus in die zin ben ik wel wat gewend”, zegt hij vol vertrouwen. Wel hekelt Lechner dat de “bredere maatschappelijke discussies een beetje in het ongerede zijn geraakt”.

Loopgraven

Lechner denkt niet dat de maatschappelijke discussie over de Lelylijn nu al erg heet wordt opgediend. “Ik denk dat het pas fel wordt op het moment dat er een tracé is”, blikt hij voorzichtig vooruit. Lechner: “Sommige mensen roepen al: hup ga voor de Lelylijn. Er zijn ook mensen die zeggen: moet we daar ons geld aan besteden?” Volgens Lechner zijn we nu juist in de fase aanbeland dat er nog gesproken kan worden over het inzicht, daaraan toevoegend dat de discussie niet direct “te fel in de loopgraven” moet eindigen.

Lechner: “We hebben het over ongeveer 125 à 130 kilometer aan spoor wat er bij zou moeten komen. Dat doen we niet zo vaak. Dus dat is alleen al een, dat zet de gemoederen in beweging.” Volgens Lechner speelt ook “de discussie tussen de Randstad versus niet Randstad” mee. “Dat is natuurlijk politiek, maar ook een vraagstuk dat steeds actueler wordt.” Daarbij vragen mensen zich volgens de projectdirecteur af of een Lelylijn een oplossing is, een zegen. “Of is dat juist niet zo?”

3 miljard niet toereikend

Lechner denkt niet dat de investering van 3 miljard euro vanuit de Rijksoverheid uiteindelijk voldoende zal zijn voor de aanleg van de Lelylijn. “Het is net paaseieren zoeken met die nullen. Het is een heel groot bedrag, maar bijna iedereen weet wel dat als je die lijn zou willen realiseren dat je dan niet genoeg hebt.” Aan welk bedrag we dan wel moeten wil Lechner zich niet wagen. “Maar het kost naar verwachting echt wel meer dan 3 miljard euro.”

Er loopt nog een opdracht om uit te zoeken wat de Lelylijn dan wel moet gaan kosten. “Dat is ook de reden waarom ik er wat terughoudend in ben. Als ik nu ga zeggen wat de kosten zijn, dan weet ik dus kennelijk ook wat de uitkomst is.” Dat is niet wenselijk volgens Lechner. “Want de kosten worden altijd bepaald als je weet wat je gaat doen.”

Over één ding is Lechner het wel eens: “Het mag misschien ook wel wat gaan kosten, want het weegt op tegen de baten. Wij gaan ervan uit dat het iets doet met de economische structuurversterking van het gebied waar we aanleggen.”

Merwedelijn

Ondanks het optimisme van Lechner probeert premier Mark Rutte de verwachtingen voor de Lelylijn te nuanceren. Volgens Rutte zorgt het huidige model voor verdeling van middelen ervoor dat er te weinig in dunbevolkte regio’s terecht komt. Daarmee lijkt de premier in eerste instantie te zinspelen op een lichte voorkeur voor de Merwedelijn. Staatssecretaris Vivianne Heijen antwoordde op Rutte: “De Merwedelijn scoort daarin gewoon heel goed.”

Heijnen gaf wel aan dat de Lelylijn (en de Nedersaksenlijn) wat haar betreft niet op de hele lange baan geschoven zullen worden. “Ik hecht daar veel waarde aan. De Lelylijn blijft een grote prioriteit en we blijven er vol op inzetten dat najaar 2024 de startbeslissing daarover valt.”

Lees ook:

• Aanleg Utrechtse Merwedelijn ‘scoort beter’ dan projecten buiten de Randstad
• Noordoost-Nederland doet laatste roep om geld voor “vergeten” Nedersaksenlijn
• Overheid wijst miljarden toe aan verdere verbetering OV en infrastructuur
• Nieuwe fase in Lelylijn: MIRT-onderzoek ingesteld
• Noord-Nederland: 220.000 extra huizen in ruil voor spoorinvesteringen