Elektrische bus wordt opgeladen via bovenleiding tram

In slechts 2 dagen en voor het luttele bedrag van 5000 euro heeft stadsvervoerder HTM een laadstation aangelegd voor één elektrische bus, die sinds enkele dagen in de stad rijdt. Dat is beduidend sneller én goedkoper dan het tot nog toe meestal kost om infrastructuur voor elektrische bussen te realiseren. De reden? De bus in Den Haag wordt geladen door stroom die wordt afgetapt van het al bestaande stroomnetwerk van de tram. 

Het gaat hier om een test met een nieuwe en innovatieve vorm van elektrisch busvervoer voor Nederland, al rijden er in andere steden in Europa al wel degelijk elektrische bussen die worden geladen via het tramnetwerk. De provincie Utrecht en vervoerders Qbuzz en HTM hebben de handen ineengeslagen en demonstreerden maandag dat het mogelijk is om de traminfrastructuur dubbel te benutten. In de grote steden – waar toch al trams rijden – is het namelijk een zeer slimme en geschikte oplossing. Maandag werd in Den Haag gedemonstreerd dat het mogelijk is om een bus te laden met de stroom van het tramnetwerk.

Kostenbesparing

In vergelijking met een elektrisch bus-systeem dat vanuit het niets moet worden gerealiseerd, kan door goed gebruik van het al bestaande stroomnetwerk van trams tot wel 20 tot 30 procent van de kosten bespaard worden. De laadinfrastructuur wordt in zo’n geval dubbel benut. “Het gaat hier om een unieke combinatie van tram en bus”, vertelt Han van der Wal, manager wagenpark bij Qbuzz, over het experiment. “Bij alle andere vormen van elektrisch vervoer moet je fors investeren in de laadinfrastructuur.”

HTM-directeur Jaap Bierman vult aan dat dit dus niet alleen schoon en stil is voor de reizigers, maar ook voordelig voor de belastingbetaler. De infrastructuur is namelijk toch al betaald en er kan relatief gemakkelijk gebruik van worden gemaakt. Het zorgt ervoor dat elektrische bussen sneller kunnen worden ingevoerd en dat er minder geld nodig is voor de verduurzaming van het OV. In ieder geval beduidend minder dan het bedrag dat nodig is om laadinfrastructuur te realiseren in gebieden zonder bestaande infrastructuur, omdat er louter aanvullende investeringen gedaan hoeven te worden.

Pilot

Het gaat hier momenteel om een gezamenlijke pilot van provincie Utrecht, HTM en U-OV, de naam waaronder Qbuzz in Utrecht het vervoer verzorgt. Zij hebben samen een bus uit Wenen naar Nederland gehaald, waar op twee lijnen elektrische bussen rijden op stroom die wordt afgetapt van het tramnetwerk. In circa acht minuten kan de bus worden opgeladen, waarna het voertuig los kan rijden en een actieradius heeft van ongeveer 50 kilometer. Het is een bus van het Italiaanse bedrijf Rampini. De batterij en de laadtechniek is ontwikkeld door Siemens.

Sinds dit weekend wordt de bus getest in Den Haag op verschillende lijnen, waaronder tussen station Den Haag Centraal en Norfolkterrein in Scheveningen. Hier rijdt het voertuig drie weken, waarna de bus tijdelijk zal worden ingezet op lijn 2 in Utrecht. Tussen 19 en 30 juni zal de midibus in die stad ook werkelijk reizigers gaan vervoeren. Hoewel de betrokkenen zeer te spreken zijn over het systeem en de voordelen, is het nog lang niet zeker dat HTM dit systeem gaat gebruiken. De vervoerders beraden zich nog op alle mogelijke vormen van elektrisch vervoer. “We verwezenlijken zero emissie-busvervoer lijn voor lijn”, vertelt Bierman.

Tram

In Den Haag is het laadstation gerealiseerd bij de Schedeldoekshaven. In Utrecht is er ruimte gevonden bij de tramhalte op het Jaarbeursplein. Daarbij is het geen probleem wanneer er tegelijkertijd een tram langskomt, want de restcapaciteit van het tramnetwerk is voldoende om elektrische bussen te kunnen laden. Mochten er meer bussen gaan rijden op stroom van het tramnetwerk, is er wel een integraal ontwerp nodig, waarbij de bussen worden opgeladen in de dalperiode van de tram.

In zo’n geval ontstaat er echt een verknoping van het stroomnetwerk van de trams en de bussen. Daarom is het volgens Bierman een voordeel dat de busconcessies in de vier grote steden nu onderhands gegund worden. Dit maakt uitwisseling en samenwerking tussen de twee vervoersmodaliteiten gemakkelijker, al blijft het een uitdaging om alle partijen bij elkaar te brengen. Dan gaat het bovendien niet alleen om concessieverleners en concessiehouders, maar ook de industrie.

Bierman is echter wel al zeer te spreken over de samenwerking met U-OV en de provincie en zegt in de toekomst nog meer samen met andere partijen te willen doen. In eerste instantie met buurman RET, aangezien zij in de Metropoolregio Rotterdam Den Haag dezelfde concessieverlener hebben. “Ik wil de samenwerking versnellen. We kunnen bijvoorbeeld samen met de RET bussen kopen. Ook wil ik dat de technologie interoperabel is”, schetst Bierman voorbeelden. “Ik wil onze leerervaringen graag delen.”