Rekenkamer: provincie Utrecht leerde niet genoeg van fouten Uithoflijn

De vertraging van de vernieuwde SUNIJ-lijn vertoonde parallellen met de fouten die zijn gemaakt bij de Uithoflijn. De provincie Utrecht heeft te weinig geleerd van de aanbevelingen en verbetermaatregelen die toen werden opgesteld, concludeert de Randstedelijke Rekenkamer. De tram tussen Utrecht, Nieuwegein en IJsselstein had na de zomer van 2020 moeten gaan rijden, maar dat werd begin 2021.

Voor het verkrijgen van de indienststellingsvergunning – vereist om te mogen starten met exploitatie – bleek namelijk veel meer tijd nodig dan verwacht. De Rekenkamer deed onderzoek naar de vertraging bij het verkrijgen van deze vergunning. Daarbij werd nagegaan in welke mate werd gewerkt met aanbevelingen en verbetermaatregelen uit eerdere onderzoeken rond de Uithoflijn, die een vertraging van anderhalf jaar kende.

Vergelijkbare oorzaken

De Rekenkamer noemt meerdere oorzaken voor de vertraging, die voor een groot deel eerder naar voren gekomen in onderzoeken en verbeterplannen rond de Uithoflijn. Zo was er te weinig kennis van en ervaringen met veiligheidsbewijsvoering. Voor de indienststellingsvergunning moest een veiligheidsdossier worden opgesteld, maar fysieke werkzaamheden kregen prioriteit. Het besef welke acties moesten worden ondernomen voor dit dossier kwam er pas toen vertraging niet meer te voorkomen was.

Ook was er weinig zicht op onzekerheden, waaronder die met betrekking tot het veiligheidsdossier. Bovendien bevatte de geplande exploitatiedatum geen buffers, wat volgens de Rekenkamer vaak een signaal is dat haalbaarheid laag is. Ook waren er tekortkomingen in de aansturing door de provincie en gebreken in de informatievoorziening. Het maakt dat onvoldoende ingegrepen is bij het opstellen van het veiligheidsdossier, terwijl begin 2020 al op ambtelijk niveau duidelijk was dat de planning spannend zou worden. Desondanks werden Gedeputeerde Staten pas in augustus geïnformeerd, toen vertraging al onafwendbaar was.

Eerder ingrijpen was mogelijk

Stuk voor stuk zouden de zaken dus beter op orde zijn geweest of had eerder ingegrepen kunnen worden als er meer in lijn was gewerkt met aanbevelingen en verbetermaatregelen rond de Uithoflijn. Daar is dus beperkt opvolging aan gegeven door de provincie, stelt de Rekenkamer, die ditmaal elf aanbevelingen meegeeft. Overigens zijn niet alle oorzaken voor de vertragingen eerder naar voren gekomen en zijn projectonderdelen goed verlopen die bij de Uithoflijn nog voor problemen zorgden.

Het Utrechtse provinciebestuur zegt in een reactie de conclusie van het onderzoek te onderschrijven. Een deel van de voorgestelde verbetermaatregelen is volgens hen geïmplementeerd of hier is een start mee gemaakt. Volgens de provincie kon voor vernieuwing van de SUNIJ-lijn slechts een deel van de verbetermaatregelen worden uitgevoerd, omdat dit project al in 2016 van start is gegaan.

Lees ook:

• Wat valt er te leren nu de Uithoflijn na jaren rijdt?
• Maanden extra vertraging SUNIJ-lijn door ‘verkeerde aannames’
• Vernieuwing SUNIJ-lijn afgerond