Gebrek aan geld en bestuurlijke daadkracht hindert mobiliteit

Onvoldoende financiële middelen en gebrek aan daadkracht vanuit de bestuurlijke hoek bemoeilijken de verbetering van de mobiliteit in Nederland. Dat blijkt uit een enquête onder 650 ambtenaren, bestuurders en vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven. Driekwart van de ondervraagden zegt extra geld nodig te hebben om de overgang naar een nieuwe vorm van mobiliteit te versnellen.

Deze enquete is gehouden door advies- en ingenieursorganisatie Arcadis en Binnenlands Bestuur. Zij wilden op deze manier peilen wat de ideeën, verwachtingen en plannen op het gebied van mobiliteit voor de komende vier jaar waren. Daar zijn wel enkele zorgen uitgekomen.

Bereikbaarheid

Hoewel de meeste ondervraagden tevreden zijn over de huidige bereikbaarheid van de eigen regio, vreest een groot deel dat die bereikbaarheid de komende jaren zal afnemen. Ongeveer 75 procent denkt dat daardoor ook regionale milieu- en duurzaamheidsdoelen in gevaar komen. “Als er geen daadkracht is en de bereikbaarheid verslechtert, heeft dat grote gevolgen”, aldus Arnoud Neidig, expert verkeer en vervoer bij Arcadis.

Hij denkt dat hier een rol ligt weggelegd voor het Rijk, omdat in ogenschouw genomen moet worden dat nieuwe technieken niet automatisch knelpunten oplossen. “Ik roep daarom de minister van Infrastructuur en Waterstaat op om regie op te nemen voor het te laat is. Met één integraal mobiliteitsplan voor in elk geval de Randstad en de groeiregio’s kunnen we de intensievere mobiliteit in goede banen leiden.’’

Investeringen

De geënquêteerden erkennen de uitdagingen op het gebied van mobiliteit, onder andere vanwege de benodigde investeringen. Slechts vier procent verwacht dat de investeringen in mobiliteit de komende vier jaar zullen dalen. Neidig pleit voor nieuwe financiële maatregelen voor een versnelling van de groei in duurzame mobiliteit. “Ik verwacht dat je meer automobilisten in de trein en op de fiets krijgt als je complete bereikbaarheidsovereenkomsten sluit, waarbij je zorgt dat het OV beter aansluit op kantoorparken en bedrijventerreinen.”

Zo wordt over andere meer ruimte voor voetgangers en fietsers gecreëerd. Met name de fiets zal erg belangrijk worden, denken de meeste respondenten. Meer dan 80 procent wil de komende vier jaar bij investeringen veel prioriteit geven aan fietsen. Ook het OV staat bovenaan het lijstje, want 75 procent denkt dat investeringen in het openbaar vervoer een hoge prioriteit dienen te krijgen.

Autoverkeer

Slechts een derde van alle respondenten wil ook nog geld steken in het autoverkeer. De rest vindt dat auto’s weinig of zelfs geen prioriteit behoren te krijgen bij het verdelen van de gelden. Dat betekent niet dat de respondenten denken dat het autogebruik zal afnemen. Bijna de helft verwacht dat mensen de komende jaar vaker in de auto zullen stappen. Eén op de vijf voorspelt dat dit zal afnemen.

Opvallend is dat de circa 60 procent de bereikbaarheid tussen steden belangrijk vindt, terwijl niet eens twee op de tien respondenten het verbeteren van de bereikbaarheid in de steden het belangrijkst vinden. De laatste tijd is vooral veel gesproken over het belang om de steden zelf goed bereikbaar te houden, nu het daar door verstedelijking steeds drukker wordt.

Private partijen

Eerder liet staatssecretaris Stientje van Veldhoven weten dat er niet voldoende geld beschikbaar is voor alle plannen in het openbaar vervoer. Zo vroegen de grote steden, de stadsvervoerders en NS om een miljard extra per jaar voor de mobiliteit, maar daar is niets van terecht gekomen. Ze speelde de bal terug naar de overheden en zei ze ook naar private partijen te kijken.

Bijna 85 procent van de respondenten van deze enquete zou graag het bedrijfsleven mee laten investeren in een verbetering van de mobiliteit. Verder denkt 78 procent dat er geld kan komen van leveranciers van mobiliteitsdiensten- en systemen. Net tweederde ziet graag dat investeerders of pensioenfondsen een deel van het benodigde geld ophoesten.

Adviezen

Arcadis heeft in ieder geval zeven tips verwoord voor een toekomstbestendige mobiliteitsaanpak. Dat hier in ieder geval actie is vereist, is voor het bedrijf overduidelijk. “Het vraagt om visie, lef en daadkracht van bestuurders en beslissers. Samenwerking is belangrijk, om te komen tot een samenhangende en door publieke en private stakeholders gedragen investeringsagenda. Groei- en duurzaamheidsambities staan op het spel.”

De tips zijn:

1. Nieuwe mobiliteit is nu al realiteit. Stilstaan is geen optie, blijf investeren.
2. Een gebiedsgerichte aanpak loont. Regie is daarbij van belang.
3. Grijp verandermomenten in stad en regio aan voor een kwaliteitssprong in het mobiliteitssysteem en bereikbaarheid. Sluit bereikbaarheidsovereenkomsten.
4. Maak optimaal gebruik van slimme innovaties, big data en nieuwe digitale technologie.
5. Experimenteer en investeer in uitwisseling van kennis en ervaringen.
6. Duurzame mobiliteit vraagt om samenwerking van alle partijen.
7. Start met een integrale beoordeling van de huidige mobiliteits- en bereikbaarheidsprestaties en verbeteropties.