Reisproduct stopt in de toekomst automatisch als student niet meer studeert

Met de introductie van OVPay wordt het reisproduct automatisch stopgezet als een student stopt met studeren. Dat blijkt een nota van de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Robbert Dijkgraaf. De torenhoge boetes die studenten elk jaar betalen lijken daarmee verleden tijd. 

Nu nog krijgen studenten na een halve maand een boete van bijna 80 euro als ze vergeten het reisproduct te stoppen, maar dat gaat volledig veranderen. Met de introductie van het in- en uitchecken met de betaalpas in het openbaar vervoer worden de abonnementen ook anders geregeld. Het reisproduct wordt dan gekoppeld aan de studie-inschrijving via DUO. DUO communiceert een uitschrijving meteen door aan Regisseur Studenten Reisrecht (RSR) en zij beëindigen het reisproduct zo snel mogelijk.

Studenten hoeven het reisproduct in principe niet meer zelf stop te zetten. Vorig jaar riep de Landelijke Studentenvakbond al op om het reisproduct automatisch te laten stoppen. Dat bleek toen technisch niet mogelijk. Met de introductie van het nieuwe OV-betaalsysteem kan het dus wel.

Het is overigens nog onduidelijk wanneer het nieuwe OV-betaalsysteem landelijk uitgerold is. OVPay liet onlangs weten dat het invoeren van het systeem vertraging heeft opgelopen.

Enorme boetes

In 2020 betaalden studenten totaal 6,5 miljoen euro aan boetes voor het te laat stopzetten van het reisproduct. In de jaren daarvoor lag de boetepot een stuk hoger: 12 miljoen en 33 miljoen in respectievelijk 2019 en 2018. Deze enorme bedragen zijn vanaf volgend jaar verleden tijd, al verdwijnt de boete niet volledig.

Dijkgraaf schrijft in de nota aan de Tweede Kamer dat in sommige gevallen nog steeds een boete opgelegd kan worden. “Wanneer een instelling een student met terugwerkende kracht uitschrijft, kan DUO pas met terugwerkende kracht vaststellen dat diens reisrecht is verlopen. Als de student in de tussenliggende periode heeft gereisd met het studentenreisproduct, volgt een OV-boete.” Ook als een onderwijsinstelling een uitschrijving niet direct doorgeeft en de student blijft in die periode reizen kan ook een OV-boete opgelegd worden.

Overgangsperiode

De GroenLinks-fractie vraagt aan Dijkgraaf of een overgangsperiode nodig is voor studenten die gebruikmaken van de oude OV-chipkaart vergeleken met studenten die al gebruik maken van het nieuwe OV-betalen. Hier ziet de D66-minister geen mogelijkheden. “De situatie van studenten met een OV-chipkaart is feitelijk niet anders dan die van studenten die op dit moment of in eerdere jaren hun studentenreisproduct moesten stopzetten.”

Daarnaast is de minister bang dat studenten misbruik gaan maken van een eventuele overgangsperiode: “Als ik coulance toepas, dan kan dat er toe leiden dat studenten tijdens deze overgangsfase bewust hun studentenreisproduct niet stopzetten en oneigenlijk gebruik gaan maken van een studentenreisproduct, omdat ze weten dat er wellicht geen of een lagere OV-boete zal volgen.”

Studeren in het buitenland

Als een student in het buitenland gaat studeren en het reisproduct tijdelijk wil stopzetten moet de student bij DUO aankloppen. Het lukt dan niet om het reisproduct automatisch te stoppen. DUO zorgt vervolgens dat de informatie wordt doorgespeeld aan RSR zodat het reisproduct zo snel mogelijk wordt gepauzeerd.

Volgens de minister vermindert het koppelen van het studentenreisproduct aan de studiegegevens van DUO het aantal OV-boetes. “De regering is van mening dat zij nu het maximale doet om het aantal OV-boetes terug te dringen”, besluit Dijkgraaf.

Tijdens OV Expo ’22 op 6 oktober komt gedragspsycholoog Esther Timmermans spreken over hoe we mensen in het OV krijgen. Simpelere abonnementsvormen zoals dit studentenreisproduct helpt daarbij. Meer informatie? Klik hier.

Lees ook:

• Boetebedrag voor niet stopzetten OV-studentenkaart opnieuw omlaag
• Vervoerregio wil strengere regels OV-studentenkaart voor meer spreiding
• OV-studentenkaart met drie maanden verlengd wegens coronacrisis 
• Minder boetes voor niet stopzetten OV-studentenkaart