CEO CaetanoBus: “We leven in een fascinerende tijd”
Het zijn roerige tijden in de busindustrie: elektrificeren van busvloot, waterstof, personeelstekort, corona en de steeds grotere vraag naar schoon vervoer. “Het gaat niet alleen over de nieuwe technologieën, maar het gaat over hoe wij mobiliteit ervaren. Openbaar vervoer gaat een hele belangrijke rol spelen in ons toekomstige leven.” OVPro sprak uitgebreid over de spannende tijden in de OV-sector met Patrícia Vasconcelos, CEO van CaetanoBus en CEO of COBUS Industries
Het Portugese CaetanoBus levert bussen over de hele wereld. Ook in Nederland probeert het bedrijf de markt te veroveren. Onlangs werd bekend dat Caetano om die reden samen gaat werken met Louwman Group. Het doel: innovatieve emissievrije mobiltieitsoplossingen bieden voor de weg naar een koolstofarme samenleving.
“We zijn momenteel aan het groeien. Het is een markt waar heel veel gebeurt en dat vertraagt de transitie naar elektrisch vervoer.” Vasconcelos doelt daarmee op de moeilijkheden zoals het personeelstekort, hoge energieprijzen en de nasleep van de coronapandemie. In 2019, voor de pandemie, verkocht de CaetanoBus 657 bussen wereldwijd. In 2021 lag dat aantal een stuk lager, maar dat is geheel toe te schrijven aan de pandemie. De productie kwam op een aantal lijnen volledig stil te liggen.
(De tekst gaat onder de afbeelding door)
Slimme brillen
CaetanoBus heeft drie grote type productielijnen: de touringcars, de vliegveldbussen en de stadsbussen. “Tijdens Covid-19 hadden we een terugslag. De productie van bussen voor het vliegveld stopte volledig tijdens corona. Werknemers die vast in dienst waren, zaten thuis en konden wij betalen met behulp van de overheidssteun. De werknemers met een tijdelijk contract konden we niet aanhouden.” Het aantal orders voor elektrische stadsbussen steeg tijdens de pandemie wel, toch had die stijging een stuk hoger kunnen zijn, meent Vasconcelos.
Corona heeft ook het nodige veranderd binnen CaetanoBus. Meetings doen we steeds vaker digitaal. “We hoeven niet meer naar elke klant af te reizen. Daarnaast kunnen we makkelijker en effectiever informatie delen doordat we geforceerd werden om vanuit huis te werken.” Ook versnelde Covid een aantal innovaties binnen Caetano. Zo dragen werknemers van het onderhoud nu slimme brillen met een camera. Engineers kunnen dan vanuit huis meekijken wat de problemen zijn. “Op die manier assisteren wij onze klanten sneller. Daarnaast doen we tegenwoordig ook aan voorspellend onderhoud door middel van algoritmes. Dat is een enorme verbetering in termen van kostenefficiëntie en tijd.”
Elektrificeren van de busvloot
De innovatie van elektrische- en waterstofbussen had sneller kunnen gaan als de wereld niet getroffen was door de pandemie. Toch ziet Vasconcelos belangrijke ontwikkelingen op dat gebied. “Het beleid verschilt heel erg per gebied. Duitsland positioneert zichzelf als land dat voorop wil lopen in de transitie naar waterstofbussen. Daarvoor moet nog wel een hele infrastructuur gebouwd worden. Het elektrificeren van bussen is wat dat betreft makkelijker voor veel landen.”
We hebben nu, en in de toekomst een mix nodig van elektrische- en waterstofbussen.
“Onze elektrische- en waterstofbussen hebben precies dezelfde structuur. De basis is precies hetzelfde. De productielijn is ook hetzelfde. In de ene bus zit alleen een waterstofbatterij en in de andere een elektrische. Ik denk dat de markt een mix van beide technologieën nodig heeft. De elektrische bus is gelimiteerd op het aantal kilometers, maar voor de stad werkt die perfect. De waterstofbus is dan meer voor langere afstanden.”
“Sommigen vervoerders beweren dat waterstof de toekomst is. Zij stellen dat elektrische bussen niet meer verder ontwikkelen. Zij zeggen dat de range van elektrische bussen de laatste jaren niet langer is geworden en dat de elektrische bus daardoor altijd kostbaar zal blijven. Zij zeggen: ‘In 2040 rijden wij allemaal in waterstofbussen.’ Toch zie ik ook voordelen van batterij-elektrische bussen. Beide technologieën hebben eigen voordelen. We hebben nu, en in de toekomst een mix van beiden nodig.”
De busvloot van Caetano bestaat voor nu nog voor veertig procent uit dieselbussen. “We hebben veel bussen in de touringcarsector die nog niet elektrisch kunnen. Die bussen rijden 24 uur per dag en hebben geen tijd om op te laden. We zijn daar wel bezig met waterstof, maar in 2025 hebben wij op zijn vroegst een waterstof touringcar.” Daarnaast rijden ook vliegveldbussen nog op diesel. “We leveren bussen over de hele wereld en er zijn gebieden die nog niet zo ver zijn en nog steeds diesel gebruiken. We leveren aan Afrika of Zuid-Amerika bijvoorbeeld.” Maar zelfs in goed ontwikkelde landen valt de transitie naar zero emissie vervoer tegen. “In Amerika zijn een aantal staten die volledig inzetten op zero emissie vervoer, maar ook staten waar nog niks gebeurt. Waar alles nog draait op diesel.”
(De tekst gaat onder de afbeelding door)
Als busbouwer is het dan ook heel belangrijk als de politiek de transitie naar zero emissie vervoer inzet. “Wij hebben de overheid nodig. We hebben de politieke wil nodig. Wij proberen in ieder geval om in 2030 nog maar tien procent van onze bussen op diesel te laten rijden. In 2040 verwachten we dan volledig zero emissie te zijn bij Caetano.”
In Amerika zijn sommige staten nog helemaal niet bezig met elektrisch vervoer. Alles rijdt daar op diesel.
Circulaire bussen
CaetanoBus is niet alleen druk bezig met het elektrificeren van de vloot, ook in circulariteit zet de Portugese busbouwer stappen. “Als wij blijven consumeren zoals we nu doen, dan heeft dat een grote impact. Met batterijen moeten we daarom extra voorzichtig zijn. We zullen in de toekomst niet genoeg batterijcellen kunnen maken. De grondstoffen daarvoor zijn schaars. We moeten heel voorzichtig zijn met het gebruik daarvan. We moeten ons daarom niet blindstaren op het elektrificeren van onze busvloot. Ook moeten we waterstofbussen gaan maken.”
“Daarnaast moeten we de batterijen hergebruiken.” Daar liggen enorme mogelijkheden, denkt Vasconcelos. “Het tweede leven van de batterijen wordt heel belangrijk.” Het opslaan van energie wordt in de toekomst steeds belangrijker en de batterijen die niet meer geschikt zijn voor de bussen, lenen zich daar uitstekend voor. “Als we allemaal de transitie maken naar elektriciteit, niet alleen met auto’s, maar met alles, dan hebben we depots nodig waar we energie kunnen opslaan. Daar zijn wij ook druk mee bezig.”
(De tekst gaat onder de afbeelding door)
De coronapandemie is nu achter de rug. Toch kan de blik niet volledig gericht worden op de toekomst bij CaetanoBus. Het bedrijf kampt met dezelfde problemen als veel andere bedrijven. Door het personeelstekort is het moeilijk opschalen en ook de hoge energieprijzen zijn een enorme uitdaging.
“Momenteel willen wij groeien, uitbreiden en willen wij meer bussen produceren, maar we hebben niet genoeg mensen. We hebben onze processen al efficiënter gemaakt, maar hebben nog steeds mensen nodig. Veel kundige mensen trekken naar Nederland of Duitsland waar het salaris zes keer hoger is dan in Portugal.” Daarnaast komt Caetano ook veel personeel tekort in de productie van de bussen. “Het zijn niet alleen de hele technische mensen. We hebben bijvoorbeeld ook een tekort aan mensen die de bussen verven.” CaetanoBus heeft al dertig jaar een school. Het bedrijf gaat de studenten op die school nu gerichter opleiden naar de benodigde functies.
Een enorme uitdaging dus. De ene crisis volgt de andere. “We leven in een uitzonderlijke tijd met heel veel technologische veranderingen. In datzelfde tijdsbestek kampen we met bizarre energieprijzen, personeelstekort en de nasleep van corona. We leven in een hele fascinerende tijd. Het gaat niet alleen over de verandering van de technologie, maar het gaat over de verandering in mobiliteit. Openbaar vervoer gaat in de toekomst een hele belangrijke rol spelen in ons leven. Het gaat over culturele veranderingen in de samenleving.”
Lees ook:
