Reizigers merken klein verschil in zelfrijdende trein

Een rit in een automatische trein wordt door reizigers anders ervaren dan in een trein die door een machinist wordt bestuurd. Dat blijkt uit onderzoek naar het rijden onder Automatic Train Operation (ATO) in Groningen. Passagiers gaven een iets lager rapportcijfer aan de zelfrijdende trein, die wel punctueler rijdt.

In februari werd in Groningen voor het eerst met passagiers proefgereden met ATO, de techniek waarmee treinen zelfstandig over het spoor kunnen rijden. Eerder werd al wel getest wat het effect van automatisch rijden heeft op aankomsttijden, nauwkeurigheid en energieverbruik. Het onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van ProRail, de provincie Groningen, vervoerder Arriva en leverancier Stadler en bestond uit live-testen, simulatieonderzoek en een reizigersonderzoek.

Schokkerigere ritten

Reizigers werden aan de hand van een enquête gevraagd hoe zij de ritten ervoeren, bijvoorbeeld tijdens het optrekken en afremmen. Zij wisten daarbij niet of de trein automatisch of door een machinist werd bestuurd. Beide ritten werden volgens ProRail over het algemeen goed beoordeeld, bij de zelfrijdende gebeurde dat wel structureel en significant beter.

Toch waren de verschillen niet groot. Reizigers waardeerden de automatische ritten gemiddeld met een 7,68 en de reguliere met een 7,96. Bij de twee ATO-ritten waren er onder meer opmerkingen over het harde remmen. “Ik vond deze rit schokkeriger. Het remmen vond ik ook minder vloeiend gaan”, luidt een van de reacties. De reguliere ritten leverden juist meerdere opmerkingen op over het soepele afremmen en optrekken.

Ook G-krachtenonderzoek liet verschillen zien. Bij automatische ritten waren de versnellingen hoger, werden deze sneller op- en afgebouwd en was de rit over het algemeen schokkeriger. De onderzoekers wijzen er wel op dat het systeem nog in de test- en ontwikkelfase zit. “Er kan dus slechts iets worden geconcludeerd over een besturing met ATO met precies deze instellingen. Hetzelfde geldt voor de manueel bestuurde, reguliere ritten. Deze werden door één en dezelfde machinist gereden, die is opgeleid tot testmachinist.”

Meer treinen zonder extra spoor

Door geautomatiseerd te rijden kunnen treinen dichter op elkaar rijden. Daardoor kunnen meer treinen over het spoor rijden zonder extra infrastructuur aan te leggen. De techniek kan de basisfuncties van het rijden – van optrekken tot het verwerken van routewijzigingen – zelfstandig naar behoren uitvoeren. De treinen rijden daarnaast gelijkmatiger waardoor energie wordt bespaard. Het onderzoek wees verder uit dat treinen onder ATO punctueler rijden, tijdens de testen tot 1,5 procentpunt stipter.

Al met al stellen de onderzoekers wel dat automatisch rijden van een trein op het Nederlandse spoor onder Grade of Automation level 2 (GoA2) mogelijk is. Dat betekent dat de machinist toezicht houdt, ingrijpt bij calamiteiten en de deuren opent en sluit. Eind dit jaar vinden er nieuwe tests zonder reizigers plaats.

Lees ook: Test met automatische treinen ‘opmaat’ naar proef met reizigers

Foto: ProRail (C)