NS stoot neventaken af en richt zich op hoofdrailnet

Den Haag CS, sprinter, intercity, foto: ProRail/Rob van Esch
Den Haag CS, sprinter, intercity, foto: ProRail/Rob van Esch

NS-directeur Roger van Boxtel heeft dinsdag tijdens een presentatie bekend gemaakt dat NS voortaan niet langer mee gaat dingen naar regionale spoorconcessies, dat ze dochteronderneming Qbuzz gaat verkopen en dat de spoorvervoerder stopt met het exploiteren van retail op de stations. De spoorvervoerder gaat zich volledig richten op het verzorgen van goed vervoer op het hoofdrailnet. 

Vorig jaar kreeg NS van minister Jeroen Dijsselbloem van FinanciĂ«n, aandeelhouder van NS, te horen dat de spoorvervoerder een nieuwe strategie moest ontwikkelen, naar aanleiding van de onregelmatigheden tijdens de aanbesteding in Limburg en het Fyra-debacle. Hij zei later dat NS te veel neventaken had en dat NS moest overwegen om deze neventaken af te stoten. De minister zei vorig jaar dat de NS een monopoliepositie heeft die private partijen ‘verdrukt’. Het lijkt er nu dus op dat NS dat advies heeft aangehouden.

Regionale concessies

De afgelopen jaren kon NS via dochteronderneming Abellio gewoon meedingen naar regionale spoorconcessies, dit vaak tot onvrede van de andere vervoerders die vervoer verzorgden op de regionale lijnen. Bovendien kon NS-dochter Qbuzz meedingen naar busconcessies. Dit zorgde niet voor een ‘level playing field’ bij aanbestedingen, was vaak het commentaar dat geuit werd door andere vervoerders.

Volgens de Telegraaf wordt Qbuzz verkocht. Ook vorig jaar gingen er al hardnekkige geruchten dat Qbuzz mogelijk in handen zou komen van de Franse spoorwegen SNCF. Meer in het bijzonder zou het gaan om vervoerder Keolis, waarvan de aandelen in meerderheid in handen zijn van SNCF. Dat bedrijf is ook eigenaar van Syntus, dat in Nederland concessies uitvoert. Destijds werd echter nog een motie aangenomen door de Tweede Kamer om geen ‘onomkeerbare stappen’ te zetten rond de NS totdat de uitkomsten van het Fyra-rapport bekend waren. De strategie die morgen gepresenteerd wordt, is al goedgekeurd door minister Dijsselbloem.

Retail op de stations

Naar waarschijnlijkheid houdt de NS ook op met de exploitatie van retail op de stations. De afgelopen tijd zijn er al verschillende ketens verkocht, maar NS wilde tot nog toe nooit bevestigen dat alle winkels verkocht zouden worden. De Telegraaf meldt dat dit betekent dat 5000 medewerkers die nu nog bij NS werken, straks ondergebracht moeten worden bij andere bedrijven die de ketens op het station overnemen. Als laatste zou Nedtrain worden samengevoegd met het reizigersbedrijf NS Reizigers.

Als NS morgen bevestigt dat de spoorvervoerder zich alleen op het hoofdrailnet gaat richten, betekent dit waarschijnlijk niet dat NS stopt met het meedingen naar buitenlandse concessies. Abellio expoiteert al lijnen in het Verenigd Koninkrijk en in Duitsland en blijft dat waarschijnlijk de komende jaren ook gewoon doen. De nieuwe strategie betreft alleen het binnenlandse spoorvervoer.

Uitgelekte strategie

Verschillende reizigersorganisaties en vakbonden laten weten niet blij te zijn met deze mogelijke strategie. Voor Beter OV zegt verbaasd te zijn dat NS Qbuzz wil verkopen, omdat de bus belangrijk is voor het voor- en natransport van treinreizigers. “Toen de NS enkele jaren geleden een aandeel nam in de Haagse vervoerder HTM, heette het nog dat “op deze manier de samenwerking tussen stadsvervoer en trein kan worden verbeterd”, aldus voorzitter Rikus Spithorst. “Dat argument is nu opeens niet meer van toepassing.”

Ook de vakbond FNV is niet erg enthousiast over deze mogelijke nieuwe strategie en begrijpt niet waarom NS niet langer winkeltjes mag exploiteren op de stations. “Hoe wordt het vervoer op het spoor beter wanneer je Ă©Ă©n van de meest winstgevende takken afstoot”, vraagt FNV-woordvoerder MariĂ«tte van Dijk. Bovendien is de mening van de vakbond dat de reizigers en de medewerkers er niet bij gebaat zijn wanneer NS niet meer mee mag dingen naar regionale spoorconcessies. Voor goed vervoer van deur tot deur, zou NS soms ook regionale spoorlijnen of busvervoer moeten aanbieden.

U las zojuist Ă©Ă©n van de gratis premium artikelen

Onbeperkt lezen? Maak gebruik van de exclusieve aanbieding

Bekijk de aanbieding

Auteur: Inge Jacobs

2 reacties op “NS stoot neventaken af en richt zich op hoofdrailnet”

Sander Rom|02.03.16|18:54

Eigenlijk moet de OR samen met de personeel van Qbuzz Qbuzz terugkopen van de Nederlandse Spoorwegen doormiddel van Crowdfunding. En dat andere mensen ook mee kunnen doen met de crowdfunding. Zodat Qbuzz op eigen been kunnen staan en kunnen doorgroeien. Ik hoop dat iemand van Qbuzz dit leest.

Sander Rom|01.03.16|20:07

Ik vind het gewoon belachelijk en schandalig dat NS zijn neventaken gaat afstoten. Qbuzz hoort gewoon bij NS en de OR moet gewoon bezwaar bij NS dat ze retail en Qbuzz niet mag afstoten en verkopen. Of Qbuzz voorbereiden voor een beursgang en dat NS een minderheidsbelang houdt in Qbuzz. Zodat Qbuzz toch een beetje bij NS blijft