RET reist door roerige tijden

Vorig jaar vierde de RET – na een bewogen coronaperiode – haar 95-jarig jubileum. Natuurlijk werd er een bescheiden feestje gevierd, maar de Rotterdamse vervoerder worstelt zich met vallen en opstaan door deze tijd heen. De metro naar Hoek van Holland Strand mag dan eindelijk naar tevredenheid rijden, maar ondertussen is de energierekening van het bedrijf met tientallen miljoenen gestegen. Ook staat het tramnetwerk onder druk en slinkt de toegekende subsidie vanuit de Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH).

Maar eerst even terug naar het afgelopen jaar. “2022 was echt een hersteljaar. Een jaar van vallen en opstaan. Maar, als je het vergelijkt met het jaar daarvoor, dan hebben we wel 39 procent meer reizigerskilometers gemaakt en ging de bezetting van 60 procent eind 2021 naar 85 procent eind vorig jaar”, zei RET-directeur Maurice Unck onlangs na de bekendmaking van de jaarcijfers tegenover SpoorPro en OVPro.

Toename reizigersaantallen

Unck benadrukte wel dat “de onderbreking van de groei niet in te halen is”. Dat bleek onlangs ook toen bekend werd dat de groei van het aantal reizigers toch niet voldoet aan een eerdere prognose. Het aantal reizigers ligt namelijk nog steeds 18 procent lager dan waarop de RET had gehoopt. “Je zag jaarlijks de reizigersaantallen met 2 tot 4 procent toenemen. Als we geen pandemie hadden gehad, hadden we nu op het beoogde hogere niveau gezeten.”

Toch is Unck ook positief nu het reizigersaantal, zeker met de introductie van de metro naar het strand, langzamerhand weer toeneemt. “Toen ik 6 jaar geleden bij de RET begon, stonden veel van de hoge torens in de stad er nog niet.” De komende tijd worden er veel huizen bijgebouwd, met name op Rotterdam-Zuid. Daardoor zal het inwoneraantal in de Maasstad de komende jaren flink toenemen, en het aantal reizigers ook, is de gedachte van de RET.

Geen energiecompensatie

De financiële tekorten lopen ook op bij de RET, met name door een enorme stijging van de energiekosten. Op een begroting van 500 miljoen euro is dat tekort inmiddels opgelopen tot 40 miljoen euro. Unck verbaast zich erover dat veel sectoren energiecompensatie van de overheid hebben gekregen, maar het openbaar vervoer niet. “Het blijft zuur dat ze een sector die in coronatijd zo gesteund werd, dat ze die nu laten zitten.”

De RET voelt zich gepasseerd omdat het bedrijf haar energie bijvoorbeeld bewust duurzaam inkoopt, maar nu financieel tussen wal en schip valt. “We vinden echt dat het Rijk dat niet goed heeft gedaan.” Unck: “We hebben ook als sector een oproep aan het Rijk en decentrale overheden gedaan om te komen met een reële indexering. Je kunt wel decentraliseren, maar dan moet je ook zorgen dat je de reële indexering toepast en niet het geld bij het Rijk laat hangen. Belastingen gaan natuurlijk wel gewoon mee.”

Dagelijkse inkoop energie

De RET koopt iedere dag energie in voor het daaropvolgende jaar, zodat de vervoerder aan het einde van het jaar een precieze indicatie heeft wat ze voor het komende jaar moeten betalen. Unck wijst erop dat het energie-inkoopbeleid van de RET een hele normale strategie is bij veel grote bedrijven. “Want als wij in één keer heel veel zouden willen inkopen, dan moet zo’n energiebedrijf ook heel veel inkopen.” Van Unck vindt dat “te speculair” omdat het van tevoren helemaal niet bekend is wat de energieprijs gaat doen.

Wel zag de RET dat de dagprijs voor energie afgelopen zomer steeds verder opliep. “Toen wisten we: dit wordt heel duur”, daaraan toevoegend: “Je kunt daar van alles van vinden, maar zij hebben het ook maar gewoon voor ons ingekocht op de markt.” De RET hoopt dat de eindafrekening voor volgend jaar minder hoog uitvalt nu de energiemarkt een beetje ontspant.

Unck: “Er zijn bedrijven die verder vooruit hadden ingekocht. Die krijgen komend jaar een klap, want dan lopen hun contracten af.” Wel denkt de bestuurder dat de energie niet meer zo goedkoop wordt als dat het was in 2020 en 2021. “Dat merkt iedereen, ook de mensen thuis. Een nadeel is alleen dat wij voor 42.000 huishoudens per jaar energie verbruiken, dan kom je uit op een rekening van 40 miljoen.”

Tram blijft achter bij metro en bus

De afgelopen tijd was er in Rotterdam veel te doen over de herindeling van het tramnetwerk. Daarbij zullen bepaalde tramlijnen worden uitgebreid, waar anderen juist worden geschrapt. Het heeft in ieder geval tot veel reuring in de Maasstad geleid. Naar eigen zeggen presenteerde de MRDH deze week een “toekomst vast tramplan” dat de bereikbaarheid binnen de regio zou moeten verbeteren.

“Als je naar de tram kijkt, dan zie je dat die ten opzichte van de metro en bus achterblijft in Rotterdam”, stelde Unck daar eerder over. Samen met de MRDH en de gemeente Rotterdam – beiden grootaandeelhouders van de RET – is er dus gekeken naar een plan voor een ander tramnetwerk in de stad. En daar waar er tramverbindingen uitbreiden, sneuvelen er aan de andere kant ook lijnen.

Als voorbeeld noemt Unck de snelheid van de tram in de stad die door de toenemende drukte afneemt. “Zoals iemand ooit tegen mij zei: ik kan de tram op mijn hoge hakken bijhouden. En in sommige stukken in de stad is dat ook zo. Dus we hebben gekeken hoe we de tram sneller kunnen maken. Daarvoor moet je een vrije baan hebben, zodat de tram meer snelheid kan maken. Helaas heeft dat ook als gevolg dat je dan op sommige trajecten niet meer kunt rijden, bijvoorbeeld bepaalde routes die dwars door nauwe straten rijden.” In de plannen staat dat de gemiddelde snelheid omhoog moet van 18 naar 21 kilometer per uur.

Het gesprek tussen OVPro / SpoorPro met Maurice Unck heeft plaatsgevonden op 21 april, aangevuld met de actualiteit van nu.

Lees ook:

• Metropoolregio presenteert toekomstplan Rotterdams tramnetwerk
• Rover start petitie en stickeractie tegen ‘kaalslag’ openbaar vervoer